Cuộc đua đến Nhà Trắng đang nóng lên từng giờ. Ngay sau khi vừa khỏi bệnh Covid-19, ông chủ Nhà Trắng Trump xuất hiện trở lại trước người dân trong bối cảnh bác sĩ Sean Conley nói rằng ông không còn là nguy cơ lây truyền bệnh nữa. Trong những ngày qua, ông Trump đang nỗ lực dồn sức cho những chiến dịch tái tranh cử của mình sau thời gian “bị lãng phí” do mắc bệnh Covid-19.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mời thành viên đảng Dân chủ tới tham dự buổi ký hiệp ước giữa UAE - Bahrain và Israel.   Ảnh: Times Of Israel

Giới phân tích cho rằng, động thái này cho thấy, Tổng thống Donald Trump đang nỗ lực hết mình trong cuộc chiến với đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden, với quyết tâm ở lại Nhà Trắng thêm 4 năm nữa. Và trong lúc này, con bài “Trung Đông” đang được nhắc đến nhiều với câu hỏi đặt ra “Liệu Tổng thống Trump có dùng "quân bài Trung Đông" trong cuộc đua lần này hay không?

Trên thực tế, ông Trump đã được đề cử cho giải Nobel hòa bình 2021 vì đã đóng góp quan trọng cho việc đạt được thỏa thuận hòa bình lịch sử giữa Israel và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) cũng như Bahrain. Thật sự, Mỹ gần đây thường xuyên di chuyển ở khu vực này, tập trung lần lượt một số "quân bài Trung Đông". Ngoài việc đứng trung gian để UAE và Bahrain đạt được thỏa thuận về bình thường hóa quan hệ với Israel, chính quyền ông Trump cũng đang cố gắng thuyết phục thêm nhiều nước Arab thay đổi thái độ đối với Tel Aviv.

Trong bối cảnh này, tờ Tellerreport dẫn lời các nhà phân tích chỉ ra rằng, để thúc đẩy không khí bầu cử, chính quyền Trump đã coi thường lợi ích của người Palestine, khiến Palestine trở thành nạn nhân của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, và vấn đề Palestine-Israel dần bị gạt ra ngoài lề. Sau khi Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đến thăm Israel, Sudan, Bahrain, UAE và Oman vào cuối tháng 8, ông O'Brien - Trợ lý của Tổng thống Mỹ về các vấn đề an ninh quốc gia và ông Kushner - Cố vấn cấp cao của Tổng thống Mỹ, đã đến thăm Israel và UAE.

Các nhà phân tích cho rằng, “quân bài Trung Đông” của đội ngũ chiến dịch tranh cử của ông Trump có “một viên đá và ba con chim”. Đầu tiên, hãy coi ông Trump như một nhà lãnh đạo giỏi trong việc tạo điều kiện cho một "thỏa thuận hòa bình" nhằm đảo ngược phản ứng không hiệu quả của chính quyền Nhà Trắng đối với đại dịch Covid-19; thứ hai, tạo ra một "liên minh chống Iran" trong khu vực bao gồm các nước Arab và Israel để kiềm chế ảnh hưởng của Tehran ở Trung Đông; thứ ba, hy vọng sử dụng chính sách Trung Đông thân Israel để tác động đến một số cử tri Mỹ ở Israel.

Đáp lại việc bình thường hóa quan hệ giữa UAE và Israel và một loạt hợp tác khác, Tổng thư ký Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) SaebErekat, mới đây chỉ ra rằng, Palestine đã trở thành "nạn nhân của tham vọng tranh cử của Tổng thống Trump. Ashrawi, một thành viên của Ủy ban điều hành PLO, nói rằng, để phục vụ chiến dịch tái tranh cử, ông Trump và nhóm của ông rất mong muốn xác định thỏa thuận giữa Israel và UAE là “một thành tựu lịch sử”.

Nhưng theo nhiều nhà quan sát, “Con bài Trung Đông” do đội ngũ chiến dịch ông Trump sử dụng gần đây không đạt được hiệu quả như mong đợi. Mặc dù hầu hết các nước Arab muốn đoàn kết với Israel để chống lại sức ép từ Iran, nhưng họ lo ngại vấn đề thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Israel, tính đến sự phản đối của người dân trong nước. Chuyến đi đến các quốc gia Trung Đông Sudan, Bahrain và Oman của Ngoại trưởng Mike Pompeo đều không đạt thành công khi các nước có vẻ đều ám chỉ sẽ từ chối đề xuất bình thường hóa quan hệ với Israel của Mỹ càng sớm càng tốt.

Chính phủ chuyển tiếp Sudan tuyên bố rằng, họ “không được phép” đưa ra quyết định bình thường hóa quan hệ với Israel, vì trách nhiệm của chính phủ chuyển tiếp chỉ giới hạn trong việc quản lý quá trình chuyển tiếp trước cuộc bầu cử; Bahrain nhấn mạnh rằng: "Sáng kiến Hòa bình Arab" được đề xuất vào năm 2002 cần được tuân thủ. Trong khi đó, Oman chưa công khai lập trường của mình về bình thường hóa quan hệ với Israel.

Dư luận quốc tế chỉ ra rằng, chính quyền ông Trump đã điều chỉnh mạnh mẽ chính sách Trung Đông do lợi ích bầu cử, thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa các nước Arba và Israel, đồng thời cải thiện môi trường địa chính trị căng thẳng lâu dài của Israel ở Trung Đông, nhưng đồng thời nó đã khiến người Palestine trở thành nạn nhân và bị tổn thương lớn. Xem ra, con đường phía trước cho tình hình ở Trung Đông vẫn còn là ẩn số.

KHẢ ANH