(Cadn.com.vn) - Tờ Iraqi News có trụ sở tại Baghdad mới đây có bài viết với tiêu đề: "Tay súng chiến đấu người Trung Quốc đầu tiên của IS bị bắt ở Iraq", tin tức khiến Bắc Kinh không thể không "giật mình".

Tờ báo cho biết, quân đội Iraq bắt giữ một tay súng IS đến từ Trung Quốc với 2 hình ảnh đăng kèm: một bức cho thấy tay súng bị bắt trông có vẻ mệt mỏi trong chiếc áo đẫm máu, nằm trên mặt đất; bức khác cho thấy y bị một binh sĩ Iraq giải đi, khuôn mặt dường như bị sưng.

Nếu đúng như vậy, đây là chiến binh IS người Trung Quốc đầu tiên bị bắt. "Chúng tôi không thể xác minh liệu thông tin này có đúng hay không", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương cho biết.

Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu công dân Trung Quốc đang chiến đấu cho IS. Ông Wu Sike, đặc phái viên Trung Quốc tại Trung Đông, nói rằng có thể có khoảng 100 người, nhưng ông Tần Cương cho biết không có con số cụ thể.

Đã xuất hiện các chiến binh người Trung Quốc trong đội ngũ của IS. Ảnh: Reuters

Đến từ Tân Cương?

Nhà bình luận người Trung Quốc Victor Gao cho biết, nếu tin tức này là sự thật, "đây sẽ là bằng chứng cho thấy chủ nghĩa khủng bố ở Trung Quốc có liên kết mạnh mẽ với quốc tế".

Vẫn chưa rõ liệu tay súng người Trung Quốc bị bắt là người Duy Ngô Nhĩ, nhóm thiểu số Hồi giáo ở Tân Cương hay không nhưng ông Gao cho rằng điều này có thể đúng. Trong nhiều năm qua, Tân Cương,  khu vực giàu tài nguyên và có vị trí chiến lược ở tây bắc Trung Quốc, chìm trong bạo lực sắc tộc. Một loạt các vụ bạo lực xảy ra.

Trong đó có vụ những kẻ khủng bố sử dụng xe chở bom tấn công khu chợ ở Urumqi, thủ phủ của khu vực, khiến 39 người chết và 94 người bị thương hồi tháng 5. Cảnh sát cáo buộc các vụ tấn công trên được thực hiện bởi các thành viên của Phong trào Hồi giáo Đông Turkistan (ETIM), nhóm Hồi giáo thành lập năm 1993 bởi các chiến binh người Duy Ngô Nhĩ nhằm tìm kiếm nhà nước độc lập ở Tân Cương, gọi là Đông Turkistan. Trung Quốc và Mỹ cho rằng, ETIM có quan hệ với Al-Qaeda, nhưng các nhà phân tích an ninh không đồng ý.

Nếu báo cáo của Iraqi News là sự thật, theo ông M. Taylor Fravel, giáo sư quan hệ quốc tế tại MIT, nó cho thấy "sự thay đổi mạnh mẽ vượt qua ranh giới và khu vực, đe dọa không chỉ các quốc gia ở Trung Đông mà còn Trung Quốc và phương Tây. Theo ông, điều đó nói rằng, người Duy Ngô Nhĩ có lịch sử lâu dài chiến đấu ở nước ngoài. Năm 2006, Mỹ bắt 22 tay súng Duy Ngô Nhĩ chiến đấu ở Afghanistan và nghi ngờ có liên kết với Al-Qaeda. Những tên này bị giam tại Guantanamo từ 5-7 năm và sau đó được thả. Thay vì hồi hương về Trung Quốc, họ đến Palau và Bermuda.

Do căng thẳng sắc tộc?

12.000 là số chiến binh đến từ 74 quốc gia tham chiến tại Syria, AP ngày 9-9 dẫn lời chuyên gia chống khủng bố, Giáo sư Peter Neumann cho biết. Trong đó, 60-70% đến từ các nước Trung Đông khác và khoảng 20-25% đến từ các nước phương Tây. Con số này cho thấy, cuộc xung đột ở Syria dẫn đến đợt huy động các chiến binh nước ngoài đáng kể nhất kể từ sau cuộc chiến ở Afghanistan trong những năm 1980, với hơn 20.000 chiến binh tham gia trong hơn 1 thập kỷ. T.L

Bắc Kinh đã tăng cường sử dụng chiến lược "cây gậy và củ cà rốt" để xoa dịu sự bất mãn của người dân địa phương và các vụ bạo lực. Phát biểu trong một cuộc họp hai ngày ở Tân Cương hồi tháng 5, Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết sẽ tăng cường "đoàn kết dân tộc" ở Tân Cương trong khi tạo ra thêm nhiều việc làm, hỗ trợ giáo dục và cải thiện sinh kế của người dân.

Ông Tập cũng cam kết sẽ tôn trọng tự do tôn giáo hợp pháp của người dân địa phương và phong tục địa phương "theo quy định của pháp luật". Nhưng ông Tập cũng kêu gọi một chiến dịch lớn "từ mặt đất đến bầu trời" để chống lại những kẻ khủng bố, cho rằng, sự ổn định của Tân Cương là "chiến lược quan trọng để cải cách và phát triển đất nước cũng như an ninh quốc gia".

Để đối phó với các vụ tấn công, Trung Quốc phát động chiến dịch chống khủng bố trong 1 năm qua. Cảnh sát Trung Quốc tại nhiều thành phố tổ chức tập trận chống khủng bố sử dụng thiết bị tinh vi như xe tải vệ tinh, xe bọc thép và vũ khí hiện đại. Nếu người nào muốn mua số lượng lớn dầu hỏa phải có giấy phép an toàn từ các trạm cảnh sát địa phương và sử dụng các thùng chứa được phê duyệt. Ở một số nơi, việc bán dao lớn được kiểm soát hoặc bị cấm.

An Bình (Theo CNN)