(Cadn.com.vn) - Trao đổi với P.V Báo Công an TP Đà Nẵng về thông tin 100% mẫu máu của 62 người dân sống quanh sân bay Đà Nẵng được chọn khảo sát ngẫu nhiên đều nhiễm dioxin đang làm dư luận hoang mang, Thạc sĩ (Th.S) Trần Thị Tuyết Hạnh - Hội Y tế Công cộng (YTCC) Việt Nam khuyến cáo:

Thạc sĩ Trần Thị Tuyết Hạnh

Th.S Trần Thị Tuyết Hạnh: Theo thông tin đưa trên một số báo, tôi chỉ thấy đưa là 62 mẫu máu nhiễm dioxin, nhưng không nói rõ là mức độ nhiễm như thế nào. Thực tế thì những người dân sống ở các nước phát triển như Mỹ, Australia, Anh, Đức, Canada... hay người dân sống ở các tỉnh, thành phố khác ở Việt Nam nhưng không phải là điểm nóng dioxin như sân bay Đà Nẵng cũng có một hàm lượng nhất định dioxin trong máu. Nguyên nhân: do dioxin được thải vào môi trường từ các nguồn công nghiệp (các quy trình sản xuất có sử dụng Clo), đốt rác ở nhiệt độ thấp, sử dụng thuốc trừ sâu, diệt cỏ... và người dân bị phơi nhiễm với dioxin qua ăn uống thực phẩm ô nhiễm, hít thở không khí ô nhiễm và một tỷ lệ rất nhỏ bị ngấm qua da nếu da bị trầy xước. Đơn cử nồng độ dioxin trung bình trong mẫu máu của người dân Mỹ trong một nghiên cứu gần đây là 4,4ppt (1 ppt = 1pg/g; 1pg = một phần nghìn tỷ gam), ở Đức là 2,4ppt, ở Canada là 4ppt... Người dân đang sống tại khu vực “điểm nóng” hàng chục năm nay có nguy cơ nhiễm dioxin trong cơ thể với liều lượng có thể khác nhau, tùy theo các hành vi nguy cơ, ví dụ hành vi tiêu thụ thực phẩm nguy cơ cao nuôi trồng trên đất, trong ao hồ ô nhiễm dioxin.

Buổi tuyên truyền của Hội Y tế Công cộng Việt Nam cho người dân về nguy cơ phơi nhiễm dioxin quanh sân bay Đà Nẵng.

Th.S Trần Thị Tuyết Hạnh: Đúng vậy, dioxin từ trong không khí, đất, nước, thực phẩm vào cơ thể qua đường thở, ăn uống và ngấm qua da. Theo các nhà khoa học, đối với người dân thì khoảng 90-95% dioxin từ môi trường vào trong cơ thể con người do ăn uống thực phẩm nhiễm bẩn dioxin. Dioxin từ môi trường vào cơ thể con người qua các đường khác như hít thở và ngấm qua da thường chiếm một tỷ lệ nhỏ, chỉ 5-10%. Người dân sống ở các điểm nóng dioxin có nguy cơ bị phơi nhiễm với dioxin cao hơn vì các điểm nóng dioxin là những nơi có nồng độ dioxin trong môi trường (đất, nước, không khí, thực phẩm) hiện vẫn còn cao. Ngoài ra, tỷ lệ chất TCDD (là chất độc nhất trong họ dioxin) ở trong các mẫu lấy ở các điểm nóng dioxin thường cao hơn các vùng khác, nơi dioxin thường có nguồn gốc công nghiệp. Tuy vậy, không phải tất cả mọi người nhiễm dioxin thì đều bị ung thư, sinh con dị tật hoặc các biểu hiện lâm sàng khác. Bị ung thư hay các bệnh khác phụ thuộc rất nhiều yếu tố, trong đó phơi nhiễm với dioxin ở mức cao là một trong những yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ bị ung thư chứ không phải là yếu tố quyết định chắc chắn 100% rằng  sẽ bị ung thư.

Th.S Trần Thị Tuyết Hạnh: Từ năm 2009 Hội YTCC Việt Nam đã phối hợp với Hội YTCC  Đà Nẵng và các cơ quan chức năng tại Đà Nẵng thực hiện tuyên truyền tới từng hộ gia đình ở 4 phường xung quanh điểm nóng dioxin sân bay Đà Nẵng (phường An Khê, Hòa Khê, Chính Gián và Thanh Khê Tây) các biện pháp dự phòng phơi nhiễm dioxin qua thực phẩm. Qua đó, người dân nắm được các biện pháp quan trọng như giảm thiểu tiêu thụ các thực phẩm nguy cơ cao không rõ nguồn gốc (cá, tôm, cua, ốc nước ngọt đánh bắt tại các hồ ô nhiễm dioxin, gia súc, gia cầm chăn thả theo hình thức truyền thống, bí ngô, ngó sen trồng ở khu vực trong và xung quanh sân bay...).

Các đường băng đón các chuyến bay dân dụng có khoảng cách an toàn cơ học với khu vực nhiễm dioxin. Ảnh: LQ

Th.S Trần Thị Tuyết Hạnh: Hiện nay nỗ lực tẩy độc xử lý môi trường ô nhiễm dioxin tại sân bay Đà Nẵng đang được Bộ Quốc phòng, USAID và các bên liên quan tiến hành. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng nỗ lực tẩy độc chỉ tập trung xử lý đất, bùn ô nhiễm dioxin ở bên trong sân bay, trong khi kết quả của một số nghiên cứu gần đây cho thấy nồng độ dioxin ở trong đất, bùn ở khu vực xung quanh bên ngoài sân bay hiện vẫn vượt tiêu chuẩn của nhiều nước trên thế giới dành cho đất nông nghiệp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần. Người dân sống tại các khu vực điểm nóng gần sân bay Đà Nẵng vẫn cần được tuyên truyền đầy đủ về nguy cơ phơi nhiễm dioxin trong môi trường và thực phẩm  để có thể chủ động phòng tránh  phơi nhiễm dioxin cho bản thân và gia đình. Không có ngưỡng phơi nhiễm “an toàn” với dioxin và theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới thì mức tiêu thụ hằng ngày “chịu đựng được” của con người với chất độc này là 1-4pg/kg cơ thể/ngày (là một mức cực nhỏ) nên người dân cần thực hiện các biện pháp để giảm thiểu tối đa mức phơi nhiễm với chất độc này.

Trong vòng 2 năm tới, Hội YTCC Việt Nam dự kiến thực hiện nghiên cứu “Đánh giá nguy cơ sức khỏe phơi nhiễm dioxin và tính bền vững của chương trình can thiệp YTCC tại các điểm nóng dioxin Đà Nẵng và Biên Hòa sau 3 và 5 năm can thiệp”. Một trong những mục tiêu quan trọng của nghiên cứu này là đưa ra các khuyến nghị cho chính quyền địa phương, các bên liên quan và người dân để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm dioxin và cung cấp các bằng chứng khoa học cho việc quản lý nguy cơ dioxin tại các điểm nóng khác một cách bền vững. Thiết nghĩ, việc quan trọng bây giờ người dân vẫn cần được tiếp tục tuyên truyền để hiểu đúng về nguy cơ nhiễm dioxin và thực hành các biện pháp dự phòng chứ không nên quá hoang mang, lo lắng.

 P.V: Xin cảm ơn bà về cuộc trao đổi này!

 Hải Hậu

(thực hiện)