Trước đó (ngày 27-9), UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản đề nghị Bộ VH-TT&DL và Bộ Ngoại giao thống nhất, tạo điều kiện cho tỉnh Quảng Nam tiếp nhận cổ vật bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay. Theo UBND tỉnh Quảng Nam, ngày 13-9-2023 tại London (Anh), đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đã tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay, có niên đại từ thế kỷ VII, với chiều dài khoảng 2m và nặng khoảng 250kg từ một gia đình người Anh. Thông tin từ Cục An ninh nội địa Mỹ (HSI) cho biết, bức tượng trên đã được nhà buôn đồ cổ (ông Douglas Latchford) xác nhận có nguồn gốc từ Mỹ Sơn, Việt Nam và đã bị đánh cắp vào năm 2008. Đây được xem là hiện vật có giá trị lịch sử văn hóa, khoa học, ý nghĩa quan trọng trong công tác nghiên cứu văn hóa Chăm Pa của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

“Căn cứ Luật Di sản văn hóa và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa; để cổ vật được trở về đúng với vị trí ban đầu, qua đó phát huy tốt nhất các giá trị về văn hóa, lịch sử, khoa học, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ VH-TT&DL, Bộ Ngoại giao nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền thống nhất cho phép tỉnh Quảng Nam được tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay sau khi hiện vật được đưa về Việt Nam để trưng bày tại Di sản văn hóa thế giới - Khu đền tháp Mỹ Sơn, phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu của du khách” - UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị.

Sau khi tiếp nhận văn bản trên, ngày 9-10, Bộ VH-TT&DL có công văn phản hồi, yêu cầu Quảng Nam cung cấp, làm rõ các thông tin liên quan đến việc bức tượng đồng Nữ thần Durga bị đánh cắp tại địa phương, cụ thể: Thông tin liên quan đến việc trộm cắp cổ vật, đào bới trái phép (thời gian, địa điểm phát hiện cổ vật bị trộm cắp hoặc địa điểm đào bới, khảo cổ bất hợp pháp, kèm các tài liệu liên quan); hình ảnh hiện trạng địa điểm khi phát hiện cổ vật bị trộm cắp, hoặc địa điểm phát hiện đào bới, khảo cổ bất hợp pháp; các biện pháp đã thực hiện nhằm tìm kiếm cổ vật này sau khi phát hiện bị trộm cắp hoặc đào bới trái phép. Nếu bị mất trong khu vực di tích thì nêu rõ địa điểm của di tích và vị trí của bức tượng đồng Nữ thần Durga trong di tích trước khi bị đánh cắp; ảnh tư liệu về di tích và vị trí đặt tượng trong di tích kèm các hồ sơ, tài liệu khoa học liên quan chứng minh hiện vật thuộc sở hữu di tích đến bức tượng đồng Nữ thần Durga đã được công bố trước khi bị đánh cắp; miêu tả địa điểm di tích phát hiện mất trộm, khai quật trái phép và nội dung giá trị của bức tượng đồng Nữ thần Durga trong hệ thống tượng liên quan trong không gian của di tích... “Trên cơ sở những thông tin cụ thể được UBND tỉnh Quảng Nam cung cấp, Bộ VH-TT&DL sẽ xem xét, đề xuất phương án nơi tiếp nhận phù hợp, bảo đảm giá trị cổ vật bức tượng đồng Nữ thần Durga được bảo vệ và phát huy tốt nhất theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa”- Bộ VH-TT&DL nhấn mạnh.

Ngày 24-10, trao đổi với Phóng viên Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng liên quan đến ý kiến của Bộ VH-TT&DL, ông Nguyễn Thanh Hồng - Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam cho biết, sau khi nắm bắt thông tin về bức tượng, Quảng Nam mong muốn được tiếp nhận, quản lý và phát huy. Còn về nguồn gốc bức tượng, ông Hồng chia sẻ: “Bức tượng đồng Nữ thần Durga trước đây các ngành chức năng của Quảng Nam chưa từng quản lý nên không biết bị mất cắp từ khi nào. Bức tượng có thể người dân đào được, hoặc vào rừng Mỹ Sơn phát hiện mà không báo chính quyền, sau đó lén đem bán...”. Cũng theo ông Hồng, hiện đơn vị đang củng cố hồ sơ liên quan tham mưu UBND tỉnh Quảng Nam để báo cáo với Bộ VH-TT&DL. “Qua đó Bộ sẽ nghiên cứu và điều tra, xác minh bức tượng đó nguồn gốc từ đâu và nguyên nhân bị đánh cắp. Trên cơ sở đó Bộ sẽ xem xét, đề xuất phương án nơi tiếp nhận phù hợp” - ông Hồng nói.

Bão Bình