Người phát ngôn LHQ Farhan Haq nêu rõ: "Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã nhiều lần khẳng định nguy cơ hạt nhân hiện đã ở mức báo động cao và mọi hành động có thể dẫn đến tính toán sai lầm hoặc leo thang, với hậu quả thảm khốc cần phải được ngăn chặn. Chúng ta không bao giờ được quên di chứng khủng khiếp của hơn 2.000 vụ thử vũ khí hạt nhân trong 80 năm qua. Việc thử nghiệm hạt nhân không bao giờ được phép tiến hành trong bất kỳ hoàn cảnh nào".

Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh cho quân đội nối lại các vụ thử hạt nhân sau 33 năm tạm dừng. Phát biểu với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một ngày 30-10, Tổng thống Trump cho biết đã chỉ thị nối lại các vụ thử hạt nhân với lý do "các quốc gia khác đang tiến hành thử nghiệm" và Washington cũng nên hành động tương tự. Theo nhà lãnh đạo Mỹ, Nhà Trắng sẽ công bố các địa điểm thử nghiệm và nước Mỹ vẫn kiên định với mục tiêu phi hạt nhân hóa.|

Phản ứng với tuyên bố này, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, ông Lưu Bằng Vũ, tuyên bố Bắc Kinh luôn trung thành với cam kết tạm ngừng thử nghiệm hạt nhân và sẽ tiếp tục hợp tác với cộng đồng quốc tế nhằm bảo vệ hiệu lực của Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT), cũng như duy trì cơ chế giải trừ và không phổ biến vũ khí hạt nhân trên toàn cầu. Theo người phát ngôn này, là một thành viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ và một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân có trách nhiệm, Trung Quốc cam kết theo đuổi con đường phát triển hòa bình và thực hiện chính sách "không sử dụng vũ khí hạt nhân", đồng thời duy trì chiến lược quốc phòng mang tính phòng thủ. "Trung Quốc duy trì năng lực hạt nhân ở mức tối thiểu cần thiết để bảo đảm an ninh quốc gia", ông nói, đồng thời nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không tham gia và cũng không có ý định tham gia vào bất kỳ cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân nào. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn cũng bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ nghiêm túc thực hiện các nghĩa vụ theo Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) và tuân thủ lệnh hoãn thử nghiệm hạt nhân.

Về phía Nga, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 30-10 tuyên bố Nga sẽ đáp trả "tương xứng" nếu Mỹ vi phạm lệnh tạm dừng thử nghiệm vũ khí hạt nhân. "Quá trình này sẽ bắt đầu ngay lập tức để đáp trả các chương trình thử nghiệm của những quốc gia khác", ông Trump cho hay. Trả lời câu hỏi của phóng viên về tuyên bố này, ông Peskov nhắc lại phát biểu của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng nếu một bên từ bỏ lệnh cấm thử hạt nhân, Nga sẽ hành động tương ứng. "Mỹ là một quốc gia có chủ quyền và có toàn quyền đưa ra quyết định của riêng mình", người phát ngôn Điện Kremlin nói thêm. Trước nhận định của Tổng thống Trump rằng một số quốc gia khác đang tiến hành thử nghiệm hạt nhân, ông Peskov khẳng định Nga chưa có thông tin nào về vấn đề này.

Giới quan sát quốc tế bày tỏ lo ngại trước phát biểu mới của ông Trump. Một số chuyên gia cảnh báo rằng việc Mỹ nối lại thử nghiệm hạt nhân có thể làm gia tăng căng thẳng giữa các cường quốc, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nỗ lực giải trừ vũ khí toàn cầu và mở ra nguy cơ cho một cuộc chạy đua hạt nhân thế hệ mới.

Thư ký Điều hành Tổ chức Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBTO) Robert Floyd tuyên bố mọi vụ thử nghiệm vũ khí hạt nhân nổ sẽ gây tổn hại cho các nỗ lực không phổ biến vũ khí hạt nhân cũng như cho hòa bình và an ninh quốc tế. Ông nhấn mạnh hệ thống giám sát của CTBTO luôn sẵn sàng phát hiện mọi vụ thử vũ khí hạt nhân nổ và cung cấp dữ liệu cho các quốc gia thành viên của CTBT. Ngoài ra, quan chức này cũng nêu rõ: "Thời điểm phức tạp và đầy thách thức này là cơ hội để các nhà lãnh đạo thế giới cùng nhau hành động trên cơ sở bình đẳng, hướng tới việc phê chuẩn Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện và mục tiêu chung về một thế giới không còn các vụ thử vũ khí hạt nhân".

AN BÌNH