Mặc dù tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” chiếm tỷ lệ thấp trong cơ cấu các phạm pháp hình sự, nhưng hệ lụy của nó là vô cùng lớn, làm phát sinh hàng loạt tội phạm như cố ý gây thương tích, giết người, cưỡng đoạt tài sản, cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự, tổ chức đánh bạc..., gây mất trật tự an toàn xã hội.

Đối tượng Nhân cùng tang vật hoạt động cho vay.

Hạn chế sử dụng các hình thức phát tán tờ rơi tại những nơi công cộng như trước đây, hiện nay các đối tượng cho vay tinh vi hơn với các thủ đoạn phức tạp. Các đối tượng thường sử dụng website, ứng dụng điện thoại di động (App cho vay) để tiếp cận, quảng cáo cho vay tài chính đến người dân với thủ tục đơn giản để “nhử”. Người vay chỉ cần cung cấp ảnh, chứng minh thư, giấy phép lái xe hoặc sổ hộ khẩu. Số tiền vay có thể từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng. Tiền sẽ được chuyển trực tiếp vào tài khoản của người vay.
Các băng nhóm hoạt động chuyên nghiệp tạo vỏ bọc bằng các công ty, doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh như: Công ty tài chính, kinh doanh dịch vụ cầm đồ, cho thuê xe tự lái, karaoke… để hoạt động cho vay lãi nặng. Khi cho vay tiền, các đối tượng lập các hợp đồng giao dịch dân sự như hợp đồng thuê xe, mua bán xe, điện thoại… để che đậy hoặc lập các hợp đồng cho vay nhưng không thể hiện lãi suất vào hợp đồng. 

Năm 2020, Công an Quảng Nam đã đánh sập nhiều ổ nhóm tội phạm có tổ chức, trong đó nhiều ổ nhóm “tín dụng đen” với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng. Điển hình như vụ do Nguyễn Nghĩa Nhân (1994, trú xã Cẩm Thanh, TP Hội An) cầm đầu. Đối tượng Nhân cho vay với lãi suất  lên đến 45% đến 60%/tháng, khi các con nợ không có khả năng trả lãi, đối tượng cùng “đàn em” có hành vi côn đồ, hành hung, dọa nạt để ép người vay trả tiền, viết giấy nhận nợ… chỉ trong thời gian ngắn (từ tháng 3-2020 đến 10-2020), Nhân đã cho hàng chục người vay, thu lợi bất chính hơn 10 tỷ đồng…

Theo Thượng tá Nguyễn Viết Ánh- Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Nam “nguyên nhân chủ yếu để “tín dụng đen” ngày càng phát triển là thủ tục quá đơn giản, nhanh chóng nhận được tiền mà không cần các giấy tờ rườm rà. Mặt khác, người dân có nhu cầu lớn về vốn để kinh doanh, có thể biết lãi suất cao nhưng do túng bấn nên đã ký vào các hợp đồng do chúng lập ra mà mất cảnh giác, không lường hết hậu quả”.

Thực hiện kế hoạch ra quân tấn công trấn áp tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, tập trung đấu tranh với tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, bên cạnh công tác tuyên truyền, phòng ngừa xã hội, nắm, quản lý chặt địa bàn, đối tượng, với những ổ nhóm hoạt động “tín dụng đen” lực lượng Công an sẽ xác lập chuyên án truy xét và tập trung lực lượng, phương tiện nhanh chóng điều tra làm rõ. Các tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố các vụ việc liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” sẽ thực hiện nhanh chóng, kịp thời và có sự phối hợp chặt chẽ ngay từ đầu giữa các cơ quan liên quan để công tác đấu tranh phòng chống tội phạm “tín dụng đen” đạt hiệu quả hơn.

Thời gian sắp đến là dịp cuối năm, nhu cầu vay vốn kinh doanh, tiền tiêu dùng của người dân gia tăng, các ổ nhóm “tín dụng đen” sẽ có điều kiện để tiếp tục hoạt động mạnh, người dân cần nâng cao cảnh giác trong các giao dịch vay mượn dân sự, tránh bị rơi vào “bẫy” của các đối tượng lừa đảo.

HOÀNG VŨ