Theo cáo trạng, từ năm 2019-2020, Trần Quý Thanh cùng Trần Ngọc Bích, Trần Uyên Phương thông qua môi giới đã cho một số doanh nghiệp, cá nhân vay tiền với lãi suất 3% mỗi tháng mà không làm hợp đồng cho vay tiền có cầm cố tài sản mà buộc phía vay tiền phải làm hợp đồng chuyển nhượng dự án, cổ phần, bất động sản… có giá trị thấp hơn nhiều lần so với giá trị thực tế. Tiếp đó, cha con bị cáo Thanh ký các “cam kết bán lại”, tiền lãi vay hợp thức bằng biên nhận tiền đặt cọc mua lại dự án, bất động sản, hứa hẹn khi thanh toán đầy đủ tiền gốc, lãi sẽ trả lại tài sản.

Theo đó, ông Lâm Sơn Hoàng vay từ cha con bị cáo Trần Quý Thanh 115 tỷ đồng và thế chấp bằng 4 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trị giá hơn 195,3 tỷ đồng. Ông Nguyễn Huy Đông vay 80 tỷ đồng và thế chấp bằng 2 thửa đất trị giá 118,9 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Chung vay 35 tỷ đồng và thế chấp bằng 2 thửa đất trị giá 83 tỷ đồng. Bà Đặng Thị Kim Oanh (Chủ tịch HĐQT Công ty Kim Oanh) vay 500 tỷ đồng, thế chấp bằng Dự án Khu dân cư Minh Thành trị giá 842 tỷ đồng và Dự án Khu dân cư Nhơn Thành trị giá 602 tỷ đồng.

Theo chỉ đạo của Thanh, Phương và Bích đứng tên nhận chuyển nhượng tài sản, sau đó cha con bị cáo Thanh làm các thủ tục sang tên để nắm quyền kiểm soát tài sản của người vay. Khi bên vay thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ gốc, tiền lãi theo thỏa thuận cha con bị cáo Thanh buộc chủ tài sản phải trả thêm tiền phạt. Đến khi nạn nhân chuẩn bị đủ tiền theo yêu cầu các bị cáo vẫn không trả lại tài sản như đã hứa.

Cơ quan điều tra xác định, bị cáo Thanh và hai con gái đã thực hiện chiếm đoạt các dự án Minh Thành, Nhơn Thành của bà Đặng Thị Kim Oanh; 29 thửa đất được tách từ thửa đất số 452 của ông Nguyễn Văn Chung, 4 thửa đất của ông Lâm Sơn Hoàng và 2 thửa đất của ông Nguyễn Huy Đông. Tổng giá trị chiếm đoạt lên đến hơn 1.048 tỷ đồng.

Trước đó, Viện KSND TPHCM đã đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên phạt Trần Quý Thanh 9-10 năm tù, Trần Uyên Phương 5-6 năm tù, Trần Ngọc Bích 4-5 năm tù cùng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Tuy nhiên, Viện Kiểm sát cũng ghi nhận các bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, có đóng góp cho kinh tế, xã hội địa phương, riêng bị cáo Thanh đã trên 70 tuổi nên xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt.

HĐXX cho rằng, các bị cáo thực hiện giao dịch dân sự cho 4 bị hại vay tiền là không trái pháp luật. Tuy nhiên, để đảm bảo việc vay tiền và lãi phát sinh, các bị cáo đã thỏa thuận ký kết hợp đồng chuyển nhượng tài sản, quyền sử dụng đất, cổ phần công ty, dự án... Đây là các hợp đồng giả tạo, trái pháp luật, mà sau khi đứng tên trên các giấy tờ hợp pháp từ các bị hại (người vay tiền) thì các bị cáo nảy sinh ý định chiếm đoạt nên đã dùng thủ đoạn gian dối, viện ra nhiều lý do để từ chối thanh toán làm cho bên vay không thể nhận lại tài sản. Từ đó, các bị cáo đã chiếm phần giá trị tài sản chênh lệch so với số tiền gốc mà bị hại đã vay. HĐXX xác định, các bị cáo chiếm đoạt của 4 bị hại tổng số tiền hơn 1.048 tỷ đồng.

HĐXX nhận định, hành vi của các bị cáo nguy hiểm cho xã hội, vì vụ lợi cá nhân mà che giấu việc cho vay, xâm phạm đến tài sản của người khác; các bị cáo biết rõ hành vi sẽ bị pháp luật trừng phạt nhưng vẫn phạm tội trong thời gian dài với số tiền lớn nên cần có hình phạt nghiêm khắc nhằm răn đe. Bị cáo Trần Quý Thanh, Uyên Phương có tình tiết tăng nặng là phạm tội hai lần trở lên. Song, tòa cũng ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo như có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, ăn năn hối cải, được tặng nhiều bằng khen, giấy khen, nhiều thành tích tốt, có nhiều đóng góp cho xã hội, tạo việc làm cho người lao động. Ngoài ra, bị cáo Thanh đã ngoài 70 tuổi, nhiều bệnh…

Từ đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Quý Thanh 8 năm tù giam, Trần Uyên Phương 4 năm tù giam, Trần Ngọc Bích 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo, thử thách 5 năm cùng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. HĐXX còn tuyên phạt bổ sung, buộc các bị cáo phải nộp 100 triệu đồng mỗi người để sung công quỹ.

Đối với các bị hại, HĐXX tuyên hủy các hợp đồng chuyển nhượng mà các bị cáo đã ký với các bị hại trước đó. Đối với bị hại Lâm Sơn Hoàng, HĐXX ghi nhận sự đồng tình của ông Hoàng về việc phải trả cho Trần Quý Thanh số tiền 115 tỷ đồng đã nhận; hủy các hợp đồng chuyển nhượng, cam kết bán lại và các văn bản liên quan; buộc người môi giới phải trả lại số tiền 3 tỷ đồng đã nhận từ ông Hoàng; yêu cầu bị hại Nguyễn Huy Đông hoàn trả lại cho bị cáo Thanh số tiền 78 tỷ đồng; hủy các hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất hai bên đã ký, cam kết bán lại và các giao dịch khác; bị hại Nguyễn Văn Chung trả lại cho Thanh 34 tỷ đồng sau khi trừ thuế phí; hủy hợp đồng chuyển nhượng các thửa đất đã sang tên cho Trần Uyên Phương và các văn bản có liên quan; buộc các môi giới trả cho ông Chung số tiền 1,4 tỷ đồng phí đã nhận; yêu cầu Đặng Thị Kim Oanh trả lại cho Thanh hơn 235 tỷ đồng nợ gốc; hủy các hợp đồng giao kết giữa các bị cáo, tổ chức có liên quan; giao trả lại toàn bộ giấy tờ hồ sơ cho bà Oanh.

H.G