Chuyện đời của nữ anh hùng Huỳnh Thị Thơ

Thứ ba, 08/03/2016 09:59

Bài 1: "Bông hồng thép" giữa thời hoa lửa

(Cadn.com.vn) - Trong bài viết về Đội Hồ sơ nghiệp vụ An ninh thuộc Phòng Hồ sơ CATP với nhan đề "Thầm lặng hồi sinh những cuộc đời" do đồng nghiệp Nguyễn Lê viết cách đây 7 năm, có đề cập một phần hành trình của Đội đi xác minh, giải nỗi oan cho nữ giao liên, Tổ trưởng Biệt động tự vệ mật P.Bắc Mỹ An (nay là P. Khuê Mỹ, Q.Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) Huỳnh Thị Thơ. Khi ấy, bà vẫn chưa được phong tặng danh hiệu AHLLVTND. Gần đây, qua một đồng nghiệp Báo Quân khu V, tôi được nghe kể thêm cuộc đời đầy bi oan của bà. Chính điều này đã thôi thúc tôi tìm gặp để viết lại trọn vẹn hơn về cuộc đời của một nữ anh hùng mang trong mình nỗi bi ai, oan nghiệt, phải đến 30 năm sau ngày giải phóng mới được... giải oan!

Nữ AHLLVTND Huỳnh Thị Thơ giở lại những tài liệu liên quan đến cuộc đời
hoạt động cách mạng của mình.

Tháng 12-2015, tôi liên lạc với bà qua điện thoại. Bắt máy là giọng nói nhẹ nhàng của một phụ nữ đã có tuổi. Bà tìm cách từ chối khéo, nói mình đang có nhiều việc bận... Đầu tháng 3-2016, tôi lại điện cho bà. Vận hết lý lẽ cố thuyết phục, cuối cùng bà cũng đồng ý, hẹn gặp và hướng dẫn tôi đến nhà ở tổ 82, P.Mỹ An (Q.Ngũ Hành Sơn). Đón tôi ở đầu ngõ là nữ AHLLVTND Huỳnh Thị Thơ với dáng người bé nhỏ, phong cách giản dị, mộc mạc. Trong ngôi nhà rộng với khu vườn trồng nhiều cây ăn trái, câu chuyện về cuộc đời thăng trầm, nhiều nỗi oan khiên, bi kịch đến tận cùng đã được bà kể lại bằng giọng kể lúc trầm, lúc bổng nghe sao đến thắt lòng...

Sinh năm 1952 tại thôn Đa Mặn, P.Bắc Mỹ An (nay là khu Đa Mặn 1, P.Khuê Mỹ, Q.Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) trong một gia đình có 8 chị em, bà là chị cả. Cha bà được tổ chức sắp xếp làm ấp trưởng của địch để làm cơ sở cho cách mạng (CM) tại khu căn cứ lõm K20 (ông đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ, cứu nước hạng Nhất). Là chị đầu nên từ nhỏ bà đã biết đi chăn trâu, hái rau, phụ giúp mẹ làm việc nhà. Theo lời bà kể thì năm 12 tuổi (1964), bà được ông Sáu Hưng- cán bộ CM, lúc đó ở trong nhà ông bà nội của bà- nhờ đem thư sang Khuê Đông (Hòa Quý bây giờ) đưa cho ông Hương Khoan. Theo sự chỉ dặn của ông Sáu Hưng, lận lá thư vào lai áo rồi đóng vai cô bé đi hái rau, bà băng qua khu vực sân bay Nước Mặn- nơi có nhiều đồn bốt để đem thư đến địa điểm được giao một cách an toàn. Đó là lần đầu tiên bà làm công tác giao liên cho CM. Tuy nhiên, phải đến năm 1965, bà mới chính thức trở thành giao liên hoạt động tại khu căn cứ lõm K20.

Bà Thơ bồi hồi nhớ lại: "Ban ngày thì làm giao liên đi qua khu vực Bà Đa, Mỹ Thị và các địa bàn khác thuộc khu vực quận Ba ngày ấy, tối thì đứng canh gác cho các chú, các anh chị hội họp, đưa bộ đội qua sông, đậy hầm bí mật rồi xóa dấu vết để địch không phát hiện...". Trong hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu AHLLVTND, tóm tắt tiểu sử về cuộc đời hoạt động của bà, được biết, do tính chất hoạt động bí mật nội thành nên bà phải thay đổi họ tên nhiều lần. Nào là Huỳnh Thị Hai, Huỳnh Thị Tiểu Muội, Nguyễn Thị Hai, Hai Nhỏ, Hai Thơ... Từ tháng 5-1966 đến 4-1968, bà được lãnh đạo quận Ba tin tưởng dìu dắt, hướng dẫn và giao nhiều nhiệm vụ quan trọng.

Thời gian này, bà đã làm được 6 hầm bí mật ngoài đồng, 5 hầm bí mật trong làng, đồng thời được phân công quản lý thêm 5 căn hầm bí mật khác... Tháng 8-1968, một cán bộ phụ nữ bị địch bắt, do không chịu đựng được tra tấn đã chỉ điểm căn cứ CM K20. Thế là tại khu vực Đa Mặn có 4 người bị bắt, trong đó có bà. Hết bị đưa đi trại giam ở Đặc khu băng 2 đến trại giam Gia Long với những đòn tra tấn vẫn không khai thác được gì ở nữ giao liên "bé hạt tiêu" có mái tóc dài tuyệt đẹp, bọn địch đưa bà vào giam ở thị xã Hội An. "Hồi đó, địch có câu vè: "Không, ta đánh cho có/ Có, ta đánh cho chừa". Mấy chị em trong trại tự dặn lòng kiên trinh với CM, có câu đối lại như sau: "Chịu đau mau về/ dễ bề hợp pháp". Ở nhà tù Hội An, ban đầu bà ở chung phòng giam với các chị lớp trên, nên được xem là nhỏ tuổi nhất.

Vì vậy được các chị thương lắm. Thấy mái tóc bà vừa dài, dày bị chấy rận quá nhiều, nên mỗi buổi sáng, khi được bọn lính ngụy cho ra ngoài làm vệ sinh, các chị lén múc thêm nước đem về phòng dành để gội đầu cho bà. Ai dè, sự việc bị quản lý trại giam phát hiện. Khi bà đang gội đầu chưa kịp xóa dấu vết, quản lý trại giam bước vào lôi bà ra phạt cầm 2 viên gạch phơi nắng giữa trưa hè. Đến lúc ngất xỉu, bọn chúng mới đưa đi cấp cứu..."-bà kể. Sau 1 năm giam cầm không khai thác được gì, cuối năm 1969, chúng thả bà ra. Trở về địa phương, bà phải tìm mọi cách để móc nối lại với cơ sở CM để hoạt động trở lại.

Thương nhất là lần đem thư của cô Sáu Cừ (CM ở địa phương) để đem vào Điện Ngọc (Điện Bàn, Quảng Nam) gửi cho chú ruột của bà là ông Huỳnh Ngọc Hồ. Khi đi đến ngã tư Điện Ngọc thì gặp lính Mỹ đi tuần. Sợ bị phát hiện, bà trốn vào bãi tha ma rồi buộc lòng phải ngủ qua đêm tại đây. Đến sáng, một cán bộ của ta trên đường đi chống càn về ngang qua, phát hiện nghi ngờ là điệp báo của địch nên định bắt bà. Đến khi biết bà đem thư cho thủ trưởng của mình, người cán bộ này đã... cõng luôn cô nhóc nặng chưa đến 37kg về cơ sở. Gặp cháu, người chú hỏi: "Thế tối qua, con ngủ ở đâu?", bà đáp: "Dạ! Ngủ trong bãi tha ma". Ai cũng nghẹn lời...

Trong thời gian tham gia CM từ 1966 đến 1975, theo lời bà kể thì có 4 lần bị địch bắt giam tù. Hầu hết những lần bị bắt này là do những người từng tham gia CM vì không chịu nổi đòn roi tra tấn đã chỉ điểm. Trong số đó, oan khiên hơn cả, có cả người thân của bà... Có lần bị bắt vì cũng bị chỉ điểm, bà đòi được đối chất với người đồng đội phản bội, bà nhìn thẳng vào mặt người đó để trấn áp. Cuối cùng, xấu hổ trước tinh thần ngoan cường của bà, người này đã phản cung và bà được thả...

Cuối năm 1972, trong một lần cải trang để trốn địch truy lùng sau khi cùng cán bộ cơ sở K20 giải vây 4 cán bộ quận Ba trước họng súng của kẻ thù, bà buộc lòng đứt ruột cắt đi mái tóc dài óng mượt của mình. Phần tóc này được mẹ bà dùng làm chan vấn tóc. Mới đây, phần mái tóc đó đã được gia đình trao tặng cho Bảo tàng làm hiện vật trưng bày...

Ký: Phan Thủy
(còn nữa)

Sự kiện

Xã hội

Chuyện đời của nữ anh hùng Huỳnh Thị Thơ

Bình luận ()

Tin cùng chuyên mục

Khẩn trương tìm kiếm Chủ tịch Hội nông dân xã bị mất liên lạc

Quận Liên Chiểu hỗ trợ dụng cụ sinh hoạt gia đình cho người có công

Thành phố Tam Kỳ phát động Tháng hành động vì bình đẳng giới

Tuyên truyền quy định bắt buộc phải sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô-tô khi tham gia giao thông

Nghệ An: Khẩn trương làm rõ vụ cá bỗng nhiên chết hàng loạt, nghi bị đầu độc

Đà Nẵng tiếp nhận hơn 4 tỷ đồng sau một tháng phát động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng được Thủ tướng Chính phủ giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2021-2026

Công an quận Thanh Khê khám phá chuyên án lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức thu mua điện thoại

Truy bắt thủ phạm cướp giật, CAP Khuê Trung được thưởng đột xuất

Đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng tiếp xúc cử tri tại các phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn

Khẩn trương tìm kiếm Chủ tịch Hội nông dân xã bị mất liên lạc

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng khen thưởng 20 tập thể có thành tích xuất sắc trong phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm

Sự kiện

Chuyện đời của nữ anh hùng Huỳnh Thị Thơ

Thông tin bạn đọc