Đội múa Chăm gồm 14 nghệ sĩ của Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh đã phục vụ du khách tàu biển và các lễ hội truyền thống, lễ hội văn hóa- du lịch ở Đà Nẵng gần 10 năm qua, luôn được du khách ưa chuộng và tán thưởng. Đến nay, theo kế hoạch đội múa này sẽ được đưa vào BTĐKC phục vụ du khách, song dư luận vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn...

Hướng đến năm 2008 sẽ là “Năm sản phẩm du lịch và môi trường du lịch”, ngành du lịch Đà Nẵng phấn đấu với mục tiêu đạt xấp xỉ 1,2 triệu lượt khách du lịch. Đồng thời tạo tiền đề xây dựng du lịch Đà Nẵng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của TP sau năm 2010, trong việc triển khai hình thành một số dịch vụ phục vụ du khách tại khu vực BTĐKC, sẽ nghiên cứu mở cửa đón khách tham quan đến 19 giờ (thay vì 17 giờ như hiện nay), đưa múa Chăm vào phục vụ du khách theo định kỳ, nhằm tạo sức hút và “giữ chân” du khách khi đến Đà Nẵng.

Múa Chăm phục vụ khách tại Bảo tàng Điêu khắc Đà Nẵng

Theo nhạc sĩ Lê Phú, Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, nếu múa Chăm được bảo đảm về tiết điệu, tiết tấu, quãng bậc, trang phục và động tác múa phản ánh đúng đời sống sinh hoạt, tâm linh của người Chăm, thì khi đưa vào bảo tàng sẽ không có gì đáng lo; ngược lại, du khách đến với bảo tàng vừa được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tĩnh bởi những pho tượng; vừa được sống trong không gian sinh động lung linh hiện tại của những điệu múa Chăm huyền ảo. Trong khi đó, ông Hà Phước Mai, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng cho biết: việc đưa múa Chăm phục vụ các đoàn khách tại BTĐKC lâu nay vẫn tổ chức các buổi ngoài giờ. Bởi nếu xem đây là một hoạt động chính thức của Bảo tàng thì không phù hợp, sẽ phá vỡ không gian yên tĩnh vốn có của bảo tàng (trong khi quy chế bảo tàng yêu cầu: đi nhẹ, nói khẽ...). Hơn thế nữa, giá trị của BTĐKC là giá trị của các bộ sưu tập Chăm, đó mới chính là vấn đề những người quan tâm muốn đến bảo tàng để chiêm ngưỡng và tìm hiểu, chứ không phải là thực hiện các dịch vụ để tăng lượng khách...

Cũng với quan điểm tương tự, Giáo sư Shigeeda Yutara thuộc trường đại học nữ Chiêu Hòa (Nhật Bản) cho rằng: Hiểu được cái hồn của di tích mới mong có được sản phẩm du lịch trọn vẹn. Giáo sư cảm thấy hài lòng khi trầm tư lắng nghe rất lâu tiếng kèn saranai của những nghệ nhân Chăm đuổi theo bước chân của các vũ công trẻ đang biểu diễn cho khách du lịch xem ngay tại khu vực tháp E1 của Mỹ Sơn. Thế nhưng, giáo sư cũng nói thêm: Từ trước đến nay việc tạo ra một giá trị sống động và khả dĩ hơn cho các di tích văn hóa và lịch sử thường là dưới áp lực của ngành Du lịch cũng như các công ty kinh doanh dịch vụ du lịch. Kết quả là cho ra đời những sản phẩm “ăn xổi”. Đó là món cơm vua, mặc quần áo vua, hoàng hậu ngồi bệ rồng chụp ảnh, hoặc sang trọng hơn chút nữa là xem biểu diễn nhã nhạc cung đình ở Duyệt Thị đường trong khu vực Tử Cấm thành. Tất cả nhằm làm cho du khách được hưởng thêm một chút không khí cung đình vốn đã không còn bao nhiêu trong các bức tường của cố đô Huế. Ở BTĐKC Đà Nẵng cũng vậy. Ngành Du lịch cũng đưa một đội múa Chăm vào nhảy múa ngay trong khuôn viên bảo tàng nhằm tạo cảm giác được sống trong không khí cổ xưa cho khách trong khi xem hiện vật. Tuy nhiên, đó là những món ăn nấu vội, chưa chín, nhất là đối với khách du lịch văn hóa...

Kế hoạch đưa đội múa Chăm vào BTĐKC phục vụ khách du lịch tại  Đà  Nẵng đã gần một năm trôi qua, sân khấu tại đây vẫn còn là dự kiến. Hơn nữa, phòng biểu diễn múa Chăm được xây dựng kiên cố nhưng với diện tích vừa đủ để các diễn viên múa, còn du khách muốn ngồi xem thì phải ngồi trên lối đi ra vào phía đông bảo tàng. Bên cạnh đó, với xu hướng phát triển của nguồn khách du lịch đến tham quan bảo tàng ngày một tăng (hiện nay, trung bình mỗi ngày có hơn 500 khách), nếu việc quản lý an ninh trật tự và các hiện vật chưa được tính toán chặt chẽ, thì vấn đề nêu trên còn rất nhiều nan giải.

Trần Trung Sáng