Đà Nẵng, chào tuổi 20

Thứ sáu, 01/01/2016 09:13

(Cadn.com.vn) - Hôm nay, ngày 1-1-2016, Đà Nẵng bước vào tuổi 20, kể từ khi chia tách từ tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng. Ví như đời người, đó là cái tuổi đầy cảm xúc, nghĩ suy, cái tuổi vừa đủ lắng sâu để ngoái nhìn, cũng vừa đủ niềm tin để mạnh bước khám phá sự mênh mông của cuộc sống! Chúng tôi tìm đến những người Đà Nẵng thuộc nhiều thế hệ, để cảm nhận và lắng nghe về quá khứ và tương lai qua góc nhìn của họ.

Bờ Tây sông Hàn năm 1997.

Bờ Tây sông Hàn năm 2015.

Chúng tôi lại tìm đến nhà nghiên cứu Nguyễn Đình An, nguyên Chủ tịch MTTQVN thành phố Đà Nẵng, nhân chứng của cuộc chia tách 1997. Ông nhớ rõ: “Dân số Quảng Nam – Đà Nẵng trước lúc chia tách khoảng 2 triệu người. Phần lớn đều rất nghèo. Giờ đây nhìn lại, điều mừng nhất là Quảng Nam, với một nền kinh tế vững vàng hơn rất nhiều, thậm chí có nhiều mặt, như công nghiệp, đã vượt qua Đà Nẵng, đời sống người dân khắp các vùng từ duyên hải, đồng bằng đến miền núi đều được nâng lên rõ nét. Với TP Đà Nẵng, phải nói rằng, sau 20 năm, những điều chúng ta mường tượng, kỳ vọng, giờ đây đã một phần trở thành hiện thực, nhất là cơ sở hạ tầng, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân... Điều cần nhất lúc này là làm sao phát triển nhanh và bền vững, làm sao cho người Đà Nẵng giàu lên!”.

Chúng tôi lại tìm đến nghệ sĩ nhiếp ảnh Quán Chúng, người còn giữ những bức ảnh Đà Nẵng năm 1997, để xem Đà Nẵng hôm qua và Đà Nẵng hôm nay khác nhau thế nào. Nghệ sĩ cũng đã giúp chúng tôi thực hiện những bức ảnh mới nhất, đúng tại vị trí anh đã chụp những bức ảnh 20 năm trước. Sự đổi thay – qua những bức ảnh – khiến chúng tôi ngỡ ngàng. Ngày ấy, trên sông Hàn đoạn từ cửa sông đến Viện Bảo tàng Điêu khắc Chăm, vẫn chưa có cây cầu nào, giờ đây có đến 3 cây cầu: Thuận Phước, Sông Hàn và cầu Rồng; ngày ấy, cả Đà Nẵng chỉ có vài công trình cao tầng, ngày nay, thành phố như cao hơn bởi hàng loạt công trình cao lớn, hiện đại; ngày ấy, ven sông Hàn vẫn lúp xúp nhà chồ, giờ đây là đường phố thẳng tắp, khang trang...

Cửa sông Hàn năm 1997.

Cửa Sông Hàn năm 2015.

Từ một khía cạnh khác, ông Hồ Việt, nguyên Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (thuộc Quảng Nam - Đà Nẵng cũ) kể: “Chỉ vài năm sau ngày chia tách, Đà Nẵng như lột xác hoàn toàn, lãnh đạo thành phố đi công tác tới các tỉnh bạn, tới đâu họ cũng hỏi về Đà Nẵng, và muốn học tập Đà Nẵng. Thế mới thấy rằng, chủ trương chia tách đúng lắm, giờ đây nhìn lại, thấy càng đúng hơn. Cái may của Đà Nẵng là đã có được một đội ngũ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đủ sức quy tụ và dẫn dắt công cuộc Đổi mới, mà người tiêu biểu nhất chính là ông Nguyễn Bá Thanh, cố Bí thư Thành ủy. Ông Thanh đã quy tụ được tất thảy những nhân tố cần thiết để phát triển TP Đà Nẵng, trong đó có sự đồng thuận trong Đảng, trong dân. Không phải lúc nào những người lãnh đạo trước cũng ủng hộ hoàn toàn người lãnh đạo kế cận, nhưng với trường hợp ông Nguyễn Bá Thanh, hầu như tất cả các vị lãnh đạo đi trước đều ủng hộ hoàn toàn, tin tưởng sâu sắc. Ba đời Chủ tịch UBND TP trước ông Nguyễn Bá Thanh, đều ủng hộ ông”.

20 năm nhìn lại, có lẽ, chính sự đồng thuận trên dưới một lòng mà Đà Nẵng có được những thành tựu ấn tượng. Và, chúng tôi đồ rằng, một trong những biểu tượng của sự đồng thuận chính là ông Nguyễn Bá Thanh. Ông Hồ Việt kể, có lần, Thủ tướng Phan Văn Khải nói với ông rằng: “Các cậu ủng hộ Nguyễn Bá Thanh là đúng”. Chữ “đúng” của Thủ tướng Phan Văn Khải trong câu này dường như là sự khẳng định, sự tin cậy không chỉ với một mình ông Nguyễn Bá Thanh, mà chính là sự khẳng định và tin cậy vào một thế hệ người Đà Nẵng đang mạnh dạn bước đi và gặt hái thành công.

Đà Nẵng bước vào tuổi 20, chúng tôi tự hỏi, thành phố sẽ khởi đầu như thế nào cho hành trình phía trước? Chúng tôi tìm đến những người trẻ tuổi, những chủ nhân thực sự của thành phố hôm nay. Một trong những người chúng tôi gặp là chị Nguyễn Hoàng Nga, nhà khoa học trẻ đang làm việc tại Cty Dược Đà Nẵng. Chị là cựu học sinh Trường Lê Quý Đôn, được đi du học ở Thụy Sĩ và Bỉ, từng dẫn đầu đoàn người Việt Nam ở nước ngoài đấu tranh bảo vệ chủ quyền trong sự kiện Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 tại khu vực quần đảo Hoàng Sa. Giờ đây, trở về Đà Nẵng, chị đang nghiên cứu các chế phẩm để chữa bệnh hiểm nghèo. Chị tin rằng, sự trở về của mình và đội ngũ trí thức ở nước ngoài sẽ giúp ích cho thành phố, không phải với những điều viển vông, mà chính là từng công việc cụ thể... Hỏi về dự định tương lai, Nguyễn Hoàng Nga cho biết, trước mắt sẽ sang Australia để nghiên cứu chuyên sâu hơn. Với nụ cười rất hiền và tự tin, Nga nói: “Làm gì thì cũng phải cố gắng hết mình”. Chúng tôi trộm nghĩ, câu nói ngỡ giản đơn, khiêm nhường ấy, phải chăng lại ẩn chứa tất thảy nỗ lực và nhiệt huyết của tuổi trẻ Đà Nẵng hôm nay?

Xóm vạn đò Thuận Phước vào năm 1997 (ảnh 1) nay trở thành công viên và khu dân cư (ảnh 2) .

Mới đây, khi ngồi hàng giờ xem lại những thước phim tư liệu quý giá tường thuật toàn cảnh ngày chia tách thành phố Đà Nẵng và chia tay cán bộ, công chức nhận nhiệm vụ mới ở tỉnh Quảng Nam, cảnh quay bắt đầu tại Nhà hát Trưng Vương (Đà Nẵng) và kết thúc ở thị xã Tam Kỳ (Quảng Nam), chúng tôi bất giác nhận ra những khuôn mặt người thời ấy, từ các vị lãnh đạo đến người dân lao động, hầu như ai cũng in hằn dấu ấn những năm tháng khó khăn, thiếu thốn, và dường như trong từng ánh mắt rưng rưng trong giây phút chia tay xúc động ngày ấy, niềm vui xen lẫn nỗi suy tư. Rồi chúng tôi lại quan sát những người Đà Nẵng, những người Quảng Nam hôm nay, bỗng cảm nhận thật rõ ràng sự đổi thay sau hai thập kỷ: Con người đã tươi tắn hơn, được chăm chuốt nhiều hơn, và trên tất thảy là sự tự tin trong từng ánh mắt.

Ai đó nói rằng, mọi tài nguyên thiên nhiên đều có hạn, chỉ có tài nguyên con người là vô hạn. Với Đà Nẵng, câu nói ấy, sau chặng đường 20 năm phát triển, dường như đã trở nên thật rõ ràng. Khi “của để dành” của mẹ thiên nhiên đã phần nào vơi cạn, khi không gian địa lý dường như đã đô thị hóa gần hết, khi đất đai không còn là động lực chính của tăng trưởng nữa..., là lúc nội lực trong mỗi thành phần kinh tế, trong mỗi con người trỗi dậy mạnh mẽ hơn. Hoàn toàn không ngẫu nhiên, năm 2014, TP Đà Nẵng chọn là “Năm doanh nghiệp”, và cũng không hoàn toàn ngẫu nhiên khi lãnh đạo TP Đà Nẵng đang mạnh mẽ cổ vũ cho những ý tưởng mới, trong đó có những doanh nghiệp khởi nghiệp, và cũng không hoàn toàn ngẫu nhiên khi thế hệ những người lãnh đạo hôm nay đã thể hiện phong cách làm việc mới... Tất cả những điều ấy, một cách tự nhiên, gợi nên cảm hứng, như giục giã bước chân người Đà Nẵng tiến về phía trước.

Bài: NGUYỄN LÊ, Ảnh: QUÁN CHÚNG