Tạo đột phá khâu chuẩn bị thủ tục

Lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Đà Nẵng cho biết, tính đến 31-12, Đà Nẵng giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 5.800 tỷ đồng, khoảng 73% kế hoạch vốn được giao năm 2023. Trong năm 2024, tổng vốn đầu tư công của thành phố được giao hơn 8.881 tỷ đồng. Đây là số vốn được giao cao hơn năm trước, đặt áp lực giải ngân lớn hơn, trong khi đó những vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư công tồn tại nhiều năm qua chưa giải quyết dứt điểm. Do vậy, để thực hiện giải ngân đầu tư công đạt kết quả cao, thành phố cần tháo gỡ các vướng mắc về quy trình, thủ tục chuẩn bị đầu tư, thủ tục đầu tư và triển khai thực hiện dự án. Trong đó, thực hiện giao dự toán, giải ngân vốn đầu tư công gắn với trách nhiệm giải trình của tổ chức, cá nhân, nhất là người đứng đầu; lấy kết quả triển khai thực hiện và tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 để đánh giá, bình xét thi đua của các đơn vị, địa phương và đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao của người đứng đầu các đơn vị, địa phương.

Trong khi đó, lãnh đạo Ban quản lý dự án các công trình giao thông Đà Nẵng (Ban QLDA) cho biết, năm 2024 thành phố giao cho đơn vị tổng vốn đầu tư công hơn 935 tỷ đồng, tăng 58% so với năm trước. Để đạt kết quả giải ngân cao nhất, Ban QLDA phân loại thành 4 nhóm dự án tương ứng với các giải pháp cụ thể cần tập trung chỉ đạo thực hiện. Đơn cử như nhóm các dự án đang triển khai thi công và khởi công mới, tiến độ thi công bị ảnh hưởng, phụ thuộc vào công tác giải phóng mặt bằng (gồm 14 dự án, vốn kế hoạch 674 tỷ, chiếm 72%.

Ban QLDA đã phân công lãnh đạo đơn vị trực tiếp chỉ đạo Tổ quản lý dự án chủ động phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan để tiếp tục hoàn thiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư còn lại như: lập, trình phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công… chậm nhất phải hoàn thành trong quý II/2024 để tổ chức khởi công và triển khai thi công trong quý III/2024. Bên cạnh đó, Ban QLDA cũng rà soát, đánh giá năng lực thi công thực tế của các nhà thầu đang thực hiện các dự án tại Ban để đưa ra những giải pháp điều hành phù hợp, trường hợp các nhà thầu thi công không đáp ứng yêu cầu tiến độ vì lý do chủ quan thì kiên quyết xử phạt hợp đồng và báo cáo cấp thẩm quyền xử lý nếu để vi phạm kéo dài, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án nói chung và tiến độ giải ngân nói riêng.

Gỡ điểm nghẽn mặt bằng

Vướng mắc mặt bằng là điểm nghẽn lớn khiến nhiều dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng kết quả giải ngân. Theo lãnh đạo UBND huyện Hòa Vang, trên địa bàn huyện có hơn 200 dự án triển khai tại 11/11 xã, khối lượng công việc về giải phóng mặt bằng, quản lý quy hoạch, đất đai rất nặng nề, phức tạp, một số dự án triển khai dở dang, kéo dài, tính lịch sử và chính sách giải tỏa đền bù thay đổi, chưa hoàn thiện đã ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng nói chung. Chỉ tính riêng trong năm 2023, huyện phải thực hiện 72 dự án với tổng số 7.798 hồ sơ, và 1.877 ngôi mộ cần di dời. Tính đến nay đã có 16 dự án hoàn thành công tác GPMB, nổi bật như dự án mở rộng đường ĐT 601, đường Hòa Phước - Hòa Khương, Cụm công nghiệp Hòa Nhơn, các khu TĐC phục vụ giải tỏa KCN Hòa Ninh, phục vụ giải tỏa đường vành đai phía Tây…

Tuy nhiên, lãnh đạo huyện Hòa Vang cho biết, khó khăn nhất trong việc GPMB thời gian qua chính là việc thiếu đất tái định cư để bố trí cho các hộ di dời, giải tỏa. Qua rà soát hiện nay trên địa bàn huyện đang thiếu, nợ 571 lô đất tái định để bố trí cho các hộ thuộc diện giải tỏa. Ngoài ra có một số trường hợp người dân có hoàn cảnh khó khăn, không có tiền để nộp tiền sử dụng đất hoặc thiếu sót trong việc kê khai trước đây nên chưa được cấp GCN đất ở; một số hộ dân xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp từ trước năm 2014 và không có chỗ ở nào khác. Theo quy định thì các trường hợp này không được bồi thường về đất ở, không được bố trí tái định cư, do đó gặp rất nhiều khó khăn trong công tác GPMB, ổn định cuộc sống, chỗ ở cho người dân.

Lãnh đạo UBND huyện Hòa Vang cho rằng, để gỡ điểm nghẽn về mặt bằng, thực hiện giải ngân đầu tư công đạt kết quả cao cần khắc phục tình trạng thiếu đất tái định cư. Hiện nay nhu cầu quỹ đất tái định cư trên địa bàn huyện cần 11.024 lô (trong đó nhu cầu của dự án đang triển khai là 3.532 lô và dự án chuẩn bị triển khai là 7.492 lô). Nhưng hiện trên địa bàn huyện chỉ có 57 khu tái định cư với tổng quỹ đất tái định cư hiện có là 6.016 lô, còn thiếu 5.008 lô so với nhu cầu. Nhiều dự án đang triển khai không thực hiện được giải phóng mặt bằng do thiếu đất tái định cư để bố trí cho người dân. Lãnh đạo huyện Hòa Vang đề xuất thành phố chỉ đạo các đơn vị điều hành dự án, các đơn vị chủ đầu tư có phương án trình phê duyệt quy hoạch và xây dựng khu tái định cư trước khi phê duyệt quy hoạch dự án.

Đồng thời, cần đẩy nhanh tiến độ thi công các khu tái định cư thực tế hiện nay để sớm bàn giao cho người dân xây nhà, ổn định cuộc sống sau giải tỏa. Ngoài ra, để giảm áp lực xây dựng các khu tái định cư khi triển khai các dự án cần bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể tại thời điểm thu hồi để người dân tự lo về chỗ ở. Đối với các trường hợp xây dựng làm nhà ở ổn định trên đất nông nghiệp (trước năm 2014) và không có chỗ ở nào khác cần nghiên cứu giải pháp bố trí tái định cư để người dân ổn định cuộc sống sau giải tỏa.

HẢI QUỲNH