Theo kế hoạch, dự án cao tốc Hòa Liên-Túy Loan triển khai từ tháng 8-2023 nhưng chủ đầu tư - Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh - không thể thi công theo dự tính vì không có mặt bằng. Ban Quản lý đường Hồ Chí Minh cho biết, huyện Hòa Vang mới chỉ bàn giao cho Ban được 217/1.129 thửa đất, tương đương tổng chiều dài khoảng 3km/11,5km của tuyến chính cao tốc và khoảng 1/20km đường gom dự án. Trong số này vẫn chủ yếu là mặt bằng đã có sẵn từ Dự án đường Hồ Chí Minh trước đây với chiều dài 1,85km. Bên cạnh đó, tuyến cao tốc này được mở rộng trên trục tuyến đường tránh Nam Hải Vân - Túy Loan, tuyến có lưu lượng phương tiện tham gia giao thông rất lớn nên không có mặt bằng đồng bộ cả tuyến chính và đường gom sẽ ảnh hưởng lớn đến an toàn giao thông trong quá trình thi công. Thực tế khó khăn, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh phải kiến nghị huyện Hòa Vang ưu tiên giải phóng mặt bằng 4 đoạn với chiều dài khoảng 6km. Cụ thể, các thửa đất cần bàn giao sớm cho dự án gồm thửa đất thuộc phạm vi giao cắt với tuyến ĐT602, nút giao Hoàng Văn Thái, một số thửa đất thuộc vị trí nền đào, xử lý đất nền yếu, tường chắn. Theo Ban Giải phóng mặt bằng huyện Hòa Vang, vướng mắc lớn trong giải phóng mặt bằng là quá trình đo đạc các hồ sơ đất đai giữa thực tế và trên giấy tờ có nhiều khác biệt. Nhiều lô đất bị chồng lấn, nhiều lô đất bán qua nhiều chủ và đến nay không xác định được người đang sở hữu. Thêm nữa, hiện dọc tuyến Hòa Liên-Túy Loan có khoảng 30 trường hợp làm nhà trên đất nông nghiệp. Người dân không thống nhất với mức bồi thường, không chịu di dời đến các khu tái định cư ở địa bàn khác… khiến công tác giải phóng mặt bằng càng khó khăn. Việc vận động di dời các hộ thuộc dự án thì cần bố trí hơn 630 lô đất nhưng hiện nay các khu tái định cư xây dựng để phục vụ bố trí cho các hộ thuộc diện di dời của dự án mới đang triển khai thủ tục trong khi quỹ đất tái định cư của thành phố không đủ để đáp ứng. Để giải quyết khó khăn, UBND TP Đà Nẵng thống nhất cho điều phối bố trí về các khu tái định cư trên địa bàn huyện Hòa Vang và cả quận Liên Chiểu. Tuy nhiên, đa số các hộ dân sinh sống lâu đời, nhiều hộ theo đạo tại địa phương muốn bố trí tái định cư gần khu vực giải tỏa để tiện sinh hoạt tín ngưỡng.

Ông Phan Văn Tôn - Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang cho biết, theo kế hoạch, địa phương cố gắng hoàn thành giải phóng mặt bằng để bàn giao 6km của 4 đoạn ưu tiên trước ngày 30-4. Những hồ sơ nhận tiền bồi thường thì ưu tiên làm cho sạch mặt bằng để bàn giao. Theo hạn Chính phủ yêu cầu 30-6 hoàn thành bàn giao mặt bằng toàn tuyến, tại 3 xã Hòa Liên, Hòa Sơn, Hòa Nhơn đã thành lập 3 tổ hỗ trợ thi công, ngày nào cũng phải tiếp dân, tập trung tháo gỡ vướng mắc, xong đất nông nghiệp rồi sẽ qua đất ở… Theo quy định, những hộ làm nhà có nguồn gốc từ đất nông nghiệp có nguồn gốc từ trước năm 2014 mà không có chỗ ở nào khác thì khi giải tỏa được bố trí tái định cư và huyện đã báo cáo thành phố triển khai.

Ngày 17-4, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng đã có chuyến công tác kiểm tra, đôn đốc công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan. Báo cáo Bí thư Thành ủy, lãnh đạo huyện Hòa Vang cho biết, dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan cần giải phóng mặt bằng qua địa bàn 3 xã Hòa Liên, Hòa Sơn, Hòa Nhơn. Các đơn vị chức năng phải xử lý 1.166 hồ sơ, giải phóng 20km đường gom 2 bên tuyến với 710 hồ sơ, hơn 2.900 ngôi mộ. Hiện đã thực hiện kiểm đếm 1.068/1.166 hồ sơ, đạt 92%. Đã họp pháp lý 890/1.166 hồ sơ, đạt 76% và đã thực hiện áp giá 752/1.166 hồ sơ, đạt 65%... UBND huyện đã tiếp dân, chi trả và vận động bàn giao mặt bằng đất nông nghiệp và đất khác là 580 hồ sơ/916 hồ sơ, đạt 63,3%. Hoàn thành bàn giao với chiều dài 6,2km/11,5km, đạt 54% (hai bên đường gom tuyến 12,37km/23km). Riêng giải phóng mồ mả, hiện đã thực hiện kiểm đếm 2.758/2.908 mộ, đạt 95%, đã hoàn thành di dời 581/2.908 mộ. Chính phủ yêu cầu phải hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án trước ngày 30-5, UBND huyện Hòa Vang đã tăng cường các tổ công tác và nhân lực tập trung hoàn thiện pháp lý hồ sơ và tiếp dân vận động giải phóng mặt bằng. Đồng thời cũng thực hiện thủ tục cưỡng chế thu hồi đất đối với các trường hợp đã được bồi thường thỏa đáng nhưng không chịu bàn giao mặt bằng. UBND huyện Hòa Vang cũng cho biết, khó khăn hiện nay là chưa có đất tái định cư cho người dân. Thành phố có chủ trương cho bố trí tái định cư tại các khu vực lân cận nhưng các hộ dân ở xã Hòa Sơn đa phần là người công giáo, có nguyện vọng bố trí tái định cư tại khu vực Hòa Sơn để thuận lợi trong việc sinh hoạt và tín ngưỡng tôn giáo.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng yêu cầu Ban Cán sự Đảng UBND thành phố chỉ đạo UBND thành phố, các Sở, ngành đẩy nhanh công tác thẩm định, báo cáo đánh giá tác động môi trường, hoàn thiện hồ sơ xây dựng 2 khu tái định cư phục vụ công tác di dời dân. Các cấp, ngành và UBND huyện Hòa Vang phải phấn đấu hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án trước ngày 31-5. Các nhà thầu huy động nhân lực, máy móc tập trung thực hiện theo phương châm giải phóng mặt bằng đến đâu thì thi công đến đó.

Ngày 23-4, Thường trực Huyện ủy Hòa Vang do ông Tô Văn Hùng - Bí thư Huyện ủy, ông Phan Văn Tôn - Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang cùng Ban giải phóng mặt bằng huyện đã có buổi tiếp dân tại dự án cao tốc Hòa Liên-Túy Loan thuộc xã Hòa Sơn. Tại buổi làm việc, 12 hộ dân tại các thôn Xuân Phú, Phú Hạ xã Hòa Sơn đều kiến nghị về giá đền bù vật kiến trúc thấp, đặc biệt là giá đất đền bù cây ăn quả thấp, giá đất rừng thấp. Sau khi nghe giải thích có 9 hộ dân đã thống nhất ký biên bản, nhận tiền và bàn giao mặt bằng. 2 hộ dân về thảo luận với gia đình và trả lời hội đồng đền bù giải tỏa sau. Riêng hộ ông Nguyễn Đình Bắc, trú tại Hòa Khánh Bắc, Liên Chiểu là người mua đất tại Hòa Sơn không đồng ý với giá đền bù đất lâu năm và khiếu nại nhiều lần. Đây là buổi hội đồng đền bù giải tỏa tiếp lần cuối, nhưng hộ ông Bắc vẫn không thống nhất, hội đồng đề xuất hướng giao cho ngành chức năng phối hợp tham mưu để có hướng giải quyết, đảm bảo tiến độ dự án.

Ông Tô Văn Hùng cho biết: Với khối lượng hồ sơ, công việc lớn, tiến độ thời gian gấp, theo chỉ đạo của Chính phủ phải hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng dự án trước ngày 30-5-2024. Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Thành ủy, UBND thành phố; Sở TN-MT và các đơn vị liên quan đã tích cực phối hợp, hỗ trợ huyện Hòa Vang trong công tác giải phóng mặt bằng. Huyện Hòa Vang đã tập trung nỗ lực, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn. Hiện nay, huyện tập trung chỉ đạo Ban Giải phóng mặt bằng huyện, phòng TN-MT phối hợp với các ngành, địa phương liên quan rà soát, hoàn thiện hồ sơ, thẩm định pháp lý, sớm tham mưu ban hành các quyết định thu hồi đất, quyết định đền bù làm cơ sở tiếp dân, giải quyết các kiến nghị, hỗ trợ theo thẩm quyền. Đối với các trường hợp đã tiếp dân nhiều lần, giải quyết thỏa đáng các chính sách theo quy định, nhưng vẫn cố tình chây ỳ, không chấp hành thì thực hiện các biện pháp cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.

Hồng Thanh