Gia đình có nguyện vọng xin cho cháu được làm bài thi bằng máy vi tính khi tham gia các kỳ thi và có giám thị giám sát bên cạnh. Sau khi nhận được thông tin, nhận thấy nguyện vọng trên là chính đáng và cũng là để tạo điều kiện cho tấm gương “vượt khó” này tham gia kỳ thi, Giám đốc Sở GD-ĐT thành phố Lê Thị Bích Thuận đã chỉ đạoHội đồng thi HSG TP bố trí “đặc cách cho cháu làm bài thi trên máy tính. Và rất vui cháu đã hoàn thành trọn vẹn bài thi, đạt giải Khuyến khích môn Văn lớp 9 cấp thành phố.

2. Nhân sự việc này, người viết tìm hiểu và được biết, mặc dù trong những năm qua, NKT đã được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các tổ chức, đoàn thể và ban ngành nhưng có những quy định vẫn cần có sự điều chỉnh, bổ sung để tạo điều kiện cho NKT, đặc biệt là TKT có cơ hội, điều kiện hoà nhập cộng đồng, phát huy năng khiếu, năng lực, không để các em bị thiệt thòi so với các bạn lành lặn cùng trang lứa. Trường hợp “đặc cách” nêu trên là một ví dụ cho thấy có thể linh hoạt trong việc tạo điều kiện cho TKT tham gia các kỳ thi, vì thực tế là có những em không viết được nhưng sử dụng bàn phím thành thục hay nói được. Theo ý kiến của chị Giang - Phó Chủ tịch Hội NKT thành phố,Nhà nước và ngành giáo dục cần có những cơ chế riêng cho học sinh khuyết tật để các em được hỗ trợ theo dạng tật khi tham gia các kỳ thi chung…

Về thực trạng NKT thành phố nói chung, trong những năm qua, mức trợ cấp xã hội cơ bản của thành phố là 400.000/người, cao hơn mức tối thiểu theo quy định của Trung ương (lớn hơn hoặc bằng 360.000/người). NKT được tạo các cơ hội, nếu có vướng mắc thì Hội ý kiến và được Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Đà Nẵng giải quyết kịp thời vay vốn ưu đãi (chỉ sau TPHà Nội), trong khi còn nhiều tỉnh, thành khác cũng chưa tiếp cận được nguồn vốn này. Về hạ tầng đô thị, ở Đà Nẵng hiện nay, hầu như các vỉa hè có hạ bó vỉa cho xe lăn đi lên; NKT được cấp thẻ đi xe buýt miễn phí. Hội NKT do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ, lãnh đạo Hội có phụ cấp chức danh, được cấp một số ngân sách để hoạt động, là nơi NKT tìm đến để được tư vấn, kết nối không những của NKT Đà Nẵng mà còn cả NKT tại Huế, Quảng Nam và một số địa phương khác…

3. Bên cạnh những mặt được, tích cực thì vẫn còn một số tồn tại, bất cập cần được quan tâm của Đảng và chính quyền, sở ban ngành liên quan. Đơn cử, các Hội cấp quận, huyện chưa được công nhận là tổ chức hội do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ nên lãnh đạo các quận, huyện Hội hiện nay vẫn làm việc không có phụ cấp chức vụ. Ngân sách hoạt động thì 1 năm được cấp 10-20 triệu cho hoạt động hành chính văn phòng, không chi cho con người. Chưa có ưu tiên tuyển dụng NKT vào làm công chức, viên chức tại các cơ quan Nhà nước. Các Trung tâm đào tạo nghề của Nhà nước còn hạn chế về nghề đào tạo, chỉ có một số nghề nhất định và khi đăng ký thì phải đợi đủ lớp thì các trung tâm mới mở, dẫn chứng là có NKT đăng ký lớp học nấu ăn mà cả nửa năm vẫn chưa mở được lớp...

4. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp (DN) nhận NKT khó tiếp cận được chính sách ưu đãi về thuế, địa điểm. Theo Luật NKT thì doanh nghiệp phải đảm bảo trên 30% người lao động là NKT thì mới được công nhận là DN sản xuất kinh doanh của NKT và được miễn thuế thu nhập cũng như được giảm giá thuê mặt bằng, được vay vốn ưu đãi. Tuy nhiên, nếu là DN lớn thuộc khu công nghiệp (KCN) thì khó mà đạt 30% lao động là NKT. Đơn cử như Công ty Rubbersoul – một công ty của Nhật làm về chế bản in ở KCN Hòa Khánh, có lúc nhận tới 25 NKT (hiện còn 19) nhưng vì tổng số lao động của họ gần 200 nhân viên nên công ty này không đạt tiêu chí được ưu đãi đó, vì thế mà không được hưởng chính sách gì. Đợt đầu để nhận NKT vào, Công ty đã tốn khá nhiều kinh phí để thuê phòng tầng 1 và cải tạo tiếp cận cho NKT nhưng cũng không được hỗ trợ gì về vấn đề này. Quy mô nhỏ hơn như Quán cà phê Angle tại 87 Quang Trung tuyển dụng cũng hơn 10 người lao động là các em bị khiếm thính nhưng vì họ đăng ký theo hình thức hộ kinh doanh cá thể nên cũng không có ưu đãi gì cả.

Thiết tưởng để NKT hoà nhập cộng đồng, cải thiện đời sống bằng chính sức lao động của họ, Nhà nước cần có chính sách riêng để hỗ trợ các DN, cơ sở sản xuất có tuyển dụng NKT như cho vay vốn với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ cải tạo địa điểm làm việc….. Lãnh đạo thành phố khi đối thoại với DN đề xuất họ thực hiện trách nhiệm xã hội, trong đó có tuyển dụng, tạo việc làm cho NKT…Một tín hiệu vui là hiện đã có một số khách sạn lớn: Pullman, Grand Mercury, Four Point by Sheraton…tuyển dụng NKT vào làm ở các vị trí như nhân viên buồng phòng, tạp vụ, nhân viên hỗ trợ bộ phận lễ tân…..

NKT, đặc biệt là TKT ở Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống nên rất cần đến sự quan tâm, chăm sóc của Nhà nước và xã hội về mặt tinh thần lẫn vật chất để các em có điều kiện phát triển thể chất và học tập cũng như công ăn việc làm sau này. Họ cần được đối xử bình đẳng như những người bình thường khác, tránh sự kì thị, xa lánh của cộng đồng, xã hội. Điều đó giúp họ xóa đi rào cản mặc cảm bản thân để hòa nhập với mọi người xung quanh. Để bù đắp những thiệt thòi cho NKT nói chung,TKT nói riêng, Nhà nước cần quan tâm bổ sung các chính sách dành cho NKT để phù hợp với thực tế của xã hội. Một xã hội phát triển thì sự quan tâm của Nhà nước và cộng đồng dành cho NKT, đặc biệt là TKT ngày càng được nhiều hơn.

Dân Hùng