(Cadn.com.vn) - Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 10/CT-TTg về việc đưa nội dung phòng, chống tham nhũng (PCTN) vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, đào tạo từ năm học 2013-2014, trong đó có bậc THPT. Sau 2 năm triển khai thí điểm, nội dung này đã nhận được ý kiến đồng tình của cán bộ quản lý, thầy cô giáo bậc THPT, vì sự cần thiết của nó đối với mọi học sinh, sinh viên trong việc nâng cao nhận thức, hiểu biết và trách nhiệm PCTN. Tuy nhiên, cũng có không ít băn khoăn, lo lắng về tính khả thi, hiệu quả của nội dung này.

Chương trình học thêm quá tải 

So với chương trình cải cách trước đây, chương trình phân ban ở bậc THPT hiện nay cơ cấu số tiết, nội dung bài học ở từng môn có phần hợp lý và gọn gàng hơn, nhưng số lượng các môn học, các hoạt động bắt buộc lại tăng lên, thêm vào: môn tin học, giáo dục quốc phòng và an ninh, hướng nghiệp dạy nghề và hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nếu như trước đây mỗi khối chỉ học một buổi sáng hoặc chiều là đủ thì bây giờ, ngoài học một buổi, mỗi tuần các em phải học thêm từ 1 đến 2 buổi nữa. Điều này dẫn đến áp lực quá tải về chương trình đối với học sinh.

Do đó, các chuyên gia soạn thảo đề án có ý dạy môn PCTN theo kiểu lồng ghép, tích hợp vào môn giáo dục công dân (GDCD) hoặc các môn học xã hội khác phù hợp với điều kiện giảng dạy của từng môn và không tạo thành các môn học riêng. Ý này cũng đồng với quan điểm của nhiều cán bộ quản lý và thầy cô giáo đang trực tiếp giảng dạy mà chúng tôi có dịp trao đổi, chia sẻ.

Thầy Lê Văn Linh, Tổ trưởng tổ Sử - GDCD, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (TP Quảng Ngãi) chia sẻ: “Nội dung PCTN nên đưa toàn bộ vào bộ môn GDCD là hợp lý, đừng nên dính qua các môn xã hội khác. Nhưng tôi e rằng, khi đưa PCTN vào môn này thì có phần loãng vì hiện tại GDCD là bộ môn có số lượng nội dung, vấn đề dạy lồng ghép, dạy tích hợp vào loại nhiều nhất: bảo vệ môi trường, an toàn giao thông, giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh...

Qua thực tế giảng dạy nhiều năm, chúng tôi nhận thấy, đưa những vấn đề, nội dung dạy lồng ghép, dạy tích hợp vào bộ môn GDCD thường chưa đạt yêu cầu, còn mang nặng tính hình thức. Bởi lẽ, bản thân nội dung, kiến thức ở bài đó, bài kia trong sách giáo khoa, sách giáo viên, thầy cô giáo chưa truyền tải hết được do quá dài thì lấy đâu thời giờ để lồng ghép, tích hợp nội dung khác vào. Lần nào tập huấn, bồi dưỡng chuyên đề cũng yêu cầu giáo viên phải dạy lồng ghép nhưng thầy cô giáo không dạy thì đành chịu thôi, do chẳng có quy định ràng buộc nào cả, trừ khi có người dự giờ, có thái độ đánh giá nghiêm túc”.

Một tiết học GDCD tích hợp nội dung PCTN của học sinh THPT. Ảnh: Báo Quảng Bình

Nội dung PCTN thành bài riêng

Không chỉ riêng môn GDCD, các nội dung, vấn đề dạy lồng ghép, tích hợp đối với môn Ngữ văn (về bảo vệ môi trường), môn sinh học (về giới tính, sức khỏe sinh sản), môn lịch sử (về lịch sử địa phương)... cũng nảy sinh nhiều bất cập, hạn chế. Xuất phát từ thực tế đó, nội dung PCTN đưa vào dạy kiểu lồng ghép, tích hợp là không ổn, cần tách ra thành những bài riêng biệt, để dạy căn bản, tập trung hơn, thầy cô giáo khó phớt lờ hoặc bỏ qua được. Tất nhiên, cần cắt giảm một số bài thuộc về chương trình GDCD ở 3 khối.

Nhiều giáo viên giảng dạy môn GDCD đề xuất, các em lớp 10 còn nhỏ quá, chưa cần đưa PCTN vào,  nên bắt đầu từ học sinh lớp 11 là thích hợp với nội dung bài và tâm lý lứa tuổi. GDCD lớp 11 dạy về công dân với các vấn đề về kinh tế, chính trị- xã hội thì bỏ đi bài Chính sách quốc phòng và an ninh, trang 110 vì nội dung này được học kỹ ở bộ môn giáo dục quốc phòng và an ninh rồi. GDCD lớp 12 dạy học các vấn đề công dân liên quan đến pháp luật, các bài 1, bài 2, bài 3 có một số nội dung gần giống nhau nên gom lại để nhường “đất” cho nội dung PCTN. Mỗi khối một bài, mỗi bài từ 2 đến 3 tiết là quá đủ.

Tập huấn hiệu quả và chế độ bồi dưỡng

Thầy Nguyễn Văn Thanh, Hiệu trưởng Trường THPT Vạn Tường (H. Bình Sơn, Quảng Ngãi) kiến nghị: “Để đạt được hiệu quả tốt cho nội dung PCTN, Bộ GD-ĐT, các bộ phận chuyên môn của Sở Giáo dục cần phải có sự chuẩn bị tốt từ khâu biên soạn tài liệu, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng giảng dạy PCTN cho tất cả các thầy giáo dạy bộ môn GDCD và kể cả đội ngũ cán bộ quản lý, ban giám hiệu các trường, lãnh đạo các sở giáo dục. Tôi nhận thấy khâu tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên nhiều nội dung, môn học lâu nay chúng ta làm chưa tốt, còn nặng hình thức, thầy cô khá lơ mơ, nên cấp lãnh đạo Bộ và Sở cần nghiêm túc xem xét, điều chỉnh, nếu muốn nó thành công thực sự”.

GDCD mỗi tuần chỉ có 1 tiết  mà lại có quá nhiều nội dung khác của xã hội nhờ cậy, gởi gắm vào đó đã tạo ra những gánh nặng, áp lực lớn đối với các thầy cô giáo môn học ấy. Phần lớn các trường ĐH sư phạm lâu nay đào tạo sinh viên vừa dạy lịch sử vừa dạy công dân. Khi vào nghề, các trường thường phân công dạy cả hai: lịch sử và công dân. Hơn nữa, giáo dục PCTN là một nội dung mới lạ, khó hiểu, khô khan đối với lứa tuổi học sinh bậc THPT nên để dạy cho hay, cho được thì không dễ dàng chút nào, đòi hỏi nhiều ở tâm huyết, trách nhiệm và trình độ của đội ngũ thầy cô môn GDCD.

Thiết nghĩ, Bộ GD-ĐT cần có chế độ bồi dưỡng thêm cho đội ngũ giáo viên dạy sử, GDCD nhằm kịp thời động viên, khích lệ, tiếp sức cho họ thêm yên tâm, phấn khởi, say mê  với nghề, với học sinh, bởi họ chỉ sống bằng đồng lương hạn hẹp, không thể dạy thêm, dạy phụ đạo như các môn tự nhiên.

Đỗ Tấn Ngọc