Ngày 16-12, Văn phòng UBND tỉnh TT-Huế cho biết, Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký, đặt ra những mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể trong việc xây dựng và phát triển TT-Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, mục tiêu đến năm 2025, tỉnh trở thành thành phố (TP) trực thuộc Trung ương (T.Ư) trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Nghị quyết của Bộ Chính trị đưa ra mục tiêu TT-Huế trở thành TP trực thuộc T.Ư vào năm 2025.

10 năm phấn đấu vẫn chưa trở thành TP trực thuộc T .Ư

Nghị quyết số 54-NQ/TW ra đời sau 10 năm tỉnh thực hiện Kết luận 48-KL/TW của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh TT-Huế và đô thị Huế đến năm 2020. Trong đó, mục tiêu cơ bản đưa cả tỉnh TT-Huế trở thành TP trực thuộc T.Ư theo Kết luận 48 chưa thực hiện được. Ngày 25-5-2009, Bộ Chính trị ban hành Kết luận 48-KL/TW về xây dựng, phát triển tỉnh TT-Huế và đô thị Huế đến năm 2020, với phương hướng xây dựng tỉnh TT-Huế trở thành TP trực thuộc T.Ư, là trung tâm của khu vực miền Trung và một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của cả nước về văn hóa, du lịch, khoa học - công nghệ, y tế, giáo dục -đào tạo…

Theo báo cáo của UBND tỉnh, sau 10 năm thực hiện Kết luận 48, đô thị TT-Huế đã được quy hoạch, đầu tư xây dựng theo các lợi thế và bản sắc riêng, là đô thị theo hướng “di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường”. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch, trong đó du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. TT-Huế đã khẳng định được vị thế về văn hóa, cụ thể đô thị Huế được công nhận là TP Festival đặc trưng của Việt Nam, TP Xanh quốc gia, TP văn hóa ASEAN, TP bền vững môi trường ASEAN. Kinh tế phát triển theo hướng xanh và bền vững, tăng trưởng bình quân cả thời kỳ (2009-2018) 7,2%/năm… Tuy nhiên, sau 10 năm, mục tiêu cơ bản đưa cả tỉnh TT-Huế trở thành TP trực thuộc T.Ư theo Kết luận 48 vẫn chưa thực hiện được. Theo UBND tỉnh TT-Huế, việc tỉnh chưa thể trở thành TP trực thuộc T.Ư là do nhiều nguyên nhân. Đó là: Xuất phát điểm của TT-Huế còn thấp, quy mô kinh tế nhỏ; chưa giải quyết có hiệu quả mối quan hệ giữa bảo tồn đô thị di sản với khai thác, phát huy các giá trị di sản văn hóa và phát triển sản xuất công nghiệp (thu ngân sách); hạn chế nguồn lực trong phát triển kết cấu hạ tầng và Chính phủ thắt chặt quản lý vốn đầu tư công...

UBND tỉnh TT-Huế cho hay, với diện tích hơn 5.000km2, dân số khoảng 1,2 triệu người, có 7 di sản thế giới, tỉnh được Bộ chính trị, Chính phủ định hướng phát triển là đô thị di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan và thân thiện môi trường. Vì vậy, việc đáp ứng các tiêu chí của Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25-5-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đánh giá đô thị loại I là không thể thực hiện được và cũng không phù hợp với đô thị đặc thù TT-Huế, cố đô duy nhất còn nguyên vẹn của Việt Nam. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh cho rằng, để tạo đột phá, thúc đẩy phát triển đô thị Huế theo định hướng “Di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường” đặt trong mối tương quan hợp lý với các thành phố lớn, TT-Huế cần phải có cơ chế đặc thù riêng để trở thành Đô thị di sản- TP trực thuộc T.Ư. Qua đó, sẽ phục dựng và bảo tồn toàn vẹn các di sản vật thể, phi vật thể và thiên nhiên mang nét đặc trưng của Việt Nam mà cố đô Huế đang bảo tồn và phát huy.

Ngành du lịch được TT-Huế xác định là kinh tế mũi nhọn. (trong ảnh, du khách đến tham quan trong di tích Kinh thành Huế).

Phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế

Theo Nghị quyết số 54-NQ/TW do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vừa ký ban hành, sau 10 năm thực hiện Kết luận số 48-KL/TW của Bộ Chính trị khóa X, TT-Huế đã có nhiều nỗ lực đổi mới tư duy, khai thác các tiềm năng, lợi thế cho phát triển. Tuy nhiên, việc triển khai Kết luận trong thời gian qua cũng đã bộc lộ một số hạn chế, yếu kém. Nghị quyết nêu rõ những hạn chế, yếu kém trong triển khai Kết luận 48 của TT-Huế là: phát triển kinh tế của tỉnh chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; hệ thống đô thị phát triển chậm; kết cấu hạ tầng còn thiếu đồng bộ; công tác quy hoạch, quản lý đô thị chưa theo kịp yêu cầu phát triển, chưa thể hiện rõ bản sắc của TT-Huế; công tác bảo tồn, tôn tạo di tích còn chậm; cải cách hành chính chưa đáp ứng được yêu cầu; mục tiêu “Xây dựng TT-Huế trở thành TP trực thuộc T.Ư” chưa đạt được…

Nghị quyết số 54 chỉ ra rằng, những hạn chế, yếu kém nêu trên có nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Nhận thức về vị trí, vai trò của TT-Huế cũng như giá trị văn hóa di sản trong một bộ phận cán bộ, đảng viên còn hạn chế; chưa thấy rõ mối quan hệ gắn bó giữa kinh tế và văn hóa; chưa quan tâm phát triển kinh tế gắn với xây dựng và phát triển văn hóa; chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển. Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh chưa thật sự quyết liệt, hiệu quả chưa cao, chưa chủ động tăng cường phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành T.Ư trong việc đề xuất, kiến nghị những cơ chế, chính sách mới, đột phá, nhất là trong phát triển, kết cấu hạ tầng, quản lý đô thị, di sản, văn hóa, y tế, giáo dục và đào tạo…

Nhiều chỉ tiêu để trở thành TP trực thuộc T.Ư

Nghị quyết 54 đưa ra các quan điểm xây dựng và phát triển TT-Huế, đó là xây dựng và phát triển tỉnh trở thành TP trực thuộc T.Ư trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh; du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, công nghệ thông tin và truyền thông là đột phá, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao là nền tảng. Xây dựng và phát triển TT-Huế phải trên cơ sở khai thác, phát huy hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của tỉnh, của vùng, nhất là sự kết hợp hài hòa giữa di sản văn hóa, lịch sử đặc sắc, phong phú với cảnh quan tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú, vị trí cửa ngõ của Hành lang kinh tế Đông- Tây và con người Huế.

Nghị quyết cũng nêu những mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể trong việc xây dựng và phát triển TT-Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, mục tiêu đến năm 2025, tỉnh trở thành TP trực thuộc T.Ư trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh. Đến năm 2030, TT-Huế là một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á về văn hóa, du lịch và y tế chuyên sâu; một trong những trung tâm lớn của cả nước về khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân đạt mức cao… Tầm nhìn đến năm 2045, TT-Huế là TP Festival, trung tâm văn hóa, giáo dục, du lịch và y tế chuyên sâu, đặc sắc của Châu Á.

Một số chỉ tiêu trong việc xây dựng và phát triển tỉnh TT-Huế từng giai đoạn cụ thể cũng được nêu trong Nghị quyết. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh trở thành TP trực thuộc T.Ư theo các tiêu chí đặc thù; hoàn thành việc mở rộng TP Huế theo quy hoạch trước năm 2022; tăng trưởng GDP 7,5 - 8,5%/năm; vốn đầu tư toàn xã hội tăng 12%/năm, phấn đấu cân bằng ngân sách năm 2025; đến năm 2025, GRDP/người đạt 3.500-4.000 USD. Giai đoạn 2026- 2030 tăng trưởng GRDP 7 - 8%/năm, vốn đầu tư toàn xã hội tăng 10%/năm, thu ngân sách Nhà nước tăng 13 - 15% năm; đến năm 2030 GRDP/người đạt 5.500 - 6.000USD.

HẢI LAN