Đối thoại chuyện Cồn Dầu

Thứ tư, 19/05/2010 00:00

(Cadn.com.vn) - Hôm qua (18-5), Thường trực HĐND, UBND TP Đà Nẵng tổ chức gặp gỡ, đối thoại với các vị Giám mục Giáo phận, Linh mục Quản xứ và một số chức sắc khác của giáo hội Công giáo trên địa bàn. Chuyện giáo xứ Cồn Dầu đã được đưa ra cùng nhìn nhận ở khía cạnh “đời” cũng như “đạo” một cách thẳng thắn.     

* Bí Thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Nguyễn Bá Thanh: Con người ta ai chẳng có đức tin, người tin Chúa, người tin Phật, người tin thần thánh, bởi vậy, lãnh đạo TP có cái ý là làm sao đó để tôn giáo phát triển, như vậy thì cuộc đời mới phong phú, tươi đẹp.

* Giám mục Giáo phận Châu Ngọc Tri: Ông Bí thư bảo chiếu cho tôi xem sự việc ở Cồn Dầu. Tôi bảo tôi không xem. Tôi không muốn nhìn thấy cảnh đó. Thật đáng tiếc đã để xảy ra như vậy.

Ông Nguyễn Bá Thanh trình bày về lợi ích
của Dự án ĐTST Hòa Xuân.

Ông Châu Ngọc Tri và các vị chức sắc Công giáo
tại buổi đối thoại.

80 năm sau cư dân Cồn Dầu vẫn còn đất định cư

2 tấm sơ đồ scan màu khổ lớn được treo trong hội trường buổi đối thoại. Một tấm vẽ hiện trạng sử dụng đất ở Hòa Xuân, tấm còn lại là bản quy hoạch Dự án (DA) đô thị sinh thái (ĐTST). Ai cũng có thể nhận ra sự khác biệt rất lớn giữa 2 sơ đồ, một bên nông thôn, một bên đô thị; một bên chiêm trũng chua phèn, một bên cao ráo khang trang; một bên hướng về phía trước, một bên đứng lặng như hàng trăm năm cũ.

* Riêng trong chuyện đất đai, gần đây TP cấp cho giáo hội 9.000m2 để xây dựng trụ sở Tòa Giám mục, cấp hơn 2.000m2 để xây nhà thờ An Thượng, cấp cho giáo hội Phú Hạ thuộc giáo xứ Phú Thượng hơn 8.000m2, cấp 1.300m2 ở KDC Hòa Minh để xây dựng nhà nguyện...
Tháng 4-2010, mặc dù Chính phủ chưa có chủ trương nhưng TP cũng đã chủ động cấp cho Tòa Giám mục 10.687m2 đất tại P. Phước Mỹ, Q. Sơn Trà để Tòa Giám mục đầu tư xây dựng trường phổ thông tư thục khi có chủ trương.
Riêng trong DA ĐTST Hòa Xuân, TP có chủ trương cấp cho giáo xứ 2.000m2 để xây nhà nguyện.

DA ĐTST Hòa Xuân rộng 4,3ha, trải rộng 5 khu vực là Cẩm Chánh, Trung Lương, Tùng Lâm, Lỗ Giáng và Cồn Dầu. Sau khi triển khai, nơi đây sẽ biến từ vùng nông nghiệp năng suất thấp thành một đô thị phồn thịnh nằm ở phía Đông Nam của TP Đà Nẵng, với hệ thống giao thông, công viên, trường đại học, bệnh viện, khu dân cư... hiện đại và hài hòa với môi trường sinh thái.

Vậy, người dân Giáo xứ Cồn Dầu được gì trong DA này? Một lần nữa, ông Nguyễn Bá Thanh giải thích: Người dân sẽ có nhà ở, có việc làm, con cái họ được học hành tử tế, bản thân họ được ưu đãi hơn hẳn bà con Trung Lương, Cẩm Chánh, Tùng Lâm, Lỗ Giáng khi tiến hành giải tỏa, đền bù.

Nhà thờ giáo xứ vẫn giữ lại để bà con hành lễ. Với những ai già yếu không đi đến nhà thờ được (cách địa điểm tái định cư khoảng 1,2km) thì TP sẽ đầu tư một nhà nguyện khang trang để thỏa nguyện đức tin. Riêng về đất ở, TP dự tính để dành một khu rộng, để làm sao đó, trong vòng 80 năm nữa các thế hệ con cháu Cồn Dầu vẫn có đất ở. Nghĩa địa Hòa Xuân sẽ di dời đến nơi mới rộng rãi, bằng phẳng ở Hòa Sơn, và trong 120 năm nữa vẫn có đủ chỗ để chôn cất.

 Lực lượng chức năng Q. Cẩm Lệ tổ chức cứu trợ người dân bị ngập lụt trong năm 2009. Ảnh: ĐINH NGA

Người mục vụ có khuyên nhủ con chiên được không?

Bất chấp những lợi ích hiển nhiên và to lớn của DA ĐTST Hòa Xuân, một nhóm người đang ra sức cản trở nó. Không những vậy, nhóm người này, bằng những hành vi quá khích, thậm chí vô đạo đức, đã gây áp lực buộc những người khác trong cộng đồng cư dân giáo xứ phải làm theo ý đồ của họ. Từ đó dẫn đến vụ việc hôm 4-5, khi một nhóm quá khích lợi dụng đám tang của cụ bà Maria Đặng Thị Tân để gây rối, buộc CAQ Cẩm Lệ phải khởi tố vụ án, khởi tố bị can 6 đối tượng.

Trên màn hình lớn ở hội trường, các vị chức sắc Giáo hội Công giáo có dịp nhìn rõ hơn hành vi của nhóm quá khích. Họ có thể thấy rõ những đối tượng quá khích dùng dây sắt niềng chặt quan tài người chết vào xe bò để tông thẳng vào lực lượng làm nhiệm vụ như thế nào, thấy cảnh những đối tượng này tấn công bằng gậy gộc, cuốc, xẻng, bồ cào, gạch, đá, vật hôi thối ra làm sao...

Trong lúc chiếu đoạn băng quay được ở Cồn Dầu, Giám mục Châu Ngọc Tri đi đi lại lại ngoài hành lang. Một số Linh mục có mặt trong hội trường nhưng không nhìn màn hình. Sau đó, trong phần phát biểu của mình, Giám mục Châu Ngọc Tri nói: "Ông Bí thư bảo chiếu cho tôi xem sự việc ở Cồn Dầu. Tôi bảo tôi không xem. Tôi không muốn nhìn thấy cảnh đó. Thật đáng tiếc đã để xảy ra như vậy".

Hôm xảy ra vụ việc, Linh mục quản xứ Nguyễn Tấn Lục và Giám mục Giáo phận Châu Ngọc Tri đang bận tĩnh tâm ở Tòa Giám mục. Ông Nguyễn Bá Thanh đặt câu hỏi: Nếu hôm đó các vị (Giám mục, Linh mục) có mặt tại Cồn Dầu để khuyên nhủ bà con thì liệu có xảy ra vụ việc đáng tiếc ấy hay không? Giám mục Châu Ngọc Tri đáp: "Chúng tôi không thể can thiệp sâu. Không thể dùng cái khung xã hội để làm khung tôn giáo. Can thiệp vào người dân rất khó, bởi có những nỗi niềm riêng tư".

Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Thanh không đồng tình với quan điểm này: "Giữa lúc dầu sôi lửa bỏng mà các vị không đứng ra can gián, khuyên nhủ giáo dân mà lại đi tĩnh tâm, vậy có tĩnh tâm được không?".

Trước đó, sau khi xảy ra vụ gây rối ở Cồn Dầu, ông Nguyễn Bá Thanh có hỏi một giáo dân, bà Huỳnh Thị Tại, một trong những người quyết liệt chống đối DA ĐTST Hòa Xuân, rằng: Nếu ông Giám mục Tri, ông Linh mục Lục có mặt ở đám tang bà Tân, rung chuông kêu gọi và khuyên nhủ thì bà con giáo dân có nghe theo không? Bà Huỳnh Thị Tại đáp: "Có lệnh là họ nghe thôi".   

 Các vị chức sắc xem sơ đồ quy hoạch Dự án ĐTST Hòa Xuân.

Không có dân chủ hổ lốn

Một vị chức sắc ẩn dụ ý kiến của mình bằng một câu chuyện. Ông bảo rằng ông có những người bạn. Ông cũng tự hào khoe với bạn về những thành tựu của Đà Nẵng. Nhưng bạn ông bảo: "Giá như TP Đà Nẵng không có mùi máu, không có hình ảnh CA thì tốt hơn"(!?).

Ông Nguyễn Bá Thanh đáp lại: Máu ở đâu ra? Chẳng ai đổ máu cả. Vụ việc xảy ra ở đám tang bà Tân, ngoài mấy chiến sĩ CA bị thương tích, chẳng có giáo dân nào bị thương phải vào bệnh viện. Còn xã hội phải có luật pháp, kỷ cương, ở Mỹ hay Việt Nam hay bất kỳ đâu trên thế giới này cũng vậy, không thể dân chủ hổ lốn, ưa gì làm nấy. Ai không muốn điều tốt đẹp, muốn thanh bình? Nhưng một khi anh vi phạm thì pháp luật phải xử lý.

Giám mục Châu Ngọc Tri đề cập: Qua các thông tin biết rằng 6 người gây rối ở Cồn Dầu hôm 4-5 đã bị khởi tố, cũng là lầm lỗi, nay họ nhận ra thì liệu có thể thả họ về được hay không? Ông Nguyễn Bá Thanh nói: Pháp luật là pháp luật, không thể tùy tiện được. Họ có tội thì pháp luật xử lý, chỉ có thể xem xét giảm nhẹ hình phạt thôi.

Trên thực tế, không đợi đến khi Giám mục Châu Ngọc Tri lên tiếng, trước đó ông Nguyễn Bá Thanh, với vai trò là lãnh đạo cao nhất của TP Đà Nẵng đã nhắc nhở cơ quan chức năng hết sức cân nhắc trong việc xử lý những người liên quan trong vụ việc ngày 4-5 tại Cồn Dầu. Bản thân ông Nguyễn Bá Thanh đã viết thư tay gửi cơ quan CA xem xét cho ông Đoàn Cảng (1965, trú tổ 20, P. Hòa Xuân) được tại ngoại vì hoàn cảnh gia đình nhiều khó khăn. Tuy vậy, tại buổi đối thoại, một lần nữa, ông Nguyễn Bá Thanh nhấn mạnh: "Tôi là lãnh đạo nhưng không thể muốn sao cũng được. Nếu họ đã thực sự nhận ra lỗi lầm, thành khẩn khai nhận lỗi lầm thì làm được cái gì cho họ tôi sẽ gắng hết sức, nhưng pháp luật là pháp luật, không có chuyện nói chơi".    

Việc đời- việc đạo

Ông Nguyễn Bá Thanh nói: "Con người ta ai chẳng có đức tin, người tin Chúa, người tin Phật, người tin thần thánh, bởi vậy, lãnh đạo TP có cái ý là làm sao đó để tôn giáo phát triển, như vậy thì cuộc đời mới phong phú, tươi đẹp". Ông Châu Ngọc Tri đáp lời: "Chúng tôi, những người làm tôn giáo, luôn luôn ủng hộ TP chúng ta. Khi một KDC mới được quy hoạch xây dựng, dân số tăng lên thì tôn giáo cũng nương nhờ theo đó mà phát triển".      

Tuy vẫn còn đôi chút tranh luận nhưng ông Nguyễn Bá Thanh và ông Châu Ngọc Tri đều có những bày tỏ cho thấy việc đời - việc đạo khó có thể tách rời. Ví như ở Đà Nẵng, cùng với sự phát triển KT-XH thì giáo hội cũng không ngừng phát triển và luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực từ phía chính quyền. Ngược lại, khi TP có chủ trương thì đa phần giáo dân cũng đứng lên hưởng ứng tích cực.

Vụ việc ở Cồn Dầu chỉ phản ánh hành vi của một nhóm giáo dân chứ không phải tất cả giáo dân, và bản thân những người gây ra vụ việc ấy cũng bị không ít người ở cộng đồng Công giáo Cồn Dầu lên án, thậm chí, lên án kịch liệt. Ông Nguyễn Bá Thanh và ông Châu Ngọc Tri cùng bày tỏ hy vọng chính quyền sẽ cùng với giáo hội đối thoại, tìm tiếng nói chung, đồng thuận giải quyết những gì khúc mắc để cùng dựng xây TP ngày càng phát triển.

Nguyễn Lê