Cuối tuần qua, chúng tôi đã tiếp cận được khu vực bãi vàng 38 sau gần 1 tiếng đồng hồ băng đường rừng, vượt qua sông Đắk Mi và nhiều con suối, ngọn đồi mới đến được. Đến nơi, do “chim lợn” thông báo trước nên các đối tượng đã nhanh chóng dỡ lều trại, tháo máy móc đem cất giấu, đồng thời lẩn trốn vào rừng.

Hiện trường để lại cho thấy, cả khu vực đồi núi rộng lớn bị cày xới, đào bới nham nhở. Qua kiểm tra cho thấy có hàng chục điểm đào bới để làm vàng, mỗi điểm có một máy xay đá lấy quặng. Đá có chứa kim loại quặng từ trong hầm được đưa ra tập kết, sau đó sẽ đưa vào máy xay rồi tuyển quặng lấy vàng. Đáng nói, nhiều hầm vàng mới được đào bới sâu hàng chục mét nhưng chằng chống tạm bợ khiến nguy cơ mất an toàn rất lớn.

Dù các đối tượng đã di chuyển, tẩu tán phương tiện máy móc, nhưng ở mỗi lán trại cho thấy có hàng chục người ăn ở, sinh hoạt tại đây. Nhẩm tính, số người tại bãi 38 này lên đến hàng trăm người. Có trại nuôi cả gia súc, gia cầm để cung ứng thực phẩm cho các đối tượng mỗi khi cần…

Đem câu chuyện khai thác vàng tái diễn tại bãi vàng 38 trao đổi với lãnh đạo Phòng Nông nghiệp – Môi trường (NN&MT) huyện Phước Sơn, vị này cho biết, thực hiện đề án đóng cửa mỏ bãi vàng 38, từ tháng 3-2024, đơn vị đã đưa xe cơ giới san lấp các miệng hầm cũng như các hầm, hố trong khu vực, sau đó tiến hành trồng cây để cải tạo môi trường, phủ xanh đồi trọc. Sau khi đóng cửa mỏ, trồng cây khôi phục rừng, nhưng do không có lực lượng chốt chặn thường xuyên nên các đối tượng đã lợi dụng để vào hoạt động làm vàng trái phép.

“Để ngăn chặn các đối tượng thì phải chốt giữ, nhưng chốt mãi thì kinh phí không chịu nổi”- lãnh đạo Phòng NN&MT huyện Phước Sơn thông tin, đồng thời cho biết thêm, dù tiến hành đóng cửa mỏ nhưng đến nay một số hạng mục vẫn chưa được nghiệm thu hoàn toàn.

Mặc dù đề án đóng cửa mỏ bãi vàng 38 chưa được nghiệm thu hoàn toàn, thế nhưng qua ghi nhận thực tế, những dấu vết đóng cửa mỏ của cơ quan chức năng huyện Phước Sơn nay đã không còn. Thay vào đó là hàng loạt những hầm hố mới được đào bới, đồi núi nham nhở, nước thải làm vàng trực tiếp chảy ra khiến môi trường ô nhiễm nghiêm trọng...

Trong khi đó, cũng tại bãi vàng này, UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần có văn bản đề nghị các ngành chức năng và chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, truy quét, xử lý. Mới đây nhất, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Hồ Quang Bửu đã có công văn gửi Sở TN&MT (nay là Sở NN&MT), UBND huyện Phước Sơn ngăn chặn, lập lại trật tự kỷ cương trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản và bảo vệ môi trường.

Theo đó, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn chỉ đạo các lực lượng chức năng tổ chức kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác vàng trái phép, đang diễn ra tại khu vực bãi 38, xã Phước Hòa và các khu vực lân cận. Phá hủy, tịch thu các công cụ, phương tiện tham gia khai thác, chế biến quặng vàng trái phép và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm; đặc biệt là người đứng đầu tổ chức việc khai thác vàng trái phép ở các tụ điểm nêu trên, trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định để răn đe, giáo dục và có biện pháp quản lý, không để tái diễn tình trạng khai thác vàng trái phép, tại các khu vực đã tổ chức truy quét, và đẩy đuổi…

Thế nhưng thực tế những gì chúng tôi ghi nhận tại đây, tình hình khai thác vàng trái phép ngày càng phức tạp, quy mô khiến núi rừng, sông suối bị hủy hoại nghiêm trọng, gây thất thoát nguồn tài nguyên. Trước thực trạng trên, dư luận đặt câu hỏi phải chăng các ngành chức năng cùng chính quyền địa phương bất lực, để “vàng tặc” ngày càng lộng hành?

TRẦN TÂN