Tại buổi Lễ, thay mặt Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5-Thiếu tướng Trương Thiên Tô đã đọc lời điếu văn: Anh hùng LLVT nhân dân Kostas Nguyễn Văn Lập sinh ra tại đất nước Hy Lạp bên bờ biển Địa Trung Hải, song cả tuổi thanh xuân của đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập đã sống, chiến đấu bên những đồng đội, đồng chí tại Việt Nam. Việt Nam đã trở thành quê hương, trở thành tổ quốc với trọn vẹn nghĩa tình. Tại quê nhà Hy Lạp, sau thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù đã được các y, bác sĩ và gia đình tận tình cứu chữa, chăm sóc, nhưng do tuổi cao, sức yếu, đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập đã từ trần ngày 25 tháng 6 năm 2021 tại Athens, Hy Lạp; hưởng thọ: 93 tuổi. Theo nguyện vọng của đồng chí và gia đình. Hôm nay, trong niềm tiếc thương vô hạn, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 5, cùng đồng đội và gia đình tổ chức trọng thể Lễ truy điệu và tiễn đưa đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng.

Đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập sinh năm 1927 tại thành phố Athens, Hy Lạp. Năm 1943, khi mới vừa tròn 16 tuổi, Kostas Nguyễn Văn Lập bị bắt đi lính phục vụ cho chế độ độc tài Đức Quốc xã. Nhận thấy sự tàn bạo của chế độ độc tài nên Kostas Nguyễn Văn Lập đã tìm cách trốn thoát khỏi Đức Quốc xã. Sau khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc, Kostas Nguyễn Văn Lập bị đưa vào đội quân lê dương của Pháp. Tháng 2/1946, Kostas Nguyễn Văn Lập bị đưa tới Việt Nam phục vụ trong quân đội Pháp. Chứng kiến tội ác dã man của thực dân Pháp đối với Nhân dân Việt Nam, nhận thức rõ được bản chất chính nghĩa của cuộc kháng chiến chống Pháp của Nhân dân Việt Nam, Kostas Nguyễn Văn Lập đã giác ngộ Cách mạng và có quyết định quan trọng, đúng đắn nhất của đời mình. Đó là, tháng 6/1946, Kostas Nguyễn Văn Lập trốn khỏi đội quân lê dương Pháp tới vùng tự do ở tỉnh Bình Thuận và tham gia lực lượng Việt Minh kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, từ đó, trở thành người bạn, người đồng chí, đồng đội của Nhân dân Việt Nam, mọi người gọi ông là đồng chí với cái tên Việt Nam rất thân thương, gần gũi: Kostas Nguyễn Văn Lập.
Thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập được giao nhiệm vụ làm công tác địch vận trên chiến trường Quảng Nam - Đà Nẵng, đồng chí đã lập công xuất sắc khi cảm hóa được 40 lính lê dương buông súng trở về với gia đình. Trong chiến đấu, đồng chí luôn gan dạ, dũng cảm, lập nhiều chiến công xuất sắc như đã cứu sống 120 người bị địch bắt, bắn rơi 1 máy bay địch. Tiêu biểu trong trận chống địch càn quét năm 1948 ở Hương An - Bà Rén (Quảng Nam), đồng chí đã cùng đồng đội tiêu diệt gọn 200 tên, bẻ gãy cuộc càn quyét của địch. Với thành tích xuất sắc, năm 1949, đồng chí vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sau Hiệp nghị Geneva, đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập tập kết ra Bắc, tại đây, đồng chí đã tích cực tham gia phong trào phản đối, chống địch cưỡng ép đồng bào miền Bắc di cư vào Nam. Trên các cương vị là Đội trưởng Đội cung tiêu ở sân bay Gia Lâm, làm lái xe tải ở mỏ than Na Dương, mỏ thiếc Cao Bằng; làm phiên dịch ở Nhà máy in Tiến Bộ… đồng chí luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Năm 1965, đồng chí cùng gia đình trở về Hy Lạp sống cùng mẹ già. Tại quê nhà, đồng chí gia nhập Đảng Cộng sản Hy Lạp, làm cầu nối giữa hai Đảng, hai Chính phủ và các cơ quan, đoàn thể, góp phần xây dựng, vun đắp mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước. Đồng chí đã có nhiều việc làm thiết thực để giúp đỡ Việt Nam như tích cực vận động thành lập Hội Việt kiều tại Hy Lạp, động viên bà con hướng về Tổ quốc, tích cực vận động quyên góp, ủng hộ mỗi khi Việt Nam gặp thiên tai, dịch bệnh, ủng hộ người nghèo, nạn nhân chất độc da cam...
Với thành tích xuất sắc trong chiến đấu và công tác, với tấm lòng sắt son, thủy chung trước sau như một, với tinh thần quốc tế cao cả của người chiến sỹ vô sản, đồng chí Kostas Nguyễn Văn Lập được Đảng và Nhà nước ta tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Hữu nghị, Huân chương Chiến thắng hạng Ba, Huân chương Kháng chiến hạng Nhì. Đặc biệt, năm 2010, đồng chí được Nhà nước ta công nhận quốc tịch Việt Nam, năm 2013, đồng chí vinh dự được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Đồng chí là người nước ngoài đầu tiên đến thời điểm hiện nay được phong tặng danh hiệu cao quý này.
Chàng thanh niên Hy Lạp Kostas Nguyễn Văn Lập bị đưa đến Việt Nam theo đội quân viễn chinh Pháp, nhưng theo tiếng gọi của lương tri, đồng chí đã tự nguyện đứng vào hàng ngũ những người Cách mạng đi suốt cuộc trường chinh chống thực dân Pháp xâm lược và cống hiến cả tuổi trẻ cho sự nghiệp vinh quang ấy. Người chiến sĩ cộng sản, anh “Bộ đội Cụ Hồ” Kostas Nguyễn Văn Lập đã sống một cuộc đời vẻ vang, trở thành tấm gương sáng ngời về lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì công lý, vì hoà bình, độc lập, tự do, vì chính nghĩa và tinh thần quốc tế vô sản cao đẹp. Anh hùng LLVT nhân dân Kostas Nguyễn Văn Lập sẽ luôn sống mãi trong lòng Nhân dân Việt Nam. Sự ra đi của người chiến sĩ cách mạng Kostas Nguyễn Văn Lập đã để lại niềm tiếc thương vô cùng to lớn cho gia đình, bạn bè thân hữu cũng như đồng chí, đồng đội và Nhân dân Việt Nam. Đảng và Nhà nước ta mất đi một người con ưu tú, một người lính “Bộ đội Cụ Hồ” gương mẫu, sống hết mình vì tập thể và có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu 5 rất vinh dự được đón đồng chí trở về với mảnh đất Khu 5 anh dũng, kiên cường và được chăm sóc đồng chí nơi an nghỉ cuối cùng.

Hồng Thanh