Trước những hành vi có dấu hiệu trục lợi quỹ BHXH trên, mới đây BHXH tỉnh Quảng Nam và một số đơn vị trực thuộc đã tiến hành kiểm tra. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện hàng loạt sai phạm về chính sách BHXH ở nhiều doanh nghiệp tại địa phương.

BHXH tỉnh Quảng Nam kiểm tra việc chấp hành pháp luật BHXH, BHYT tại đơn vị sử dụng lao động.

Trao đổi với phóng viên Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng, đại diện BHXH tỉnh Quảng Nam cho hay, thời gian qua ngành BHXH đã thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính đối với các đơn vị trong việc thực hiện chính sách pháp luật BHXH, BHYT, BHTN (BHXH bắt buộc). Do đó, không ít đơn vị đã lạm dụng kẽ hở để thực hiện không đúng quy định.

Theo đó, quá trình kiểm tra, hậu kiểm BHXH tỉnh Quảng Nam đã phát hiện những sai sót như: Cùng thời điểm ký hợp đồng, đơn vị đóng BHXH bắt buộc cho người này nhưng không đóng cho người khác; người lao động đã hưởng lương nhưng đóng BHXH bắt buộc không đúng thời gian quy định; không có tiền lương nhưng vẫn đóng BHXH bắt buộc.

Điển hình như: Công ty Cổ phần Xây dựng An Phúc, tháng 3-2020, đã đóng BHXH bắt buộc cho bà Hồ Thị Thúy N, nhưng chưa đóng cho ông Nguyễn Viết Th. Sau thời gian 7 tháng đóng BHXH bắt buộc bà N. nghỉ thai sản; Cơ sở mầm non Tư Thục Sen Hồng có bà Nguyễn Phạm Thị Thanh Th… hưởng lương từ tháng 1-2019, đến tháng 12-2019 mới đóng BHXH bắt buộc, tháng 8-2020 hưởng thai sản (đóng đủ 7 tháng); Công ty TNHH TM-DV và Xây dựng Thành An, đã thanh toán tiền lương và báo cáo thuế Thu nhập cá nhân cho bà Bùi Hoàng Lệ H… từ tháng 1-2020, nhưng đến tháng 7-2020 mới đóng BHXH bắt buộc, tháng 8-2021 hưởng thai sản; Hợp tác xã NN CNC Trường Thành có bà Đỗ Thị L. đóng BHXH bắt buộc từ 8-2020, tháng 3-2021 hưởng thai sản (đóng 8 tháng) nhưng không có hưởng tiền lương tại đơn vị.

Bên cạnh đó, có những đơn vị ký hợp đồng có thời hạn với người lao động và hưởng lương đầy đủ nhưng chưa đóng BHXH bắt buộc hoặc đóng thiếu thời gian theo hợp đồng. Hoặc khi cơ quan BHXH ban hành quyết định kiểm tra thì người lao động đã nghỉ việc, như: Công ty CP Du lịch đầu tư và Du lịch H.C có 16 lao động thuộc đối tượng tham gia đóng BHXH bắt buộc, nhưng công ty không tham gia. Đồng thời, Công ty này cũng chưa trích đóng các khoản BHXH bắt buộc khi đã trừ tiền lương của người lao động từ tháng 7-2020 đến 10-2021 với số tiền hơn 142 triệu đồng. Đây là hành vi “Trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc” bị nghiêm cấm được quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật BHXH năm 2014…

Ngoài ra, Công ty TNHH hai thành viên Ngọc Travel cũng có dấu hiệu “bất thường” trong thực hiện chính sách BHXH bắt buộc. Lý do, bà Vũ Thị Kim Nh - Giám đốc không thuộc đối tượng đóng BHXH nhưng đã hưởng chế độ thai sản và trợ cấp theo Nghị quyết 116 với tổng số tiền hơn 35 triệu đồng. Trước đó, từ tháng 3-2020, với vai trò giám đốc, bà Nh. đã tự ký quyết định hưởng lương cho chính mình và đóng BHXH bắt buộc không đúng quy định tại Khoản 3, Điều 141, Bộ luật dân sự năm 2015.

Lãnh đạo BHXH tỉnh Quảng Nam cho biết thêm, qua công tác kiểm tra và hậu kiểm có nhiều đơn vị đóng BHXH bắt buộc không đúng quy định tại Điều 7, Quyết định 595/QĐ-BHXH của BHXH Việt Nam; Nhiều đơn vị cố tình tìm kẽ hở để vi phạm nhưng chức năng của cơ quan BHXH chỉ có hạn. Trước những sai phạm trên, cơ quan BHXH đã lập biên bản tham mưu cho lãnh đạo cấp trên ra quyết định xử phạt. Đồng thời truy thu số tiền sai phạm và yêu cầu đơn vị hoàn trả về cho nhà nước.

Ông Nguyễn Thanh Danh – Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam cho hay, thời gian qua, BHXH tỉnh Quảng Nam cùng các đơn vị trực thuộc đã tăng cường kiểm tra, phát hiện nhiều vụ vi phạm, gian lận quỹ BHXH. “Qua kiểm tra, thời gian qua chúng tôi phát hiện nhiều đơn vị có hành vi gian lận quỹ BHXH bằng nhiều hình thức khác nhau, trong đó phổ biến là đóng đủ thời gian BHXH bắt buộc để được hưởng chế độ thai sản. Khi phát hiện, nếu trường hợp có đủ chứng cứ thì những người vi phạm sẽ trả lại tiền gian lận. Do đó cần phải có chế tài, biện pháp xử lý mạnh mới đảm bảo tính răn đe”, ông Danh nhấn mạnh.

Có thể thấy, những dấu hiệu trên khiến dư luận không khỏi nghi ngờ việc quỹ BHXH đang bị trục lợi một cách trắng trợn. Để làm rõ vấn đề trên, thiết nghĩ các ngành chức năng liên quan cần tăng cường thanh kiểm tra, giám sát, qua đó có những chấn chỉnh, xử lý kịp thời.    

BÃO BÌNH