Tại hội thảo, các chuyên gia pháp luật trên các lĩnh vực đấu thầu, xây dựng, đại diện các doanh nghiệp, tập đoàn xây dựng đến từ nhiều địa phương trong cả nước đã tham luận, đánh giá, trao đổi những quy định mà các nhà lập pháp kỳ vọng, cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp xây dựng trong quá trình áp dụng.

Các chuyên gia, nhà quản lý đánh giá, Luật Đấu thầu 2023 có rất nhiều điểm mới và được kỳ vọng sẽ mở được nhiều nút thắt cho sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế. Tuy nhiên, giữa pháp luật và thi hành pháp luật vẫn có những khoảng cách mà các chuyên gia pháp luật, kinh tế gọi là những sự cắt khúc. Luật Đấu thầu năm 2023 cũng có thể có những khúc cắt mà chỉ có thể nhận ra từ hoạt động thi hành. Mặc dù mới có hiệu lực được hơn ba tháng song do tính chất đặc biệt của nó, Luật Đấu thầu 2023 đã được áp dụng khá nhiều trong việc triển khai các dự án, đặc biệt là các công trình xây dựng.

Khai mạc hội thảo, Tiến sỹ Trần Công Phàn - Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam cho biết, đấu thầu là một định chế kinh tế - pháp lý phổ biến trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, hoạt động đấu thầu được luật hóa lần đầu tiên trong chương VI Luật Xây dựng 2003. Tiếp đó Luật Đấu thầu 2003 được ban hành để điều chỉnh hoạt động đấu thầu đáp ứng các đòi hỏi của phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế. Qua 10 năm thực hiện, Luật Đấu thầu 2013 bộc lộ khá nhiều bất cập so với sự phát triển của đất nước dẫn đến việc Quốc hội ban hành Luật Đấu thầu 2023, có hiệu lực ngày 1/1/2024.

"Là Đại biểu Quốc hội, được tham gia góp ý, thảo luận và bấm nút thông qua Luật Đấu thầu, tôi nhận thấy có rất nhiều kỳ vọng từ những quy định mới của Luật Đấu thầu 2023. Các điểm mới liên quan đến nhiều khía cạnh khác nhau của hoạt động đấu thầu song nổi bật nhất, tập trung nhất là ngăn chặn khắc phục tiêu cực, tham nhũng, lãng phí nguồn tài nguyên của đất nước dù thuộc bất cứ hình thức sở hữu nào. Không phải ngẫu nhiên khi các văn kiện của Đảng và các văn bản pháp luật của Nhà nước luôn tìm các giải pháp phù hợp, hiệu quả để ngăn chặn tình trạng tiêu cực, tham nhũng đang xói mòn và hủy hoại tiềm lực của đất nước bao gồm tiềm lực kinh tế, tiềm lực chính trị và đạo đức xã hội", Tiến sỹ Trần Công Phàn chia sẻ.

Cũng theo TS Trần Công Phàn, Luật Đấu thầu 2023 có rất nhiều điểm mới và được kỳ vọng sẽ mở được nhiều nút thắt cho sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế như tôi nhấn mạnh ở trên. Tuy nhiên, giữa pháp luật và thi hành pháp luật vẫn có những khoảng cách mà các chuyên gia pháp luật, chuyên gia kinh tế gọi là những sự cắt khúc. Luật Đấu thầu năm 2023 cũng có thể có những sự cắt khúc mà chỉ có thể nhận ra từ hoạt động thi hành. Mặc dù mới có hiệu lực được hơn 5 tháng song do tính chất đặc biệt của nó, Luật Đấu thầu 2023 đã được áp dụng khá nhiều trong việc triển khai các dự án, đặc biệt là các công trình xây dựng.

Theo Thạc sỹ Vũ Quỳnh Lê - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Luật Đấu thầu (sửa đổi) là tiếp tục tạo dựng khu pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng vốn nhà nước; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật; khắc phục tình trạng đấu thầu hình thức, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động đấu thầu.

Luật cũng tiếp tục đơn giản hoá thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; Cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp thông qua hoạt động đấu thầu; Tránh thất thoát, lãng phí ngân sách, tài sản nhà nước, ngăn chặn, xử lý tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu. Xây dựng cơ chế lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư phù hợp để thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội.

Cũng chia sẻ về những điểm mới và kỳ vọng của Luật Đấu thầu 2023, Thạc sỹ Nguyễn Hồng Chuyên - Tổng Giám đốc Công ty Luật Davilaw cho biết, Luật sửa đổi đã đưa ra nhiều điểm mới so với luật 2013 trên cơ sở khắc phục những tồn tại phát sinh trong thời gian qua đồng thời phù hợp với các quy định của pháp luật có liên quan. Từ đó nâng cao tính cạnh tranh, công bằng minh bạch và hiệu quả kinh tế trong quá trình áp dụng. Luật đã quy định nhiều điểm mới qua đó tạo hành lang pháp lý cho các bên tham gia hoạt động đấu thầu có cơ sở thực hiện như vậy cũng khắc phục được tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc hoặc sợ làm sai liên quan đến hoạt động đấu thầu trong thời gian qua tại các đơn vị có sử dụng vốn nhà nước.

Trong phiên khai mạc, hội thảo được các đại biểu tham luận với 3 phần nội dung chính là: Những điểm mới và kỳ vọng của Luật Đấu thầu 2003; Đấu thầu và công nghệ thông tin; Những thách thức cần tiên liệu trong quá trình thi hành Luật Đấu thầu 2023. Qua đó cung cấp thông tin tương đối đầy đủ và bổ ích, gợi mở ra nhiều vấn đề từ lý luận đến thực tiễn liên quan đến chủ đề của Hội thảo ngày hôm nay về Luật Đấu thầu 2023 trong thi hành trên lĩnh vực xây dựng.

Bảo Nam