Minh triết Võ Nguyên Giáp
(Cadn.com.vn) - Cuộc đời tròn thế kỷ của Đại tướng là pho lịch sử vô giá. Tài năng quân sự lỗi lạc, kiến văn, đức độ, tư duy Võ Nguyên Giáp là Di sản lớn của dân tộc - xin gọi là minh triết Võ Nguyên Giáp.
![]() |
Đại tướng Võ Nguyên Giáp |
Cội rễ minh triết Võ Nguyên Giáp là ba yếu tố cốt lõi hợp thành: Lấy dân làm gốc- lòng yêu nước–Chiến tranh nhân dân. Tư tưởng “Lấy dân làm gốc” là tư tưởng của Trần Hưng Đạo ( Hội nghị Diên hồng), Nguyễn Trãi (Nâng thuyền là dân, lật thuyền cũng là dân), Hồ Chí Minh (Có dân là có tất cả)... được Đại tướng vận dụng, quán xuyến trong mọi suy nghĩ và hành động của Người. Đại tướng nói: “Vị tướng giỏi nhất ở Việt Nam là nhân dân”. Nhờ từ nhân dân mà ra, không học qua một trường võ bị nào, chỉ bằng nghệ thuật “chiến tranh nhân dân” mà đánh bại hai tên đế quốc to là Pháp và Mỹ, thu giang sơn về một mối! Từ minh triết “lấy dân làm gốc”, lấy ít đánh nhiều, lấy yếu thắng mạnh, Võ Nguyên Giáp đã đi đến những quyết định, những “điểm huyệt” trong tư duy quân sự vô cùng tài tình và hiệu quả, minh chứng qua Chiến dịch biên giới (1950), Chiến dịch Điện Biên Phủ (1955) và Chiến dịch Hồ Chí Minh (1975).
Võ Nguyên Giáp ngay thời trẻ đã là giáo viên dạy sử của trường Tư thục Thăng Long Hà Nội, vẫn được người phương Tây coi là một trong vài trí thức có học vấn nhiều nhất ban lãnh đạo tiền bối Việt Nam thời ông. Ngày 7-4-1975, sau khi điểm huyệt Buôn Ma Thuột, giải phóng Đà Nẵng, Đại tướng Tổng Tư lệnh đã nhận ra là sẽ giải phóng miền Nam trong thời gian nhanh nhất, nên Người đã đích thân tự viết tay bức điện mật lịch sử gửi các đơn vị tham gia chiến dịch 1975: "Thần tốc, thần tốc hơn nữa; táo bạo, táo bạo hơn nữa; tranh thủ từng phút, từng giờ; xốc tới mặt trận; giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng!". Bức điện đã làm cho toàn quân bừng bừng khí thế, xông lên xốc tới, lại càng làm cho địch tan rã mau chóng.
Người viết bài này là một người lính Giải phóng quân tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh ở mặt trận Đông Bắc Sài Gòn, những ngày đó sao mà ấn tượng. Lính Sài Gòn rệu rã, vừa chạy vừa cởi bỏ vũ khí, quân phục, vứt tơi tả hai bên đường từ Xuân Lộc vào Sài Gòn, mặc quần đùi hoặc đồ dân sự để chạy thoát. Trong lúc đó bộ đội ta ngồi trên xe hát vang bài ca “Tiến vào Sài Gòn” thật hào sảng. Minh triết Võ Nguyên Giáp còn sớm nhận ra một số nước ngoại bang đang lăm le chiếm quần đảo Trường Sa và các đảo phía Tây Nam. Ngay từ ngày 4-4-1975, Đại tướng Tổng Tư lệnh đã chỉ thị cho đồng chí Võ Chí Công, Bí thư Khu ủy Khu 5, và đồng chí Chu Huy Mân, chính ủy chiến dịch Huế- Đà Nẵng và Bộ Tư lệnh Hải Quân “...nhất định đánh chiếm các đảo do quân đội Sài Gòn chiếm đóng thuộc quần đảo Trường Sa. Đây là nhiệm vụ rất quan trọng, không để cho lực lượng nước khác lợi dụng tình hình đến chiếm đảo”. Một tuần sau, Đại tướng lại có bức điện “tối khẩn” “Phải hành động kịp thời theo phương án đã định”.
Minh triết Võ Nguyên Giáp là di sản tinh thần và vật chất lớn lao cho dân tộc ta tiếp tục đi tới trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, giữ vững biên cương, chủ quyền biển đảo quốc gia và xây dựng cuộc sống mới. Về quân sự đó là tư duy chiến lược chiến tranh nhân dân đã được Đại tướng đúc kết trong nhiều tác phẩm mang tính “binh pháp” của mình: Đội quân giải phóng (1947); Mấy vấn đề đường lối quân sự của Đảng (1970); Vũ trang quần chúng cách mạng, xây dựng quân đội nhân dân (1972); Chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc (1979); Đường tới Điện Biên Phủ; Tổng hành dinh trong mùa xuân đại thắng (2000)... Đó là việc tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng LLVT nhân dân 3 thứ quân vững mạnh. Đại tướng nói: “Luôn luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, giữ vững độc lập, chủ quyền, coi trọng việc xây dựng sức mạnh tổng hợp của nền quốc phòng toàn dân”. Theo Đại tướng, tổ chức xây dựng nền quốc phòng toàn dân, toàn diện, độc lập tự chủ, tự lực tự cường, từng bước hiện đại là phương châm cơ bản của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện tốt điều đó vừa đáp ứng yêu cầu đấu tranh trong thời bình, tạo sức mạnh ngăn chặn âm mưu gây chiến của kẻ thù, vừa đáp ứng yêu cầu chiến tranh nếu xảy ra.
Trong xây dựng CON NGƯỜI, minh triết Võ Nguyên Giáp chỉ ra rằng, phải xây dựng một thế hệ trẻ Việt Nam “Tâm trong - trí sáng - hoài bão lớn”. Tâm trong là luôn nêu cao tinh thần yêu nước, ý thức được đạo lý, giá trị nhân văn cao cả trong cuộc sống. Trí sáng là có kiến thức, trình độ chuyên môn cao. Hoài bão lớn là phải có ước mơ, khát vọng, sống vì mọi người, sống có ích cho gia đình, xã hội, quê hương và đất nước. Ví dụ tệ tham nhũng hiện nay đã thành giặc nội xâm nguy cấp. Vậy cuộc chiến chống tham nhũng bắt đầu từ đâu, “điểm huyệt” theo cách Võ Nguyên Giáp như thế nào để ngăn chặn? Cái gốc của chống tham nhũng hiện nay là “lòng dân” như tư duy Võ Nguyên Giáp. Không phát động được nhân dân sẽ không ngăn chặn được tham nhũng. Trong phát triển kinh tế, minh triết Võ Nguyên Giáp cũng giúp cho các nhà chiến lược kinh tế, các doanh nhân những bài học bổ ích. Đó là cách lấy ít địch nhiều, lấy yếu chế mạnh, đánh chắc, thắng chắc... trong việc tạo vốn, phát triển thương hiệu Việt Nam ra thế giới.
Các nhà quản lý, các chuyên gia kinh tế và các DN cần phải có những phân tích đánh giá để tổng kết và chuyển hóa tư tưởng, tinh thần của Đại tướng thành lý luận thực tiễn có thể áp dụng trong hoạt động kinh tế. Có 4 vấn đề lớn cần chú ý khi vận dụng minh triết Võ Nguyên Giáp. Thứ nhất là ý chí dám chiến đấu, tự tin vào bản thân, vào chiến thắng... kể cả với đối thủ mạnh hơn mình gấp nhiều lần. Thứ hai phải luôn suy nghĩ tính toán như Đại tướng tìm “điểm huyệt” để chiến thắng. Thứ ba, sẵn sàng tìm ra một phương án tối ưu nhất và sẵn sàng thay thế để mở rộng thị trường. Thứ tư, phải giữ nét nhân văn, lấy nhân văn làm gốc. “Văn lo vận nước, Văn thành Võ / Võ thấu lòng dân, Võ hóa Văn”. Nhân văn Việt Nam chính là sức mạnh của doanh nhân Việt Nam. Dù rằng giữa nghệ thuật quân sự và kinh tế có những đặc thù riêng, song tư duy chiến lược lại có những điều, nếu nhà hoạt động kinh tế suy ngẫm và biết vận dụng thì cũng thu được những thắng lợi trên thương trường.
Ngô Minh