Chia sẻ với Fox News hôm 26-2, Ngoại trưởng Marco Rubio nói rằng Washington cương quyết không cho phép các đồng minh NATO giàu có "lợi dụng người nộp thuế Mỹ để trợ cấp cho ngân sách quốc phòng của họ".

Phản ứng được ngoại trưởng Mỹ đưa ra sau khi ứng viên hàng đầu cho vị trí Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố NATO đang gặp "nguy hiểm" do Washington "thờ ơ" đối với an ninh châu Âu. Đảng của ông Merz đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tuần trước ở Đức.

"NATO không gặp nguy hiểm" – Ngoại trưởng Rubio nói và lý giải – "Điều duy nhất khiến NATO gặp nguy hiểm là trên thực tế chúng ta có các đồng minh hầu như không có quân đội hoặc quân đội của họ không đủ khả năng chiến đấu. Thực tế là 40 năm qua họ không chi bất kỳ khoản tiền nào cho quốc phòng".

Chính quyền Tổng thống Donald Trump cho rằng không công bằng khi một số quốc gia thành viên Tây Âu giàu có chỉ chi 1%-1,5% GDP của họ cho quốc phòng.

"Chúng tôi không thể tiếp tục trợ cấp cho NATO. Họ là những quốc gia giàu có, đặc biệt là ở Tây Âu. Họ có rất nhiều tiền. Lẽ ra họ phải đầu tư vào an ninh của chính mình nhưng họ không làm vậy" - ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.

Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần lập luận mức chi tiêu quốc phòng hiện tại của NATO là quá thấp. Ông đề xuất các thành viên phải nâng mức chi tiêu khoảng 2% GDP hiện tại lên 5%.

Còn nhớ, trong chiến dịch tái tranh cử hồi tháng 11 năm ngoái, ông Donald Trump nhiều lần tuyên bố "chắc chắn sẽ xem xét việc Mỹ rời khỏi liên minh NATO nếu các đồng minh không đóng tiền".

Theo ước tính năm 2023 của Ngân hàng Thế giới thì Mỹ đang chi khoảng 3,5% GDP cho quốc phòng, ngược lại các thành viên NATO châu Âu chi trung bình 1,9%, ít hơn 60% số tiền Mỹ bỏ ra.

Viện Kiel của Đức cho hay kể từ năm 2022, Mỹ và các đồng minh đã cung cấp hơn 258 tỉ USD viện trợ cho Ukraine, trong đó có hơn 134 tỉ USD viện trợ quân sự. Các quốc gia phương Tây đã cạn kiệt kho dự trữ quân sự của họ và chật vật tăng sản xuất vũ khí do phi công nghiệp hóa, các chính sách "xanh" và các biện pháp trừng phạt đối với năng lượng của Nga.

Kể từ khi ông Donald Trump thay thế người tiền nhiệm Joe Biden làm tổng thống Mỹ, "sự thân thiện của Washington với Kiev giảm sút rõ ràng", thậm chí giữa lãnh đạo Nhà Trắng và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky còn không ít lần lời qua tiếng lại.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Anh Keir Starmer nhấn mạnh chỉ có Mỹ mới có thể đảm bảo cho Ukraine có được nền hòa bình bền vững.

Reuters cho hay trên đường tới Washington hôm 26-2 để gặp Tổng thống Donald Trump, ông Starmer tái khẳng định Anh sẽ "đóng vai trò" trong bất kỳ hoạt động gìn giữ hòa bình nào ở Ukraine, song chỉ có thể làm như vậy khi "có sự hỗ trợ nào đó từ Mỹ".

Anh và một số quốc gia châu Âu khác thời gian qua đã cố gắng thể hiện sự đoàn kết và tăng cường các nỗ lực ngoại giao để ủng hộ Kiev.

Hiện vẫn còn nhiều bất đồng về ý tưởng điều lực lượng gìn giữ hòa bình của châu Âu đến Ukraine sau khi Kiev có được thỏa thuận chấm dứt xung đột với Nga. Nếu như Pháp sẵn sàng tiếp bước Anh thì một số quốc gia châu Âu khác, chẳng hạn như Ban Lan, đã bác bỏ ý tưởng này.

Động thái trên của Anh, Pháp… khiến Nga nhiều lần lên tiếng phản ứng gay gắt rằng "không bao giờ chấp nhận việc quân đội châu Âu hiện diện tại Ukraine".

Theo NLĐO