Xã Chà Vàl của H. Nam Giang hiện có 2 công trình nước sinh hoạt tập trung, gồm công trình nước sinh hoạt phục vụ 206 hộ dân thôn A Bát ở trung tâm xã và công trình nước sinh hoạt tại thôn Pring cung cấp nước cho 30 hộ dân cụm Tà Un. Công trình nước sinh hoạt tại thôn A Bát do Chương trình vùng H.Nam Giang phối hợp với chính quyền địa phương đầu tư xây dựng với kinh phí hơn 5,2 tỷ đồng, gồm các hạng mục: đập nguồn, bể lọc nước, đường ống, bể chứa trung tâm và ống dẫn đến tận nhà để cung cấp nước ổn định cho 1.200 người dân, được khánh thành, đưa vào sử dụng cuối tháng 8-2021. Chị Blúp Lực - người dân thôn A Bát cho biết: “Ngoài việc lắp đường ống phân phối nước đến tận nhà thì các hộ dân còn được hỗ trợ lắp bồn chứa, đồng hồ để sử dụng rất thuận tiện. Từ khi có công trình nước sinh hoạt, người thôn A Bát và trung tâm xã Chà Vàl được sử dụng nước ổn định, không còn cảnh thiếu nước trong mùa khô”.

Từ năm 2016 đến nay, H. Nam Giang triển khai đầu tư xây dựng 18 công trình nước sạch sinh hoạt tập trung với tổng mức đầu tư hơn 53 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương hơn 32 tỷ đồng (từ các chương trình: 30a, 135, nông thôn mới, hỗ trợ khắc phục thiên tai…); ngân sách tỉnh 9,9 tỷ đồng và ngân sách huyện gần 5 tỷ đồng, còn lại là vốn từ nguồn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước và vốn tài trợ của tổ chức phi chính phủ. Cạnh đó, huyện đầu tư hơn 633 triệu đồng để xây dựng các công trình nước sinh hoạt phân tán tại một số khu vực dân cư của các xã Tà Pơơ, Chà Vàl, Cà Dy… Đến nay, đã có khoảng 80% dân số trên địa bàn huyện có nước sinh hoạt. Nhiều công trình phát huy hiệu quả sử dụng, giúp cho nhiều hộ gia đình có nguồn nước sạch để sử dụng, đảm bảo vệ sinh và sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, thực trạng nước sinh hoạt của người dân ở miền núi Nam Giang vẫn gặp khó khăn. Cụ thể, công tác quản lý sau đầu tư còn hạn chế, một số tổ tự quản hoạt động không hiệu quả; thiên tai, bão lũ ảnh hưởng thường xuyên làm hư hỏng một số bộ phận các công trình; nguồn nước sinh hoạt là nguồn từ các khe suối dẫn theo đường ống về các bể chứa tại các khu vực dân cư nên chất lượng nước chưa cao, nước bị đục màu vào mùa mưa và xảy ra hiện tượng khô hạn vào mùa nắng… Chủ tịch UBND xã Chà Vàl - ông Tơ Đêl Sơn cho hay: “Thói quen và ý thức của người dân về quản lý, sử dụng nguồn nước chưa tốt. Bà con sau khi sử dụng nước, nhất là các vòi lắp ngoài trời thì hay xả nước. Có tình trạng nhà ai nấy dùng dẫn đến thiếu hụt nước sinh hoạt cho các hộ khác. Nhiều điểm dân cư quá cao nước không dẫn lên được”.

Ông Nguyễn Đăng Chương - Phó Chủ tịch UBND H. Nam Giang cho rằng, ngoài những khó khăn, hạn chế trên thì hiệu quả đầu tư, khả năng kinh doanh, thu hồi vốn đối với các công trình nước sạch tại miền núi rất thấp dẫn đến các nhà đầu tư chưa quan tâm. Huyện đã rà soát lại toàn bộ các hạng mục công trình nước sinh hoạt trên địa bàn để đánh giá cụ thể từng công trình và có biện pháp xử lý, giải quyết, khắc phục, sửa chữa công trình hư hỏng, xuống cấp; tích cực chỉ đạo công tác quản lý, vận hành sau đầu tư; huy động sự tham gia đóng góp kinh phí của người dân vào duy tu, bảo dưỡng các công trình khi bị hư hỏng. Đồng thời, rà soát quy hoạch, định hướng xây dựng mô hình nước sạch phục vụ cho người dân trong thời gian tới…

Thạch Hà