Ngày 24-12, Cơ quan Vũ trụ Nga Roscosmos cho biết nước này có kế hoạch xây dựng một nhà máy điện trên Mặt Trăng vào năm 2036. Roscosmos đã ký hợp đồng với công ty hàng không vũ trụ Lavochkin để triển khai dự án này.

Theo Roscosmos, dự án là một bước quan trọng hướng tới việc tạo ra một trạm khoa học trên Mặt Trăng hoạt động thường trực và chuyển đổi từ các nhiệm vụ đơn lẻ sang một chương trình thám hiểm Mặt Trăng dài hạn. Nhà máy điện sẽ cung cấp năng lượng cho các xe tự hành và đài quan sát của Nga trong khuôn khổ chương trình thám hiểm Mặt Trăng của nước này, cũng như các cơ sở hạ tầng của Trạm Khoa học Mặt Trăng quốc tế. “Dự án này là bước đi quan trọng hướng tới việc hình thành một trạm nghiên cứu khoa học hoạt động thường xuyên trên Mặt trăng. Dự án là bước chuyển các sứ mệnh đơn lẻ sang chương trình thăm dò dài hạn”, người phát ngôn của Roscosmos cho biết.

Người đứng đầu Roscosmos, ông Dmitry Bakanov, từng tiết lộ hồi tháng 6 năm nay rằng mục tiêu của Roscosmos là đưa nhà máy điện hạt nhân lên Mặt trăng, đồng thời mở rộng thăm dò sao Kim - hành tinh được gọi là “chị em” của Trái Đất.

Trước đó, Phó Thủ tướng Nga Denis Manturov cho biết Moscow đặt mục tiêu dần chuyển từ việc vận hành trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) sang một trạm quỹ đạo quốc gia riêng vào năm 2030, phù hợp với định hướng mở rộng sự hiện diện lâu dài của Nga trong không gian.

Nga không phải quốc gia duy nhất đang theo đuổi kế hoạch này. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ NASA hồi tháng 8 cũng tuyên bố ý định triển khai một lò phản ứng hạt nhân trên Mặt trăng vào năm 2030. “Chúng ta đang bước vào cuộc đua lên Mặt trăng. Muốn có nền tảng trên Mặt trăng, chúng ta cần năng lượng”, Bộ trưởng Giao thông Mỹ Sean Duffy từng nói hồi tháng 8 năm nay khi chia sẻ về kế hoạch này. Ông Sean Duffy cho rằng Mỹ đang tụt hậu trong cuộc đua lên Mặt trăng, đồng thời nhấn mạnh năng lượng là yếu tố then chốt để thăm dò Mặt trăng, từ đó mở đường cho con người tiến tới sao Hỏa.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh các cường quốc đang tăng tốc các chương trình thăm dò Mặt trăng. Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18-12 đã ban hành một sắc lệnh hành pháp quy mô lớn, trong đó nêu mục tiêu đưa người trở lại Mặt trăng và bảo vệ không gian trước các mối đe dọa từ đối thủ. Đây là chính sách về lĩnh vực không gian quy mô lớn đầu tiên trong nhiệm kỳ 2 của ông.

Một cuộc đổ bộ Mặt Trăng có người lái vào năm 2028 sẽ là bước đầu tiên trong loạt kế hoạch thuộc chương trình Artemis của NASA nhằm xây dựng sự hiện diện lâu dài trên bề mặt Mặt trăng. Mỹ cũng đang cạnh tranh với Trung Quốc, quốc gia đặt mục tiêu thực hiện chuyến đổ bộ Mặt trăng có người lái đầu tiên vào năm 2030.

T.N