Nghĩ về quyền và nghĩa vụ của người đi bộ
Theo Luật Giao thông đường bộ, người đi bộ có những quyền và trách nhiệm rất rõ ràng. Tuy nhiên, chỉ đơn thuần việc thực hiện luật thôi mà có những điều, biết sai nhưng người ta vẫn đành phải vi phạm vì không còn cách nào khác, trừ khi… đứng yên một chỗ. Cụ thể, mặc dù tại Điều 32 về "Người đi bộ" quy định rất rõ ràng là: "Người đi bộ phải đi trên hè phố, lề đường; trường hợp đường không có hè phố, lề đường thì người đi bộ phải đi sát mép đường". Tuy nhiên, người ta bị buộc phải đi xuống lòng đường, vì hè phố đã bị chiếm dụng, không con chỗ để đi, nếu có đi sát mép đường nhiều khi cũng không được vì gặp không ít vật cản. Ở đây rõ ràng là người đi bộ không có điều kiện để thực hiện cái quyền của mình.
Phố dành cho người đi bộ và xe thô sơ được TP Hội An (Quảng Nam) thực hiện thử nghiệm từ năm 2004. |
Cũng trong Điều 32 có quy định "Người đi bộ chỉ được qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ và phải tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn. Điều này lại càng hiếm. Người ta có thể băng ngang qua đường, kể cả quốc lộ, cao tốc một cách vô tư và hầu như cũng ít ai bị xử phạt. Một thực tế là, ở đô thị của ta, trên các tuyến phố, nơi có đèn tín hiệu chưa nhiều, chủ yếu là tại các giao lộ, nên việc qua đường của người đi bộ khó được chấp hành một cách nghiêm túc theo Luật. Trong khi đó, cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ lại rất ít. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc người đi bộ vi phạm luật mà không bị hoặc rất khó bị xử lý. Trường hợp này thì người đi bộ lại ít có cơ hội thực hiện nghĩa vụ của mình.
Cũng cần đề cập đến một số quy định khác trong Điều 32. Tại Mục 3: "Trường hợp không có đèn tín hiệu, không có vạch kẻ đường, cầu vượt, hầm dành cho người đi bộ thì người đi bộ phải quan sát các xe đang đi tới, chỉ qua đường khi bảo đảm an toàn và chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn khi qua đường". Ở nội dung này, xem ra được người đi bộ "vận dụng" một cách phổ biến nhất theo kiểu "mạng ai người ấy giữ", mặc dù có người vẫn còn lơ là, thiếu quan sát, dẫn đến tai nạn. Còn ở mục 4 "Người đi bộ không được vượt qua dải phân cách, không đu bám vào phương tiện giao thông đang chạy; khi mang vác vật cồng kềnh phải bảo đảm an toàn và không gây trở ngại cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ". Tình trạng vi phạm quy định này là khá phổ biến nhưng việc xử phạt lại… không phải là phổ biến…
Cứ như vậy, giữa quyề