Ghi nhận tại xã Phước Thành (huyện Phước Sơn) những ngày qua, phóng viên không khỏi kinh hoàng khi chứng kiến hàng loạt những điểm khai thác vàng trái phép "mọc" lên khắp nơi. Từ khu vực 699 của thôn 3 đến đồi 5A thuộc thôn 1 và nhiều vị trí khác, những hầm lò, lán trại cả cũ và mới nằm khắp các núi đồi. Tại khu vực 699, qua tìm hiểu được biết, trước đây khu vực này được nhà nước giao cho Công ty CP Khai thác khoáng sản 699 hoạt động khai thác mỏ vàng. Sau đó, công ty này hết phép nên khu vực trên được chính quyền địa phương tiếp nhận, quản lý. Thế nhưng nhiều năm qua, tình trạng khai thác vàng trái phép ở đây vẫn luôn diễn biến phức tạp. Mặc dù cơ quan báo chí thường xuyên phản ánh, vậy nhưng không hiểu sao thực trạng này vẫn cứ tiếp diễn dù là rừng sản xuất và chỉ cách trung tâm xã Phước Thành hơn 2 km.

Ngày 19-8, nhóm phóng viên chúng tôi tiếp cận khu vực 699. Từ dưới chân núi đã nghe tiếng máy nổ ở các lán trại vang khắp núi rừng. Trên đỉnh đồi, hơn chục lán trại "mọc" lên. Mỗi lán trại có nhiều người cùng các phương tiện máy móc đang khẩn trương xây quặng để tuyển lấy vàng. Nước thải với những màu đỏ quạnh từ đây theo các khe suối chảy xuống sông. Cách đó không xa về phía hạ lưu là ngôi làng của người dân thôn 3 với hàng chục hộ dân đang sinh sống.

Gần đó, khu vực bãi 5A cũng đang diễn ra tình trạng tương tự. Bãi vàng 5A trước đây được UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép cho Công ty TNHH Thành Lộc Sơn khai thác vàng. Khi giấy phép khai thác hết hạn, công ty này không thực hiện thủ tục hoàn thổ theo quy định mà tự ý chuyển nhượng lại cho người khác. Từ đây, các đối tượng trong và ngoài địa phương đổ xô đến đây khai thác theo kiểu ăn chia với chủ mới.

Tại khu vực này, trước đây các nhóm đối tượng dựng hàng chục lán hoạt động ở phía Đông ngọn đồi, giáp với tuyến đường huyện. Hiện nay, tuy phía Đông ngọn đồi chỉ còn lác đác vài lán trại khiến nhiều người nhìn vào lầm tưởng khu vực này đã không còn tình trạng khai thác rầm rộ hơn xưa nhưng ở khu vực phía Tây hàng chục điểm khai thác vàng trái phép mới "mọc" lên, lều trại phủ xanh cả núi đồi. Trên đỉnh đồi, nhiều hầm, hố, bể chứa quặng được các đối tượng đào bới, xây dựng phục vụ cho việc khai thác vàng trái phép. Nước thải cũng từ trên đồi cao chảy thẳng xuống dòng suối Đắk Mét khiến dòng suối này hầu như đục ngầu quanh năm…

Điều đáng nói, những điểm làm vàng trái phép tại khu vực 699 hoặc 5A đều nằm trên đồi cao. Những ngọn đồi này đã từng xảy ra các vụ sạt lở. Thế nhưng hiện nay, qua quan sát cho thấy các lán trại làm vàng trái phép được dựng chênh vênh bên trên sườn đồi, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở rất cao khi mùa mưa bão đang cận kề. Trong khi đó, Phước Sơn là tâm điểm của những vụ sạt lở núi khiến hàng chục người chết và mất tích trong các đợt mưa lũ gần đây.

Trước diễn biến phức tạp của tình trạng khai thác vàng trái phép tại đây, trong hai ngày 19 và 20-8, nhóm phóng viên chúng tôi nhiều lần gọi điện vào số của ông Hồ Văn Phức- Chủ tịch UBND xã Phước Thành để liên hệ trao đổi một số thông tin, thế nhưng vị Chủ tịch không nghe máy. Trong khi những điểm làm vàng trái phép này gần các khu dân cư, cách trung tâm xã Phước Thành chỉ vài kilomet.

Trở ra trung tâm huyện Phước Sơn, làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Đức Toàn - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện bất ngờ khi chúng tôi cung cấp những hình ảnh tại hiện trường. "Vậy mà thời gian qua xã liên tục gửi báo cáo thể hiện sự truy quét, đẩy đuổi vàng trái phép. Không nghe xã báo cáo tình trạng vàng tặc hoạt động rầm rộ như vậy", ông Toàn nói và cho biết thêm, việc phụ trách truy quét, đẩy đuổi vàng trái phép Chủ tịch UBND huyện giao cho Công an huyện và BQL rừng phòng hộ Phước Sơn chủ công, Phòng TN&MT chỉ có nhiệm vụ phối hợp.

Nói về việc có hay không chính quyền xã Phước Thành lơ là, buông lỏng hoặc tiếp tay cho các đối tượng làm vàng trái phép, ông Nguyễn Đức Toàn cho rằng, chưa có chứng cứ để khẳng định có sự tiếp tay, bảo kê hay không, tuy nhiên trách nhiệm để xảy ra tình trạng làm vàng trái phép rầm rộ như vậy trước tiên thuộc về cấp ủy, chính quyền địa phương xã Phước Thành. "Ngay sau buổi làm việc với phóng viên, tôi sẽ báo cáo lãnh đạo huyện chỉ đạo các ngành chức năng truy quét, đẩy đuổi. Chẳng lẽ cả hệ thống chính trị không thể làm gì được, thua vàng tặc hay sao?", ông Toàn nói.

BÃO BÌNH