Màu hoa đỏ" được nhạc sĩ Thuận Yến phổ thơ của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu vào năm 1991. Sinh thời, nhạc sĩ Thuận Yến chia sẻ rằng, bài thơ "Thời hoa đỏ" của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đến với ông như một cái duyên. Thời đó, nhà ông còn ở phố Lý Nam Đế, gần với văn phòng của Tạp chí Văn nghệ Quân đội nên thỉnh thoảng ông lại qua "ôn cố tri tân" với bạn thơ Nguyễn Đức Mậu.

"Hôm đó, hai anh em ngồi ôn lại những kỷ niệm khi còn ở chiến trường, nhớ về những anh em đồng đội kẻ còn người đã khuất. Chỉ tiếc rằng, nay vẫn chưa tìm thấy hài cốt những đồng đội chính tay mình chôn cất. Tôi bàn với anh Mậu là tìm tứ thơ, tôi đảm nhiệm phần phổ nhạc như để trả nợ về tinh thần…".

Theo nhạc sĩ quê Đà Nẵng, bài thơ của Nguyễn Đức Mậu lúc đầu có tên "Thời hoa đỏ", sau khi phổ nhạc, ông bàn với bạn đổi tên thành "Màu hoa đỏ". Cùng thời gian đó, ông dẫn con gái Thanh Lam đến phòng thu của Đài Tiếng nói Việt Nam để thu thanh ca khúc này. "Phải nói rằng mới có 21 tuổi, nhưng Lam đã thể hiện ca khúc rất thành công. Lúc Lam hát, tôi đã ngồi lặng đi, cảm thấy dường như tôi đã gặp lại các đồng đội cũ. Đừng hỏi tôi ai thể hiện thành công ca khúc này nhất. Ai cũng thành công khi mang trong mình niềm đam mê", nhạc sĩ Thuận Yến kể.

Năm 1994, ca khúc "Màu hoa đỏ" đã đoạt giải của Hội Nhạc sĩ Việt Nam và được trao giải ca khúc xuất sắc của Bộ Quốc phòng.

Ca khúc "Màu hoa đỏ" từng được ca sĩ Cẩm Vân, Trọng Tấn, Tùng Dương, Hoàng Tôn, Minh Thùy thể hiện… Tuy nhiên, người thực sự làm rực lên "màu hoa đỏ" của bài hát không ai khác ngoài Thanh Lam.

Trong chương trình "Giai điệu tự hào" tháng 3-2015, NSƯT Thanh Lam đã khiến nhiều khán giả tại trường quay rơi nước mắt khi thể hiện lại sáng tác nổi tiếng của cha "Màu hoa đỏ". Giọng hát căng đầy năng lượng cùng những kỷ niệm, sự thấu hiểu về người cha đã khuất giúp Thanh Lam thăng hoa hết mình trong tiết mục này.

Trước đó, trong đám tang của cố nhạc sĩ Thuận Yến, Thanh Lam và Tùng Dương cũng đã hát lại ca khúc này để tiễn cha… Thanh Lam chia sẻ rằng, cho đến bây giờ chị vẫn nhớ cái kỷ niệm lúc ba chị dẫn chị vào Đài Tiếng nói Việt Nam để thu âm ca khúc này. Trước khi hai ba con cùng đi, ông đã cắt nghĩa từng câu chữ và hát mộc cho chị nghe. Thanh Lam thừa nhận rằng, ba mình đã hát ca khúc này ngọt và tình hơn mình. Chất giọng của ông có âm sắc của hát Bài Chòi xứ Quảng quê hương ông.

"Khi nghe ông hát và nghe ông cắt nghĩa về câu chữ cũng như chủ ý của ông trong bài hát tôi đã rất xúc động. Tôi cảm nhận ra được cái không gian mênh mông mà rất đỗi linh thiêng trong bài hát này. Hình ảnh người lính nghèo rời quê vào chiến trường, người mẹ già tóc bạc đứng dưới bóng chiều chờ con… làm tôi không thể kìm được nước mắt. Sự hy sinh của người lính đã cao cả rồi, sự hy sinh của người mẹ còn cao cả hơn. Sau khi thu âm bài hát về tôi có chút ám ảnh. Cứ mỗi chiều hoàng hôn tôi lại nhìn xa xa về phía chân trời rồi lòng lại chùng xuống, từng câu hát của bài "Màu hoa đỏ" cứ thế cất lên trong tâm khảm và nước mắt trào ra…", Thanh Lam xúc động kể.

"Màu hoa đỏ" không chỉ lấy đi nước mắt của chính tác giả, "con gái rượu" tác giả của những người lính, người con của những người lính mà còn của những thế hệ tiếp theo. "Có người lính/Mùa thu ấy ra đi từ mái tranh nghèo/Có người lính/Mùa xuân ấy ra đi từ đó không về".

Những ngày tháng 7, cất cao bài ca cũng tựa như thắp một nén tâm nhang thành kính dâng lên các anh hùng liệt sĩ, các bà mẹ liệt sĩ... như một sự tri ân vô bờ bến với thế hệ "màu hoa đỏ", như một sự nhắc nhở về giá trị của bình yên hôm nay. Ngọn núi nơi anh ngã xuống/Rực cháy lên màu hoa đỏ phía rừng xa. Rực cháy lên...".

S.T