Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 18-4-2022 và phiên tòa phúc thẩm ngày 1-7-2022, ông Phạm Văn Thi và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, trình bày: ngày 10-8-1991, vợ chồng ông Thi nhận chuyển nhượng 30.000m2 đất nuôi trồng thủy sản từ HTX Mành trúc Hiệp Thành. Trong quá trình sử dụng, gia đình có đơn và được UBND thị trấn Núi Thành cấp 300m2 đất ở để xây dựng nhà, quán kinh doanh karaoke, nhà để xe…. Năm 1999, gia đình cho vợ chồng con gái là Phạm Thị Thùy Nga-Nguyễn Thanh Vũ xây dựng nhà ở trên diện tích được cấp và trong quá trình sử dụng đều thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế cho Nhà nước. Ngày 26-5-2021, thực hiện chủ trương giải phóng mặt bằng xây dựng đường trục chính từ KCN Tam Thăng đi cảng Kỳ Hà và sân bay Chu Lai, UBND H. Núi Thành ban hành Quyết định số 3451, thu hồi 292,9m2 đất ở và Quyết định số 3452 thu hồi hơn 57m2 đất nuôi trồng thủy sản của gia đình ông Phạm Văn Thi. Dù mọi giấy tờ trước đây đều công nhận là đất ở được sử dụng lâu dài song tại 2 quyết định này lại ghi: nguồn gốc mua từ HTX Mành trúc Hiệp Thành; mục đích sử dụng là đất nuôi trồng thủy sản. Vì thế, khi thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng UBND H. Núi Thành chỉ bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng đối với hộ ông Thi số tiền hơn 191 triệu đồng, hộ ông Nguyễn Thanh Vũ hơn 418 triệu đồng nhưng không bồi thường giá trị về đất và không bố trí đất tái định cư. Vì thế, khi bàn giao mặt bằng cho Nhà nước đến nay đã hơn 1 năm, hai gia đình đã lâm vào cảnh… không nhà. Vì thế, ông Phạm Văn Thi khởi kiện UBND H. Núi Thành ra tòa, yêu cầu tòa án tuyên hủy các Quyết định liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và buộc UBND H. Núi Thành bố trí đất tái định cư theo quy định của pháp luật.

Về phía bị đơn, ông Lê Văn Thịnh- Phó trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường H. Núi Thành (đại diện UBND H. Núi Thành), trình bày: gia đình ông Thi có đơn xin cấp đất xây dựng nhà ở ngày 18-8-1993 và được UBND thị trấn Núi Thành xác nhận. Tuy nhiên, qua đối chiếu giữa sơ đồ vị trí xin đất làm nhà ở và vị trí thực tế hiện nay ông Thi đang sử dụng thì không trùng khớp. Vị trí đất xin làm nhà trước đây đã được UBND H. Núi Thành thu hồi năm 2006… Vì thế, đủ cơ sở để xác định thửa đất gia đình ông Thi và gia đình ông Vũ đang sử dụng để xây dựng nhà ở có nguồn gốc là đất nuôi trồng thủy sản được nhận chuyển nhượng từ HTX mành trúc Hiệp Thành. Do đó, đất hai gia đình đang sử dụng không đủ điều kiện để thu hồi theo diện đất ở cũng như bố trí đất tái định cư.

Sau khi nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ do 2 bên cung cấp và được thẩm tra tại phiên tòa, HĐXX nhận định: Lập luận trên của UBND H. Núi Thành đã mâu thuẫn với nội dung của những văn bản do chính cơ quan này ban hành. Cụ thể, văn bản số 523 ngày 3-7-2013 của UBN H. Núi Thành, xác định: ông Phạm Văn Thi hiện đang sử dụng thửa đất số 13, tờ bản đồ số 4, diện tích 269,6 m2, loại đất ở đô thị; báo cáo số 12 ngày 24-3-2021 xác nhận xác nhận hiện trạng sử dụng đất là nhà ở, quán kinh doanh ăn uống của gia đình ông Thi thuộc diện đất ở và nằm trong danh sách bị thu hồi… Ngoài ra, hằng năm gia đình ông Thi đều thực hiện nghĩa vụ thuế đối với thửa đất đang sử dụng và việc UBND H. Núi Thành sử dụng biên bản vi phạm hành chính lập ngày 13-12-2006 nhưng không có chữ ký của người bị lập biên bản, người làm chứng và Quyết định xử phạt không có con dấu, chữ ký của người có thẩm quyền để chứng minh công trình nhà ở của vợ chồng ông Nguyễn Thành Vũ xây dựng trái phép là không có cơ sở pháp lý… Với lập luận trên, HĐXX cấp phúc thẩm ngày 1-7-2022 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng tuyên: chấp nhận một phần đơn khởi kiện của gia đình ông Phạm Văn Thi; buộc UBND H. Núi Thành ban hành quyết định công nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, hỗ trợ cho hộ ông Thi và bố trí đất tái định cư… theo đúng quy định.

Về lý do chưa thi hành bản án phúc thẩm số 178, ngày 1-7-2022, ông Lê Văn Sinh- Chủ tịch UBND H. Núi Thành, trao đổi: "UBND H. Núi Thành đã gửi đơn đến tòa án tối cao đề nghị xem xét lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm. Vì thế, khi nào có ý kiến của tòa tối cao, chúng tôi sẽ thực hiện".

Theo quy định, bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án. Do đó, việc UBND H. Núi Thành đưa ra lý do đang đề nghị giám đốc thẩm để không thi hành bản án là không đúng pháp luật và gây dư luận xấu. Hy vọng, UBND H. Núi Thành sớm có biện pháp khắc phục…

M.T