Xuất khẩu khiêm tốn vì nhiều trở ngại

Ông Phạm Thế Cường - Tham tán Thương mại-Thương vụ Việt Nam tại Indonesia cho biết, thị trường Halal toàn cầu với gần 2 tỷ người là một trong những thị trường tiêu thụ trọng điểm, đầy tiềm năng về nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, TP Đà Nẵng nói riêng xuất khẩu vào thị trường này còn rất khiêm tốn. Theo Sở Công Thương TP Đà Nẵng, tính đến hết tháng 10-2025, TP chỉ mới có 9 doanh nghiệp được cấp chứng nhận Halal, tập trung ở nhóm hàng thực phẩm thủy sản đông lạnh, bột mỳ, bánh kẹo… với kim ngạch xuất khẩu không đáng kể.

Công ty TNHH MTV Mỹ Phương Food là một trong những doanh nghiệp của Đà Nẵng đã xuất khẩu các sản phẩm bánh dừa nướng sang 2 thị trường Halal là Malaysia và Israel. Bà Mai Thị Ý Nhi - Giám đốc kinh doanh Công ty cho biết: Đơn vị được tái đánh giá chứng nhận Halal 3 năm nay. Nhận thấy sản phẩm của Công ty đáp ứng gần như trọn vẹn yêu cầu của Halal từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, quy trình sản xuất sạch…, Mỹ Phương Food đang tập trung kết nối, mở rộng cơ hội hợp tác để khai thác mạnh hơn tại thị trường này. Một doanh nghiệp khác của TP cũng có sản phẩm xuất khẩu sang thị trường Halal. Theo bà Dương Hải Yến - Trưởng Phòng XNK Công ty TNHH Chế biến thực phẩm D&N (Danifoods), trong tháng 10 năm nay, Danifoods đã thưc hiện chuyến hàng thứ 11 xuất khẩu sang thị trường các nước Hồi giáo mà chủ lực là Malaysia với 2 sản phẩm chính là sò điệp và chả cá xay.

Lý giải vì sao số lượng doanh nghiệp Việt xuất khẩu sang thị trường Halal còn khiêm tốn, theo ông Cường, đó là phải có chứng nhận Halal cho sản phẩm xuất khẩu. Thủ tục và thời gian cấp chứng nhận này còn dài, chi phí cấp cao, nhất là quy định, quy trình sản xuất các sản phẩm Halal khá nghiêm ngặt. Bà Phùng Thị Kim Long - Phó trưởng Phòng Quản lý thương mại (Sở Công Thương TP Đà Nẵng) chia sẻ thêm: Quy định, quy trình sản xuất các sản phẩm Halal khá nghiêm ngặt, phức tạp trong khi sự quan tâm phát triển sản phẩm Halal của các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn hạn chế; thông tin về các quy định, quy trình sản xuất Halal vẫn chưa đầy đủ; thiếu sự tiếp cận thị trường bài bản của các doanh nghiệp Việt Nam cũng khiến cho kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm Halal của Việt Nam sang thị trường này vẫn còn nhiều hạn chế. Theo Trưởng Phòng XNK Danifoods, việc doanh nghiệp Việt Nam khó tiếp cận thị trường Halal còn do mỗi một nước Hồi giáo lại có những yêu cầu khác nhau trong bộ chứng nhận Halal thay vì một quy chuẩn chung. Bên cạnh đó, tới thời điểm này, hầu như chưa có đơn vị tư vấn chính thức nào về thị trường Halal để doanh nghiệp nhờ tư vấn…

Đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp

Khuyến nghị đến doanh nghiệp Đà Nẵng có thể tiếp cận và đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Halal, ông Phạm Thế Cường cho rằng doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu các quy định về Halal tại trang web chính thức của Cơ quan quản lý chuyên môn về Halal ở nước sở tại, hoặc thông qua cơ quan thương vụ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần xem xét hình thành liên kết giữa doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp các nước có ngành công nghiệp Halal phát triển, trong đó có Indonesia, giúp gia tăng cơ hội xuất khẩu; hình thành chuỗi cung ứng khép kín từ vùng cung ứng nguyên liệu sản xuất đến nơi phân phối và xuất khẩu theo tiêu chuẩn Halal. Ngoài ra, có thể tìm kiếm đối tác tiềm năng thông qua các hội chợ, triển lãm quốc tế lớn tại các nước Hồi giáo, hoặc tận dụng khai thác đầu mối Việt kiều, Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam tại các nước Hồi giáo; tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới…

Lãnh đạo Sở Công Thương TP Đà Nẵng cho biết, trong thời gian qua, Sở đã tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện hỗ trợ doanh nghiệp TP từng bước nắm thông tin, tiếp cận và tìm kiếm cơ hội xuất khẩu qua thị trường Halal. Thông qua những chương trình như: tập huấn, hướng dẫn thông tin, điều kiện tiêu chuẩn để được cấp chứng nhận Halal; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ, triển lãm chuyên biệt về sản phẩm Halal. Trong thời gian tới, Sở Công Thương TP sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp trong thực hiện các điều kiện để được cấp chứng nhận Halal, hỗ trợ doanh nghiệp trong quảng bá, xúc tiến thương mại, kết nối giao thương với các doanh nghiệp, nhà phân phối tại thị trường các quốc gia tiêu dùng sản phẩm Halal để khai thác hiệu quả thị trường tiềm năng này.

PHÚ NAM