(Cadn.com.vn) - Những tội ác do phát xít Nhật gây ra cho các nước trong Thế chiến II, nhất là các quốc gia ở khu vực Đông Bắc Á đã và đang là vấn đề gây tranh cãi. Quan hệ giữa Nhật Bản với hai miền Triều Tiên cũng gặp trở ngại do các vấn đề lịch sử nói trên.

Mới đây, ngày 10-8, Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan tỏ ý lấy làm tiếc, đồng thời xin lỗi Hàn Quốc vì chế độ thực dân trước đây của nước này trên bán đảo Triều Tiên. Lời xin lỗi được đưa ra trước lễ kỷ niệm 100 năm ngày Nhật Bản sáp nhập bán đảo Triều Tiên (29-8-1910 - 1945). Theo AFP, trong một tuyên bố, Thủ tướng Kan bày tỏ vô cùng hối tiếc về những đau thương dưới chế độ thực dân của Nhật Bản trên bán đảo Triều Tiên.

Ngoài ra, đáp lại phản ứng của nước láng giềng Trung Quốc, cùng ngày, Bộ trưởng Giáo dục và Văn hóa Nhật Bản Tatsuo Kawabata cho biết, các thành viên Nội các Nhật Bản không có ý định viếng thăm Đền Yasukuni nhân “Ngày kỷ niệm kết thúc chiến tranh” vào ngày 15-8 tới. Bộ trưởng Kawabata cho biết, ông sẽ tự mình suy ngẫm và tưởng nhớ những người đã mất trong chiến tranh theo cách riêng của ông. 

Trước đó, cá nhân Thủ tướng Kan và Ngoại trưởng Katsuya Okada đã tuyên bố sẽ không viếng Đền Yasukuni thờ tội phạm chiến tranh loại A vì điều này không thích hợp trong thời gian cầm quyền. Đền Yasukuni thờ 14 tội phạm chiến tranh loại A. Bất chấp sự phản đối của các nước Châu Á từng bị Nhật Bản xâm lược, cựu Thủ tướng Nhật Bản Junichiro Koizumi từng nhiều lần đến viếng Đền Yasukuni và hành động này dẫn tới căng thẳng trong quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước khác ở Châu Á.

Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan cúi đầu xin lỗi vì chiếm đóng bán đảo Triều Tiên. Ảnh: Reuters

Phản ứng trước động thái đó của Tokyo, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã ra tuyên bố hoan nghênh lời xin lỗi của Thủ tướng Kan. Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết, phía Seoul coi “tuyên bố của Thủ tướng Kan như quyết tâm vượt qua quá khứ không may mắn giữa hai nước của chính phủ Nhật Bản và xây dựng quan hệ Hàn-Nhật tươi sáng trong tương lai”. Nhưng, Hàn Quốc cũng lưu ý rằng, những người bắt người khác phải chịu đựng khổ đau có thể quên, song những người phải chịu đau khổ không dễ dàng quên điều đó.

Tuy nhiên, nhật báo “Sankei” (Nhật Bản) số ra ngày 11-8 dẫn nguồn tin từ CHDCND Triều Tiên cho biết, nước này sẽ không tha thứ cho Nhật Bản vì những tội lỗi mà chính quyền Tokyo gây ra cho người dân nước này trong giai đoạn cai trị thực dân từ năm 1910-1945. Nguồn tin cho biết, dư luận CHDCND Triều Tiên vẫn cho rằng “Nhật Bản đã cưỡng bức lao động nhiều thanh niên Triều Tiên như đối với trâu ngựa, đồng thời biến nhiều phụ nữ Triều Tiên thành các nô lệ tình dục cho quân đội phát xít Nhật trong thời gian chiếm đóng”.

Hãng tin Jiji ngày 11-8 tổng hợp một số nguồn tin từ báo chí Trung Quốc chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản đã “bỏ rơi” các nước khác khi chỉ xin lỗi Hàn Quốc về thời kỳ chiếm đóng bán đảo Triều Tiên từ năm 1910-1945. Dư luận Trung Quốc cho rằng thời kỳ xâm chiếm thực dân của phát xít Nhật đã gây ra bao đau khổ cho rất nhiều người dân tại các nước Châu Á như Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và các nước Đông Nam Á chứ không riêng Hàn Quốc.

Trước đó một ngày, Bình Nhưỡng cũng đã chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan chỉ đưa ra lời xin lỗi đối với Hàn Quốc. Với những lý do trên, các phương tiện truyền thông tại CHDCND Triều Tiên đã không đưa bất cứ một thông tin nào về việc Thủ tướng Kan xin lỗi về thời kỳ cai trị thực dân của nước này trên bán đảo Triều Tiên. Trước đó, Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) cho biết nhiều người dân nước này mong muốn Tokyo xin lỗi và bồi thường cho các nạn nhân Triều Tiên trong hai vụ ném bom nguyên tử của Mỹ tại Hiroshima và Nagasaki.

Một bài báo được đăng trên KCNA cho biết, vào thời điểm hai thành phố của Nhật Bản bị Mỹ ném bom nguyên tử, có rất nhiều người Triều Tiên đang có mặt tại đây do trước đó đã bị Tokyo cưỡng ép thực dân sang Nhật Bản lao động cưỡng bức cho nước này.

Lê Diệu Nguyên