Sau hơn 2 năm Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” về khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), EC đã tiến hành thanh tra 3 lần tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết EC đánh giá cao những việc Việt Nam đã làm được và đã có chuyển biến rất tích cực về chống khai thác IUU. EC đánh giá Việt Nam đã có chuyển biến rất tích cực trong việc khắc phục “thẻ vàng” những năm gần đây. Tuy nhiên, qua thanh tra, EC đã chỉ ra những nút thắt mà Việt Nam phải gỡ bỏ. Đó là nếu còn tàu vi phạm rất khó gỡ “thẻ vàng” và việc quản lý tàu cá vẫn còn bất cập. “78% tàu cá lắp được thiết bị định vị, 70% tàu được sơn màu. Những việc này chúng ta còn chậm và cần tập trung triển khai”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho hay Việt Nam đã có sự quản lý tàu cá. Tuy nhiên, 14 hành vi vi phạm về IUU chúng ta phải rà soát rất kỹ. Chẳng hạn, quy định việc khai thác ở vùng lộng, vùng ven bờ hay vùng khơi là tàu chỉ được khai thác ở vùng đó. Không như trước đây, tàu khai thác vùng khơi có thể vào vùng lộng hay ven bờ. Về vấn đề này, các tỉnh cũng chưa quán triệt được kỹ lưỡng nên việc quản lý đội tàu đánh bắt đúng khu vực đang còn bất cập.

Với truy suất nguồn gốc, theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến không chỉ hiểu đơn giản là chỉ có xuất khẩu đi châu Âu. Sản lượng khai thác ở vùng biển, vị trí, thời gian thế nào... phải có nhật ký. Sản lượng đó xuất khẩu đi các thị trường bao nhiêu, còn lại bao nhiêu. Việc này Việt Nam đang làm rất tích cực nhưng cần phải cố gắng. Các địa phương cũng đã vào cuộc nhưng để làm thực sự chi tiết như yêu cầu của EC còn phải cố gắng. Trong thực thi pháp luật, các ngành chức năng đã thực hiện việc rà soát, kiểm tra, thanh tra rất chặt chẽ. Số tiền phạt tương đối lớn nhưng những hành vi vi phạm IUU còn xảy ra.

Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, về quản lý đội tàu, so với các nước xung quanh việc lắp thiết bị giám sát hành trình Việt Nam gặp nhiều khó khăn hơn do có lượng tàu lớn với trên 30.000 tàu. Những tàu cá có chiều dài trên 24m đã lắp đặt đạt trên 90%; số còn lại ngành đang rà soát. Cùng với đó là việc đóng dấu tàu cá cũng đang được triển khai tích cực. Tuy nhiên, ông Trần Đình Luân cũng thừa nhận, vẫn có nhiều tỉnh sự quan tâm chỉ đạo chưa quyết liệt. Ông Trần Đình Luân mong muốn các địa phương có sự quan tâm một cách đúng mức để sớm kiểm soát được đội tàu, hoạt động tại cảng cá, quá trình lưu thông hàng hóa nhằm đảm bảo toàn bộ chuỗi khai thác, chế biến, xuất khẩu thủy sản đảm bảo nguồn gốc.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng các địa phương cần tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc, có kết quả các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư tại Văn bản số 81/CV-TW ngày 20-3-2020 về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định.

Các địa phương cũng thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị, Công điện, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” của EC. Địa phương cần xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, hàng đầu cần tập trung nguồn lực, chỉ đạo quyết liệt để triển khai thực hiện. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, Luật Thủy sản năm 2017 có hiệu lực từ ngày 1-1-2019 nên các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, thậm chí là xử lý hành chính để làm sao Luật đi vào cuộc sống, thực thi tốt nhiệm vụ và gỡ “thẻ vàng” trong thời gian ngắn nhất.

BÍCH HỒNG