Lương không theo kịp giá

Trước đây nhiều người muốn chen chân vào làm việc trong các cơ quan Nhà nước với tâm lý việc nhàn nhã, thu nhập ổn định. Tuy vậy hiện nay, vật giá leo thang, nguồn thu từ lương của công chức, viên chức không theo kịp. Điều này dẫn tới thực trạng nhiều cán bộ “chân trong, chân ngoài”, nguồn thu nhập từ bên ngoài là chính, lương trở thành phụ, không dồn hết tâm sức, năng lực cho công việc. Một bộ phận khác không có “chân ngoài”, với mức lương thấp, rất dễ bị sa ngã, khi gia đình gặp khó khăn, họ có thể dễ dàng bỏ qua các quy định của pháp luật để làm ngơ, tiếp tay cho tiêu cực, nhằm mục đích có thêm nguồn thu để trang trải cuộc sống. Bởi vậy mới đây, tại diễn đàn Quốc Hội, Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) đã phát biểu rằng, thu nhập chính từ lương hàng tháng hiện nay thấp đã và đang bào mòn sự liêm sỉ, nhân phẩm và lòng tự trọng của một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức, viên chức.

Đơn cử trong lĩnh vực y tế, nơi đang “chảy máu” nhân lực nhiều nhất, thì lương và phụ cấp của bác sĩ sau 6 năm học, 18 tháng thực hành chỉ hơn 4,8 triệu đồng/tháng, trong khi mức thu nhập ở các cơ sở y tế tư nhân cao gấp 3-6 lần.

Đại biểu HĐND TP Đà Nẵng Lê Thị Như Hồng cho biết, từ đầu năm 2021 đến nay, cả nước có gần 9.400 viên chức y tế xin thôi việc. Làn sóng nghỉ việc 6 tháng đầu năm nay tiếp tục tăng cao khiến ngành y tế đối mặt với thiếu hụt nhân sự. Riêng Đà Nẵng năm 2021 có 195 người xin nghỉ việc (86 bác sĩ, 31 điều dưỡng,18 kỹ thuật, 60 chức danh khác); 6 tháng đầu năm 2022 có 127 người xin nghỉ việc (55 bác sĩ, 30 điều dưỡng, 6 kỹ thuật y, 36 chức danh khác). Đà Nẵng trở thành một trong số tỉnh thành có tỷ lệ nhân viên y tế thôi việc rất cao. ĐB Hồng nói, nguyên nhân tình trạng này là do thu nhập thấp, lương và chế độ phụ cấp chưa đảm bảo nhu cầu cuộc sống nhất là với các cơ sở y tế dự phòng, y tế cơ sở. Ngoài ra, hệ thống y tế tư nhân có chính sách thu hút nguồn nhân lực rất tốt, nhất là nhân lực chất lượng cao, y tế chuyên sâu.

Ông Võ Ngọc Đồng- Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng cho biết, từ đầu năm 2021 đến giữa tháng 6-2022 có 388 cán bộ xin thôi việc, tập trung chủ yếu ở 3 khối là giáo dục đào tạo, y tế và thông tin truyền thông. Ông Đồng nói: "Bây giờ lương công chức 4-5 triệu thì trang trải cuộc sống không đủ, chỉ thuê nhà cũng mất 2 triệu rồi, vậy nên họ phải tính làm việc khác để đảm bảo cuộc sống". Cũng theo ông Đồng, thời gian vừa qua thực hiện tinh giản biên chế nên khối lượng công việc dồn lại cho những người còn đang ở lại dẫn tới áp lực rất lớn. Đặc biệt với ngành y tế, trong thời gian dịch không được nghỉ ngơi để tái tạo sức lao động lại phát sinh nhiều việc không có kế hoạch, như hỗ trợ các địa phương chống dịch.

Rủi ro khi thi hành công vụ

Một trong những nguyên nhân khiến cán bộ nghỉ việc tăng theo ông Đồng chính là những lo lắng rủi ro trong khi thực thi công vụ. Ông Đồng giải thích: “Trong thời gian qua có nhiều vấn đề cho thấy rằng, các văn bản pháp luật nhiều nội dung không rõ ràng, nhiều nội dung phải trao đổi qua lại cả buổi làm chưa ra. Ngay như việc phân cấp đầu tư cũng nhiều chuyện và rất mất thời gian. Và nhiều khi các đồng chí làm tất nhiên có sai, nhưng thanh tra kiểm toán điều tra vào thì dứt khoát bắt những lỗi đó và phải xử lý, có người xử lý hình sự, người xử lý hành chính. Cho nên anh em tâm sự họ ra ngoài để thấy an toàn hơn”.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cũng chia sẻ tại buổi làm việc với Đà Nẵng cuối tháng 6 vừa qua, rằng sự năng động, sáng tạo đã giúp Đà Nẵng phát triển nhanh, mạnh, khiến nhiều địa phương tới học tập. Tuy nhiên, cũng chính vì năng động sáng tạo nên có những sai phạm và đã bị xử lý rất nhiều cán bộ. Chính điều này để lại hệ lụy đến nay một số cán bộ rất e ngại, lúng túng, có phần chùn bước, những năng động sáng tạo gần như bị dập tắt, làm cản trở phát triển. Rõ ràng, tâm lý sợ sai, rủi ro khi thực thi công vụ cũng là nguyên nhân khiến nhiều cán bộ xin ra “làm dân”.

Có nhiều giải pháp để ngăn chặn xu hướng cán bộ xin thôi việc ngày càng tăng, trong đó giải pháp về cải cách tiền lương theo kịp diễn biến vật giá đời sống rất quan trọng. Bởi lẽ, với chế độ lương qui định như vậy, không chỉ cán bộ xin thôi việc mà việc thu hút người giỏi vào làm việc trong các cơ quan, đơn vị Nhà nước cũng rất khó. Bên cạnh việc quan tâm, động viên, phát huy năng lực của cán bộ, ông Võ Ngọc Đồng cũng cho rằng, cần nghiên cứu tạo điều kiện về hành lang để cán bộ yên tâm làm việc.

Riêng với lĩnh vực y tế đang “chảy máu” nhân lực hiện nay, cần đánh giá tình trạng mất cân đối giữa các địa bàn, giữa các tuyến, đồng thời có chính sách ưu đãi dành cho bác sĩ, nhân viên y tế như phụ cấp đặc thù, chính sách đào tạo… phù hợp với từng tuyến. BS Trần Thanh Thủy- Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Đà Nẵng cho biết, qua 2 năm COVID- 19 với nhiều khó khăn, nhân viên ngành Y tế gặp nhiều áp lực về thể chất và tinh thần dẫn đến tình trạng nghỉ việc.

Ngành Y tế đã động viên tinh thần để nhân viên y tế yên tâm công tác, gắn bó với ngành, đồng thời thực hiện kịp thời các chế độ, chính sách cũng như có kế hoạch tuyển dụng kịp thời nguồn nhân lực.

HẢI QUỲNH