Với vai trò chủ mưu, cầm đầu, phạm tội trong thời gian dài, có tổ chức, phạm tội 2 lần trở lên và sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để thực hiện phạm tội đến cùng nhưng bị cáo Trương Mỹ Lan quanh co chối tội, ngoan cố, không ăn năn hối cải… Vì các lẽ trên, VKS cho rằng cần loại trừ bị cáo Trương Mỹ Lan ra khỏi đời sống xã hội vĩnh viễn nên đề nghị hình phạt chung đối với nữ bị cáo này là Tử hình.

Đối với các bị cáo nguyên là lãnh đạo tại SCB như Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT, đang bỏ trốn), Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu TGĐ) được xác định đã thực hiện hành vi phạm tội 2 lần trở lên, giúp sức cho bị cáo Trương Mỹ Lan gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn nên VKS đề nghị mức án Chung thân.

Đại diện VKS xác định, với vai trò Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, từ năm 2012 đến tháng 10-2022, bị cáo Trương Mỹ Lan đã thâu tóm, nắm giữ trên thực tế số lượng cổ phần gần tuyệt đối của SCB (từ 85% đến 91,5% cổ phần). Qua đó, bị cáo Lan trở thành cổ đông có "quyền lực" chỉ đạo, điều hành, thao túng toàn bộ hoạt động của SCB.

Bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm đã thực hiện một chuỗi hành vi như: tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín vào các vị trí chủ chốt tại SCB; thành lập một số đơn vị thuộc ngân hàng chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của bà Lan; thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty "ma", thuê nhiều cá nhân; câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm; thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm; tạo lập số lượng rất lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ SCB; lập phương án rút tiền, "cắt đứt" dòng tiền sau giải ngân; bán nợ xấu, che giấu sai phạm; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước làm trái công vụ.

Từ đó, bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm thực hiện nhiều hành vi tội phạm xâm phạm về sở hữu, xâm phạm hoạt động của ngân hàng, hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước. Trong đó nhiều tội phạm được thực hiện dưới dạng đồng phạm có tổ chức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong 10 năm, bà Lan đã chỉ đạo các bị cáo là cán bộ chủ chốt tại SCB giải ngân cho nhóm công ty trong Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10-2022, nhóm này còn gần 1.300 khoản vay gây thiệt hại 677.000 dư nợ gốc và lãi. Tuy nhiên, trên cơ sở xem xét theo nguyên tắc có lợi cho các bị cáo, sau khi cấn trừ đi giá trị các tài sản đảm bảo, cơ quan công tố xác định bị cáo Lan đã chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng của SCB.

Bên cạnh đó, để che giấu thực trạng yếu kém của SCB nhằm không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, bị cáo Lan đã chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu TGĐ SCB) đưa hối lộ cho bà Đỗ Thị Nhàn (Trưởng đoàn thanh tra) 5,2 triệu USD; đưa tiền quà cho các thành viên trong đoàn thanh tra.

Trong vụ án Vạn Thịnh Phát, có 13 bị cáo bị truy tố ở khung hình phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình, gồm: Bị cáo Trương Mỹ Lan (bị đề nghị án tử hình) cùng 11 đồng phạm bị truy tố về tội: "Tham ô tài sản" (theo khoản 4 điều 353 bộ luật Hình sự năm 2015) và bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II thuộc Ngân hàng Nhà nước) bị truy tố tội: "Nhận hối lộ" theo khoản 4 điều 354 Bộ luật Hình sự với mức án Chung thân.

Cũng theo bản luận tội của VKS, trong vụ án này có 45 cựu lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; 15 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước và 3 cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; 1 cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước bị truy tố về các tội: "Tham ô tài sản", "Nhận hối lộ", "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" và "Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng".

T.H