Vô vàn khó khăn đang bủa vây Haiti

Thứ ba, 25/10/2022 07:57
Người dân Haiti đang phải vật lộn với nạn đói, dịch tả và bạo lực băng đảng, trong khi chính phủ nước này dường như không có khả năng kiểm soát tình hình.
Bệnh nhân tả được truyền huyết thanh tại Bệnh viện St. Nicholas ở Saint Marc, Haiti. Ảnh: AP
Bệnh nhân tả được truyền huyết thanh tại Bệnh viện St. Nicholas ở Saint Marc, Haiti. Ảnh: AP

Dịch tả lây lan, nạn đói hoành hành

Các tổ chức nhân đạo ở Haiti đang cố tìm những ngôn từ mạnh mẽ để nói lên nỗi lo ngại của họ về đợt dịch tả mới bùng phát và đang lây lan nhanh ở nước này. Họ mô tả những gì đang diễn ra là "đáng báo động", "hỗn loạn" và thậm chí là "thảm họa" trong bối cảnh tình trạng một bộ phận lớn dân chúng Haiti không thể tiếp cận được dịch vụ y tế do tình trạng thiếu nhiên liệu hoặc do các nhóm vũ trang kiểm soát các vùng rộng lớn. Nếu không được nhanh chóng điều trị, các bệnh nhân mắc bệnh tả có thể tử vong do mất nước chỉ trong vài giờ.

Bác sỹ Jean William Pape thuộc tổ chức phi chính phủ Gheskio điều hành 2 trong số 15 trung tâm điều trị bệnh tả ở Haiti, nói: "Đây là một thảm họa. Chúng tôi đang bận bù đầu". Tại một trong số hai trung tâm điều trị bệnh tả ở thủ đô Port-au-Prince do tổ chức Gheskio điều hành, toàn bộ 80 giường đều có bệnh nhân.

Theo Bộ Y tế Haiti, tính đến ngày 19-10, nước này ghi nhận 33 ca tử vong và 960 ca nghi nhiễm tả. Tuy nhiên, đại diện của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Haiti Bruno Maes cho biết con số thực tế có thể còn cao hơn nhiều. Điều đáng tiếc là những ca bệnh tả nặng có thể được điều trị dễ dàng bằng cách cho bệnh nhân nghỉ ngơi và bổ sung nước. Tuy nhiên, do tình trạng thiếu nhiên liệu, việc vận chuyển người bệnh tới trung tâm y tế không thể thực hiện được.

Trong số các ca bệnh, trẻ em từ 14 tuổi trở xuống đã chiếm tới gần một nửa. Đây là nhóm đối tượng rất dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch của các em bị suy yếu bởi thể trạng suy dinh dưỡng do thiếu ăn. Bác sỹ Pape cho biết nhiều em bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng đến nỗi bác sỹ khó có thể tìm thấy mạch để tiêm thuốc vào tĩnh mạch cho các em.

Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cảnh báo nạn đói ở Haiti đã đạt đến mức độ "thảm khốc" chưa từng có. Hiện nay, có tới 4,7 triệu người tại Haiti đang phải đối mặt với nạn đói và 1,8 triệu người đang bị suy dinh dưỡng. Đây là con số cao kỷ lục từng được ghi nhận tại đây. Lần đầu tiên hàng nghìn người Haiti đang phải chịu nạn đói cấp độ 5 - cấp độ cảnh báo cao nhất của WFP, cấp độ này thường chỉ được áp dụng cho nạn đói trong thời chiến. Tình trạng suy dinh dưỡng từ lâu đã tràn lan ở các khu ổ chuột tại Port-au-Prince nhưng việc các băng đảng nổi dậy, khiến các hoạt động của đất nước bị tê liệt đã khiến nạn đói bị đẩy tới mức "sinh tử".

Tội phạm hoành hành

Bạo lực gia tăng ở Haiti sau vụ ám sát cố Tổng thống Jovenel Moise hồi tháng 7-2021 khi các băng đảng - nhiều trong số đó có mối liên hệ với các chính trị gia - khai thác khoảng trống chính trị để mở rộng quyền lực.

Trong những tuần gần đây, tình hình tại Haiti càng thêm tồi tệ sau khi một kho trung chuyển dầu quan trọng tại Haiti bị băng nhóm có vũ trang phong tỏa từ tháng 9. Haiti phải đối mặt với tình trạng thiếu xăng dầu diện rộng khiến hầu hết hoạt động kinh tế bị đình trệ. Các bệnh viện hoặc phải đóng cửa, hoặc phải hạn chế hoạt động vì không có đủ dầu diesel để chạy máy phát điện, trong bối cảnh điện lưới ở Haiti có thể bị cắt bất cứ lúc nào.

Khi sự bất mãn của người dân đang tăng lên, các cuộc biểu tình chống chính phủ đôi lúc đã biến thành cướp phá. Các vụ đấu súng trong khu dân cư diễn ra liên miên, đôi khi là giữa băng đảng và cảnh sát, đôi khi là giữa các băng đảng đối thủ. Theo Liên Hợp Quốc, các băng nhóm cũng coi bạo lực tình dục - bao gồm với cả trẻ em và người cao tuổi - là công cụ để duy trì sự sợ hãi trong dân chúng. “Trong 20 năm làm việc tại Haiti, chúng tôi chưa từng thấy điều gì như vậy”, bà Fiammetta Cappellini, đại diện tại Haiti của tổ chức phi chính phủ Avsi Foundation, chi biết. “Bạo lực ở khắp mọi nơi, tác động tới mọi người. Những người dễ bị tổn thương nhất đang phải vật lộn sống qua ngày vì không thể tiếp cận hàng cứu trợ nhân đạo”.

Phản ứng của quốc tế

LHQ ngày 21-10 đã áp đặt các biện pháp trừng phạt, kể cả trừng phạt vũ khí đối với một số băng nhóm của Haiti. Tuy nhiên, LHQ vẫn chia rẽ về việc liệu có gửi một lực lượng quốc tế tới nước này hay không. Theo ông Sylvain Aldighieri, quan chức của Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO), lực lượng quốc tế sẽ có thể thiết lập hành lang nhân đạo cho những khu vực dịch bệnh gặp khó khăn để giúp giải phóng nguồn cung y tế hiện đang bị phong tỏa tại các cảng của Haiti.

Hôm 17-10, Mỹ và Mexico kêu gọi thành lập một lực lượng đa quốc gia không thuộc Liên hợp quốc để đối phó với các băng nhóm hiện đang kiểm soát phần lớn thủ đô Port-au-Prince.

Nhật Bản đóng cửa đại sứ quán

Liên quan đến tình hình Haiti, Bộ Ngoại giao Nhật Bản ngày 24-10 thông báo đã đóng cửa tạm thời Đại sứ quán tại Haiti vì tình trạng an ninh và nhân đạo đang ngày càng trở nên tồi tệ tại nước này. Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết, hiện chưa rõ thời điểm Đại sứ quán Nhật Bản tại Haiti mở cửa trở lại. Nhật Bản đã hối thúc công dân không đến Haiti vì bất cứ lý do nào và khuyến cáo những công dân Nhật Bản đang ở Haiti cần rời khỏi nước này ngay lập tức.

AN BÌNH