(Cadn.com.vn) - Vậy là tham vọng có chân trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị chỉ gồm 9 người của ông Bạc Hy Lai vào cuối năm nay đã tan thành mây khói khi đã chính thức bị cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh.

Vụ việc này khiến chính trường Trung Quốc dậy sóng trước thời điểm nhạy cảm và quan trọng là sắp xếp nhân sự cho thế hệ lãnh đạo thứ 5 trước thềm Đại hội XVIII đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC). Cái tên gây náo động Bạc Hy Lai - Bí thư Thành ủy Trùng Khánh – từng được nhìn nhận là ứng cử viên sáng giá cho chiếc ghế quyền lực ở Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Vậy vì sao sự nghiệp chính trị đang lên như diều gặp gió của ông Bạc Hy Lai lại bất ngờ lụi tàn như thế? Tất cả có lẽ bắt nguồn từ bê bối quanh Phó Thị trưởng thành phố Trùng Khánh Vương Lập Quân, vốn là trợ thủ thân tín của ông Bạc Hy Lai và cũng từng được ca ngợi như anh hùng. Ông Vương được cả nước biết đến vì đứng đầu cuộc diệt trừ tội phạm có tổ chức khi còn là Giám đốc Công an Trùng Khánh.

Những ngôi sao bị “thất sủng”

Theo Tân Hoa Xã ngày 15-3, Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai đã bị cách chức. Phó Thủ tướng Trương Đức Giang sẽ kiêm nhiệm chức vụ này thay ông Bạc Hy Lai. Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi Thủ tướng Ôn Gia Bảo lần đầu tiên nói đến vụ vụ bê bối xin tị nạn của Vương Lập Quân, trong đó khẳng định “các quan chức Trùng Khánh (ám chỉ ông Bạc Hy Lai) cần phải “rút ra bài học nghiêm túc”.

Cặp đôi Bạc Hy Lai - Vương Lập Quân từng rất được lòng dân và nổi tiếng với những thành tích trấn áp tội phạm nguy hiểm ở Trùng Khánh. Tuy nhiên, mới hôm 7-2, ông Vương Lập Quân bất ngờ đến Lãnh sự quán Mỹ gần Thành Đô, ngủ qua đêm ở đây trong khi đang nằm trong diện bị điều tra. Ông này đã bị các nhân viên an ninh bắt giữ ngay khi bước ra khỏi lãnh sứ quán. Ông Vương được cho là đang bị tạm giam để điều tra về những cáo buộc ông này đến lãnh sự quán Mỹ để xin tị nạn.

Sau một thời gian dài im lặng sau sự cố Vương Lập Quân, ông Bạc Hy Lai hôm 14-3 đã chính thức trả lời báo giới về vấn đề này, bên lề cuộc họp Quốc hội. “Tôi có cảm giác như mình đã đặt niềm tin nhầm người”, ông Bạc Hy Lai nói với các đại biểu quốc hội Trùng Khánh, ám chỉ đến việc đã cất nhắc ông Vương Lập Quân. Thủ tướng Ôn Gia Bảo trong buổi trả lời họp báo hôm 14-3 đã nói rằng, cuộc điều tra về ông Vương Lập Quân đang có nhiều tiến triển và sẽ sớm được công khai trước dân.

Tuy nhiên, cũng trong ngày hôm qua, Tân Hoa Xã cho biết, CPC cũng đã quyết định miễn chức Phó Thị trưởng Trùng Khánh của ông Vương. Phó tỉnh trưởng tỉnh Thanh Hải, Giám đốc Sở Công an Thanh Hải Hà Đỉnh được dự kiến sẽ điều động làm Phó Thị trưởng Trùng Khánh.

Ông Bạc Hy Lai. Ảnh: AFP

Cũng giống như ông Tập Cận Bình, ông Bạc Hy Lai là con trai của một anh hùng nổi tiếng. Tuy nhiên, khác với một Tập Cận Bình hơi cổ điển thì ông Bạc Hy Lai được nhìn nhận là có “mang hơi hướng phương Tây”.

Sau cuộc Cách mạng Văn hóa những năm 1960, gia đình của ông Bạc Hy Lai “dành trọn” một thập kỷ trong tù và trại lao động. Trong thời gian đó, cha của ông bị tra tấn và mẹ của ông bị đánh đến chết. Sau khi tốt nghiệp ngành lịch sử tại Đại học Bắc Kinh, ông Bạc Hy Lai tiếp tục theo đuổi sự nghiệp chính trị cho đến khi trở thành Bộ trưởng Thương mại rồi đến chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh. Ông Bạc Hy Lai cũng giữ chức trong Ủy viên trung ương Đảng và có chân trong Bộ Chính trị 25 người.

Trong thời gian lãnh đạo ở Trùng Khánh, ông rất được lòng dân vì chiến dịch trấn áp mạnh mẽ tội phạm có tổ chức, tăng chi tiêu xã hội, chống tham nhũng và xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp. Nhưng chiến dịch này cũng bị chỉ trích là rắn tay với các nghi phạm và bỏ qua quy định luật pháp vào thời điểm Trung Quốc đang chú trọng tăng cường thủ tục pháp lý. Ông Bạc Hy Lai cũng được lòng các cựu chiến binh vì đã phát động phong trào tuyên truyền các bài hát cách mạng (hay còn gọi là nhạc Đỏ) gợi lại một xã hội tốt đẹp trước đây thời Mao Trạch Đông. Nhưng việc này cũng gây ra nhiều tranh cãi.

Sự nghiệp lụi tàn

Việc ông Bạc Hy Lai bị cách chức diễn ra sau nhiều tuần xuất hiện những đồn thổi về tương lai của vị chính trị gia nổi tiếng này sau khi ông bất ngờ vắng mặt một ngày trong phiên họp Quốc hội vừa qua.

Việc cách chức này dường như đã kết liễu sự nghiệp chính trị của ông Bạc Hy Lai, và tạo nên những đồn đoán mới về cuộc chuyển giao quyền lực cho thế hệ lãnh đạo thứ 5 vào cuối năm nay. Theo đó, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Ôn Gia Bảo sẽ kết thúc nhiệm kỳ. Phó Chủ tịch Tập Cận Bình cùng Phó Thủ tướng Lý Khắc Cường được xem là ứng cử viên có khả năng nhất để thay thế hai vị trí chủ chốt này. Cuối năm nay, Bộ Chính trị - cơ quan quyền lực cao nhất của Trung Quốc - cũng sẽ được cơ cấu lại. Và chỉ mới đây thôi, ông Bạc Hy Lai vẫn luôn được đánh giá là ứng cử viên sáng giá cho một trong số 9 chiếc ghế quyền lực trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị cho đến khi ông Vương xuất hiện tại lãnh sự quán Mỹ.

Tất cả như đang tạo ra bóng mây đen che phủ tương lai chính trị của ông Bạc Hy Lai. Hiện chỉ còn một hy vọng là chưa có thông tin liệu ông Bạc Hy Lai có mất ghế thành viên của Bộ Chính trị hay không. Nếu điều này xảy ra, đây sẽ là lần đầu tiên một người trong Bộ Chính trị bị loại bỏ kể từ năm 2006, khi Bí thư Thượng Hải Trần Lương Vũ bị thanh trừng và đi tù vì tham nhũng.

Sự cố Bạc - Vương thật sự như một cú tát mạnh vào nền chính trị vốn ổn định của Trung Quốc. Ngày 15-3, hàng loạt báo lớn ở Trung Quốc và trên thế giới đều đưa tin ông Bạc Hy Lai bị cách chức. Nhưng dư luận vẫn không rõ chuyện gì đã xảy ra. Nhiều câu hỏi được đặt ra. “Ông Bạc Hy Lai nên nghĩ gì bây giờ? Về quyết định tuyển dụng Vương Lập Quân của mình? Tại sao cặp đôi Bạc-Vương lại đổ vỡ? Phải chăng ông Vương Lập Quân là “quân bài” được sử dụng để hạ bệ Bạc Hy Lai.

Tất nhiên, tất cả những câu hỏi lớn này đều chưa thể có lời giải đáp.

Trúc Linh