(Cadn.com.vn) - Hàng chục năm nay, cán bộ, giáo viên, học sinh của 4 trường học trên địa bàn H. Ia Pa, tỉnh Gia Lai luôn bị ám ảnh bởi những khu mộ chung của người dân địa phương nằm trong khuôn viên nhà trường. Những khu mộ không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động dạy học, vệ sinh môi trường khu vực trường học, mà còn gây tâm lý lo sợ cho giáo viên, học sinh. Ngành GD-ĐT địa phương, cũng như các trường học đã liên tục kiến nghị di dời các khu mộ ra khỏi khu vực trường học nhưng đến nay người dân vẫn chôn cất người chết vào trong khu mộ.

Những khu mộ chung nằm trong khuôn viên trường học gây ám ảnh cho giáo viên, học sinh.

Dạy học trong nỗi sợ hãi

Những năm qua, các khu mộ chung của người dân địa phương cứ mở rộng, lấn dần sang các dãy phòng học, nhà công vụ của Trường Tiểu học Lê Hồng Phong (xã Ia Trôk, H. Ia Pa, tỉnh Gia Lai). Đến nay, khu mộ chung chỉ còn cách vài ba bước chân, nằm sát các dãy phòng học. Cứ mỗi lúc có người chết, người dân lại mang vào chôn là nỗi lo sợ cứ ám ảnh mãi, ảnh hưởng đến việc học tập, giảng dạy của học sinh, giáo viên.

Theo nhiều giáo viên trong trường cho biết, khu mộ được chôn theo hủ tục của khu nhà mồ của người Gia Rai, làng Bôn Tông Se. Một ngôi mộ chung dành chôn cất cho hàng chục người, hễ có người chết là người dân đập nắp khu mộ, bỏ người chết vào khu mộ, rồi đậy lại. Khu nhà mồ này được hình thành từ sau giải phóng. Trong mỗi ngôi mộ lại có đến hàng chục bộ hài cốt được chôn chung với nhau.

10 năm về dạy tại trường, tâm trạng cô Nguyễn Thị Nguyên - giáo viên môn Mỹ thuật Trường Tiểu học Lê Hồng Phong luôn bị ám ảnh về khu mộ, nhất là từ khi lập gia đình, sinh con nhỏ thì nỗi lo sợ càng lớn hơn. Nhưng vì điều kiện khó khăn nên gia đình cô vẫn phải sống tại khu nhà công vụ nhà trường. "Mỗi khi có người chết đưa vào chôn cất trong khu mộ là gia đình phải đóng cửa bỏ đi nơi khác sống vài ba hôm rồi mới dám trở về. Nếu không mượn được chỗ sống tạm thì đóng cửa suốt ngày, không dám mở, bước ra ngoài", cô Nguyên nói.

Cô Mai Thị Tuyết - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Hồng Phong cho biết: "Khu nhà mồ này có từ trước khi thành lập trường, đến nay vẫn còn chôn cất, gần đây nhất là vào năm 2016. Việc tổ chức chôn cất người chết của người dân nơi đây thường kéo dài nhiều ngày. Trong những ngày này, họ tổ chức làm lễ, ăn uống suốt ngày đêm nên buộc nhà trường phải cho học sinh nghỉ học để làng tổ chức ma chay, rồi sau đó lên kế hoạch dạy học bù. Mỗi lần như vậy, môi trường trong trường học đều rất mất vệ sinh, mùi rượu và thức ăn thừa bốc lên, giáo viên trong trường phải ra dọn sạch sẽ rồi mới cho học sinh đi học được. Để giúp giáo viên, học sinh yên tâm dạy học, cũng như trả lại môi trường trong lành, khuôn viên trường học, nhà trường đã kiến nghị với chính quyền xã Ia Trôk sớm di dời khu mộ nhưng đến nay vẫn chưa di dời được".

Mong mỏi địa phương sớm giải quyết

Theo thầy Phạm Văn Đức - Trưởng phòng GD-ĐT H. Ia Pa, theo tục lệ ma chay của làng, khi trong làng có người chết, người thân và hàng xóm sẽ bỏ thi thể người mất vào quan tài đục bằng thân cây rồi chôn xuống lòng đất. Và khi trong làng có người khác chết, họ lại tiếp tục đào ngôi mộ mới chôn kia ra để bỏ thi thể người mới mất chôn chung. Hiện nay, những khu mộ chung này không còn làm bằng thân cây nữa mà được xây bằng xi-măng, gạch đá ngay trên mặt đất. Cứ như vậy, những người chết trong làng sẽ được chôn cùng một quan tài, trong một ngôi mộ cho đến khi… đầy hài cốt thì thôi.

Thầy Phạm Văn Đức cho biết: Hiện nay, trên địa bàn Ia Pa không chỉ duy nhất Trường Tiểu học Lê Hồng Phong có khu mộ chung nằm trong khuôn viên, mà còn 3 ngôi trường khác cũng gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, vấn đề ở Trường Tiểu học Lê Hồng Phong có phần nổi cộm hơn vì người dân vẫn đưa người chết vào chôn trong khu mộ, còn những khu mộ ở các trường khác thì đã chấm dứt. Trước vấn đề này, ngành GD-ĐT cũng đã đề xuất, kiến nghị nhiều lần với chính quyền địa phương sớm giải quyết nhưng đến nay chưa thể giải quyết.

Bà Võ Thị Liễu - Bí thư Đảng ủy xã Ia Trôk cho hay: Trong thời gian qua, lãnh đạo, chính quyền UBND xã Ia Trôk đã nhìn nhận được vấn đề này và tích cực vận động nhân dân di dời khu nhà mồ ra khỏi khuôn viên trường, tuy nhiên gặp phải nhiều vướng mắc, khó khăn nên chưa giải quyết được. Hiện nay, với quyết tâm trả lại môi trường, khuôn viên cho trường học, chính quyền địa phương đang khẩn trương tìm quỹ đất, xin thêm nguồn kinh phí để di dời khu mộ ra khỏi trường học.

Thầy Đức cho biết thêm: Sau khi nắm bắt tình hình, ngày 20-4-2017, Bí thư Huyện ủy đã có văn bản gửi các phòng, ban ngành, đoàn thể huyện, chính quyền các xã yêu cầu nhanh chóng giải quyết về việc giải tỏa, di dời nhà dân và khu nhà mồ trong khuôn viên của 4 đơn vị trường học. Ngành GD-ĐT H. Ia Pa và các trường học trên địa bàn luôn mong muốn chính quyền địa phương sớm quan tâm giải quyết, giúp các trường học ổn định hoạt động, giáo viên, học sinh yên tâm dạy - học.

khải minh