Không điều tra dân số kể từ năm 2011

Theo hãng tin Reuters, Ấn Độ điều tra dân số một lần mỗi 10 năm. Cuộc điều tra dự kiến vào năm 2021 đã bị hoãn do COVID-19. Đến nay, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy nước này sẽ điều tra dân số quy mô lớn, do gặp những thách thức về kỹ thuật và hậu cần. Các chuyên gia cho biết việc chậm cập nhật dữ liệu về việc làm, nhà ở, trình độ học vấn, di cư, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh có thể ảnh hưởng đến việc hoạch định chính sách kinh tế và xã hội của Ấn Độ.

Rachna Sharma, thành viên tại Viện Chính sách và Tài chính Công Quốc gia, cho biết dữ liệu từ điều tra dân số cũng ảnh hưởng đến khảo sát chi tiêu tiêu dùng và lực lượng lao động. "Trong trường hợp không có dữ liệu điều tra dân số mới nhất, các ước tính dựa trên dữ liệu đã có từ hơn 10 năm trước có thể dẫn tới các ước tính khác xa với thực tế", chuyên gia Sharma lý giải.

Một quan chức cấp cao của Bộ Thống kê và Thực hiện Chương trình cho biết dữ liệu điều tra dân số từ năm 2011 đang được sử dụng cho các dự báo và ước tính cần thiết để đánh giá chi tiêu của chính phủ. Người phát ngôn của bộ này cho hay vai trò của bộ chỉ giới hạn trong việc cung cấp các dự báo tốt nhất có thể và không thể bình luận về quá trình điều tra dân số. Trong khi đó, Văn phòng Thủ tướng chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về vấn đề trên.

Hai quan chức chính phủ khác, thuộc Bộ Nội vụ và văn phòng Tổng cục Đăng ký Ấn Độ, tiết lộ nguyên nhân dẫn tới sự chậm trễ khi tiến hành điều tra dân số phần lớn là do chính phủ quyết định điều chỉnh quy trình cũng như muốn ứng dụng công nghệ để mọi việc được xử lý thuận tiện hơn. Quan chức Bộ Nội vụ cho hay phần mềm được sử dụng để thu thập dữ liệu điều tra dân số trên ứng dụng điện thoại di động phải được đồng bộ hóa với cơ sở dữ liệu nhận dạng hiện có. Theo Cơ quan Nhận diện Ấn Độ (UIDAI), tính đến ngày 31-12-2022, phần mềm cập nhật 1,30 tỷ người song trên thực tế, con số được dự kiến phải là 1,37 tỷ người.

Vượt lên Trung Quốc

Liên Hợp Quốc dự đoán dân số Ấn Độ có thể đạt hơn 1,425 tỷ người vào ngày 14-4, vượt qua Trung Quốc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới. Hai cường quốc châu Á này từng chiếm khoảng 36% dân số toàn cầu vào những năm 1950. Năm 2022, các mô hình dự báo của Liên Hợp Quốc cho rằng Ấn Độ và Trung Quốc chiếm khoảng 35,5 - 35,6% dân số thế giới trong năm 2022 và 2023. Tuy nhiên, vào thời điểm năm 2100, hai nước này chỉ còn chiếm khoảng 22,2% dân số thế giới mà thôi.

So sánh riêng dân số giữa hai nước châu Á, Trung Quốc đông dân hơn Ấn Độ kể từ những năm 1950. Nhưng khoảng cách chênh lệch này giảm dần tới thời điểm tháng 4-2023, khi Ấn Độ vượt lên và gia tăng cách biệt. Dựa trên dữ liệu từ cuộc điều tra dân số năm 2011, thời điểm đó Ấn Độ đang có 1,21 tỷ người. Điều này đồng nghĩa với việc trong 12 năm, Ấn Độ sẽ có thêm 210 triệu người - gần bằng tổng số dân tại Brazil.

Trong khi đó, dân số Trung Quốc đang tiếp tục đà suy giảm. Dân số Trung Quốc trong năm 2022 ghi nhận mức giảm lần đầu tiên kể từ năm 1961. Số liệu của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố ngày 17-1 cho thấy, tính đến cuối năm ngoái, dân số nước này là 1.411.750.000 người, giảm so với 1.412.600.000 người ghi nhận một năm trước đó. Theo giới phân tích, nguyên nhân dẫn đến dân số Trung Quốc giảm là chi phí nuôi con cao, quan niệm về hôn nhân và gia đình của thế hệ trẻ thay đổi cũng như tăng trưởng kinh tế chậm trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19.

Cũng theo dự báo của LHQ, dân số Ấn Độ hiện vẫn đang tăng trưởng và có thể đạt đỉnh vào năm 2060. Đặc điểm của dân số Ấn Độ giai đoạn hiện này là dân số trẻ. Số người dưới 25 tuổi tại nước này vào tháng 7/2023 chiếm khoảng 42,7% dân số. Một phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Pew của Mỹ cho thấy, cứ 5 người dưới 25 tuổi trên toàn cầu thì 1 người sống tại Ấn Độ. Một chỉ số đáng quan tâm khác là tỷ lệ sinh tại Ấn Độ hay số trẻ em do 1 người phụ nữ sinh ra. Năm 2022, tỷ lệ này tại Ấn Độ ước tính khoảng 2,01 so với mức 2,31 trên toàn cầu. Dữ liệu của Khảo sát Y tế Gia đình Quốc gia mà Ấn Độ tiến hành cho thấy tỷ lệ sinh tại khu vực nông thôn và thành thị tại nước này đang giảm trong giai đoạn 5 năm qua.

AN BÌNH