Bạo lực ma túy vẫn thách thức Mexico

Thứ ba, 11/07/2017 12:51

(Cadn.com.vn) - Hơn 200.000 người đã bị giết hoặc biến mất kể từ khi chính phủ Mexico tuyên chiến với tội phạm có tổ chức vào tháng 12-2006. Các cuộc tấn công quân sự khiến một số băng đảng ma túy tan rã, trong khi các nhóm mới nổi lên. Nạn tham nhũng tràn lan đang làm trầm trọng vấn đề của Mexico, và không có dấu hiệu gì cho thấy, bạo lực sẽ chấm dứt.

Các băng đảng mạnh nhất hiện nay

Được thành lập vào cuối những năm 1980, băng đảng Sinaloa do Joaquin "El Chapo" Guzman đứng đầu được coi là tổ chức tội phạm mạnh nhất Mexico.

Đánh bại một số nhóm đối thủ, băng đảng Sinaloa chiếm phần lớn khu vực tây bắc Mexico và kiếm hàng tỷ USD từ việc buôn lậu ma túy bất hợp pháp sang Mỹ, Châu Âu và Châu Á. Tuy nhiên, tương lai của băng đảng này không chắc chắn sau khi Guzman bị bắt lại vào năm 2016 sau 2 lần vượt ngục táo bạo. Y bị dẫn độ về Mỹ hồi tháng 1 và hiện đang chờ bị xét xử.

Sau khi Guzman bị bắt, Sinaloa chia rẽ. Cuộc chiến tranh giành quyền lực giữa con trai của Guzman, Ivan Archivaldo và Jesus Alfredo, cựu cộng sự của Guzman là Damaso Lopez Nunez, biệt danh "El Licenciado", và con trai của y là Damaso Lopez Serrano làm gia tăng bạo lực trong khu vực. Lopez Nunez bị bắt tại thành phố Mexico hồi tháng 5. Anh trai của Guzman, Aureliano, là một kẻ có ảnh hưởng trong cuộc đua giành quyền lãnh đạo nhóm, trong khi Fausto Isidro Meza Flores, bí danh "Chapo Isidro", đã nổi lên là một trong những kẻ thù mạnh mẽ của Sinaloa.

Đối thủ mạnh nhất của Sinaloa là băng đảng Jalisco Thế hệ mới, từng là cánh tay đắc lực của Sinaloa. Ra đời năm 2010, quyền lực của Jalisco nhanh chóng mở rộng trên khắp Mexico và đang thách thức Sinaloa nhằm giành quyền kiểm soát các khu vực chiến lược, gồm Tijuana và cảng Manzanillo. Jalisco Thế hệ mới bị buộc tội gây ra một loạt các vụ tấn công nhằm vào lực lượng an ninh và các quan chức chính phủ, trong đó có việc hạ một trực thăng quân đội bằng một lựu đạn hồi năm 2015. Bộ trưởng Tư pháp Mexico, Raul Cervantes tuyên bố, đây là tổ chức tội phạm lớn nhất đất nước.

Trong khi đó, ở miền đông Mexico, mối quan hệ giữa băng đảng Gulf đồng minh Los Zetas bị suy yếu do những vụ giết người và bắt giữ các nhà lãnh đạo hàng đầu, dẫn đến sự chia rẽ trong cả hai nhóm. Ở phía tây bang Michoacan, hai băng đảng Knights Templar và La Familia bị các nhóm nhỏ hơn đánh bại, mặc dù khu vực này vẫn bị tranh chấp bởi tàn dư của hai nhóm này và một số băng đảng mới. Ở phía bắc, Juarez, Tijuana và Beltran-Leyva bị suy yếu bởi các vụ tấn công của Sinaloa.

Damaso Lopez Nunez bị bắt hồi tháng 5. Ảnh: BBC

Bạo lực hơn

Tình hình tội phạm ở Mexico ngày càng phức tạp kể từ khi Tổng thống Felipe Calderon cử quân đội chống các băng nhóm hồi tháng 12-2006. Theo thống kê của chính phủ, đã xảy ra 188.567 vụ giết người từ tháng 12-2006 đến tháng 5-2017, Chính phủ thành công trong việc bắt giữ hoặc tiêu diệt thủ lĩnh của các băng đảng buôn lậu ma túy lớn nhất, nhưng điều này dẫn tới nhiều băng đảng nhỏ hơn và bạo lực hơn nổi lên. Không có khả năng buôn lậu ma túy xuyên quốc gia, các băng nhóm này bắt cóc, tống tiền, buôn người, khai thác gỗ, khoáng sản trái phép, và ăn cắp dầu từ đường ống của chính phủ. Các băng đảng này nổi tiếng bởi các hành vi bạo lực cực đoan. Chặt đầu và tra tấn đã trở nên phổ biến trong thập kỷ qua. Nạn nhân đôi khi bị treo trên các cây cầu hoặc bị ngâm trong thùng axit. Một số băng đảng còn đăng tải các đoạn băng tra tấn lên các phương tiện truyền thông để hăm dọa kẻ thù của chúng.

Mức độ bạo lực đã giảm sau cuộc bầu cử năm 2012 mang lại chiến thắng cho Tổng thống Enrique Pena Nieto, nhưng đã tăng vọt trong 2 năm qua. Năm 2017 là năm tồi tệ nhất trong lịch sử tội phạm tại Mexico. Với 2.186 vụ giết người, tháng 5-2017 là tháng bạo lực nhất tại Mexico từ trước tới nay. Các nhà hoạt động và nhà báo bị giết hại, trong khi tham nhũng vẫn còn tràn lan. Việc hợp pháp hóa cần sa ở nhiều bang tại Mỹ đã thúc đẩy các băng đảng ma túy Mexico đẩy mạnh buôn lậu các loại ma túy như methamphetamine, heroin, và fentanyl.

AN BÌNH (Theo BBC)