Cục Điều tra Nhà nước Ukraine hôm 30-3 mở một cuộc điều tra nhằm vào nghị sĩ Geo Leros, một ngày sau khi ông công bố các đoạn băng cho thấy Denys Yermak, em trai của Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak, muốn “bán” các vị trí nhà nước cấp cao.

Một người được cho là Denys Yermak, em trai của Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak, xuất hiện trong đoạn băng. Ảnh: Kyiv Post

Ông Leros hiện đang bị điều tra vì tội “tiết lộ bí mật nhà nước” và “can thiệp công việc của một quan chức nhà nước”. Sau khi bị triệu tập để thẩm vấn, Leros đã đáp trả bằng một bài đăng trên facebook: “Hóa ra việc vạch trần các quan chức tham nhũng là tiết lộ bí mật nhà nước”. Cùng lúc đó, Văn phòng Công tố viên chống tham nhũng đặc biệt đã mở cuộc điều tra các đoạn băng, xem xét tội danh tham nhũng của ông Denys. Ông Leros bác bỏ các cáo buộc. “Điều đó hoàn toàn vô nghĩa. Ông ta đang cố gắng chuyển trọng tâm khỏi vụ việc”, ông Leros nói với tờ Kyiv Post. Ông Leros, thành viên đảng Nhân dân của Tổng thống Volodymyr Zelensky, cho biết ông đã nhận được các cuộn băng từ một nguồn bí mật. Ông chỉ công bố một số đoạn băng ngắn liên quan đến ông Denys trên facebook hôm 30-3, nhưng ông hiện có các đoạn băng dài hơn 30 giờ về các cuộc gặp của ông Denys.

Các đoạn băng bí mật

Một loạt các đoạn băng được ghi lại từ tháng 8 đến 10-2019 cho thấy một người đàn ông dường như là ông Denys và cộng sự Serhiy Shumsky đang nói chuyện với nhiều người về các vị trí như thống đốc, nhân viên bộ, quan chức cơ quan   hải quan và thuế. Trong các đoạn băng, một người giống như Denys  và một người đàn ông khác, dường như là cộng sự của ông ta, gặp gỡ những người giấu tên, những người muốn được được bổ nhiệm vào các vị trí trong chính phủ và quản lý cấp cao trong các Cty nhà nước hoặc vận động hành lang cho các ứng viên khác .

Trong một số đoạn băng, ông Shumsky được nhìn thấy nói về việc nhận hối lộ. Denys và Shumsky đều chưa đưa ra ý kiến, trong khi ông Andriy bác bỏ các cáo buộc và “tấn công” ông Leros. Trong một cuộc họp báo trực tuyến hôm 31-3, Chánh văn phòng Tổng thống tuyên bố rằng, ông Leros đã công bố các đoạn băng để trả thù sau khi ông Andriy cản trở nỗ lực vận động hành lang đối với chính phủ của ông Leros. Ông Andriy cũng cáo buộc, các đoạn băng được công bố là nhằm phá vỡ chính quyền vào ngày mà Quốc hội tổ chức một cuộc bỏ phiếu quan trọng về việc dỡ bỏ lệnh cấm bán đất nông nghiệp.

Dù chỉ công bố một số đoạn băng ngắn, ông đã chuyển tất cả các bản ghi được cho các nhà báo của nhóm điều tra Scheme của Radio Free Europe. Không có đoạn băng nào cho thấy Denys nhận hối lộ bằng tiền mặt hoặc mời chào một cách rõ ràng. Trong một đoạn băng, cộng sự của Yermak, đã thảo luận về việc chuyển tiền. Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin tức Novoe Vremya hôm 31-3, ông Leros nói rằng, một đoạn băng cho thấy giá cho vị trí thống đốc Ternopil Oblast  là 2-3 triệu USD. Một đoạn băng khác cho thấy ông Shumsky và Denys nói về việc giúp một Cty Iran giành được đấu thầu xây dựng ở Ukraine. “Họ đã nói đến một số tiền rất lớn. Ít nhất là 20 triệu, tốt hơn hết là 50 triệu. Denys sẽ đảm bảo chiến thắng của họ trong đấu thầu. Ông Shumsky nói sau đó, họ chia tiền thành ba phần”, Scheme cho biết.

Phản pháo của ông Andriy

Ông Andriy đã nộp đơn kiện chính thức lên Cơ quan An ninh và Cục Điều tra Ukraine. Cục Điều tra đã mở vụ kiện chống lại Leros ngay ngày hôm sau với cáo buộc nghị sĩ này đã vi phạm 4 luật - tiết lộ bí mật nhà nước, lừa đảo, cản trở công việc của một quan chức chính phủ và lạm quyền. “Tôi muốn điều tra kỹ lưỡng về hoàn cảnh tạo ra những đoạn băng này, cũng như ai đã yêu cầu thực hiện những đoạn băng đó”, ông Andriy viết trên facebook..

Ông Andriy không bác bỏ tính xác thực của các đoạn băng cũng như không đưa ra nhận xét trực tiếp nào về hành động của em trai mình. Trong cuộc họp báo trực tuyến hôm 31-3, ông Andriy tiếp tục “tấn công” ông Leros. “Tôi tin rằng ông ta là một công cụ được sử dụng bởi những kẻ chiến đấu không chỉ chống lại tôi mà còn chống lại chính quyền Ukraine, và cả Tổng thống”, ông Andriy nói. Ông Andriy cũng nói rằng, rạn nứt giữa ông và ông Leros bắt đầu khi ông ngăn chặn việc bổ nhiệm vị trí Thứ trưởng một trong các bộ đối với ông Ilya Sahaydak, một nghị sĩ của Hội đồng thành phố Kyiv và là một người bạn của ông Leros.

Ông Sahaydak nói với tờ Kyiv Post rằng ông bị bất ngờ bởi nhận định của ông Andriy. Ông nói rằng, việc ông nỗ lực để có được một vị trí trong Nội các là một vấn đề quá nhỏ, không đủ để gây ra cuộc chiến với Chánh văn phòng Tổng thống. Theo ông Sahaydak, ông dự kiến được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Cơ sở hạ tầng nhưng ông Andriy đã ngăn chặn vì Thị trưởng Kiev, Vitali Klitschko, không muốn điều đó.

Yếu tố chính trị?

Những lời buộc tội công khai của ông Andriy nhằm vào ông Leros làm dấy lên lo ngại rằng các cuộc điều tra nhằm vào nghị sĩ này bị thúc đẩy bởi yếu tố chính trị. Hai cơ quan mà ông Andriy kêu gọi điều tra ông Leros và nguồn gốc của các đoạn băng – Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) và Cục Điều tra Nhà nước, thực tế là thuộc về Tổng thống Zelensky.

Ivan Bakanov, người đứng đầu SBU, là bạn thời thơ ấu của ông Zelensky. Lẽ ra, người đứng đầu Cục Điều tra phải do một ủy ban độc lập lựa chọn nhưng cả ông Bakanov và người đứng đầu Cục Điều tra đều được ông Zelensky bổ nhiệm. Tuy nhiên, ông Andriy đã cam kết trong cuộc họp báo hôm 31-3 rằng sẽ không có áp lực nào đối với các nhà điều tra trong vụ việc của Leros và các đoạn băng.

AN BÌNH