Sau 15 năm kể từ khi bị Chính phủ liệt vào danh sách các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và sau gần 9 năm từ khi UBND tỉnh TT-Huế có chủ trương di dời, Nhà máy xi-măng (NMXM)  Long Thọ tọa lạc tại P.Thủy Biều (TP Huế, TT-Huế) hiện vẫn đang hoạt động và gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.

NMXM Long Thọ vẫn đang hoạt động trong TP Huế.

Theo Quyết định 64/2003 của Thủ tướng Chính phủ, NMXM Long Thọ là một trong những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải xử lý triệt để; đồng thời yêu cầu phải nhanh chóng di dời để đảm bảo quy hoạch đô thị và phát triển kinh tế du lịch địa phương. Sau khi có quyết định trên, UBND tỉnh TT- Huế triển khai di dời toàn bộ NMXM Long Thọ ra khỏi TP Huế vào năm 2010. Do gặp nhiều vướng mắc nên sau đó tỉnh lùi thời gian thực hiện di dời vào năm 2012. Tuy nhiên, việc thực hiện di dời NMXM sau đó gần như giẫm chân tại chỗ. Đến năm 2014, tỉnh lại phát văn bản ấn định thời gian hoàn thành di dời toàn bộ NMXM Long Thọ là vào tháng 6-2016.  Tuy nhiên, cho đến nay, đã gần 3 năm trôi qua nhưng nhà máy vẫn tiếp tục hoạt động.

Theo ghi nhận của chúng tôi, vào những ngày đầu tháng 4-2019, NMXM Long Thọ vẫn hoạt động với hàng chục công nhân đang làm việc ở nhiều hạng mục như dây chuyền nghiền, nổ mìn khai thác đá... Một lượng lớn xe chở đất, đá khai thác chạy ra, vào liên tục làm xuất hiện nhiều khói bụi gây ô nhiễm; bụi bám khắp hai bên đường. Nhiều cây cối của người dân cũng nhuốm màu bạc. Cạnh đó, tiếng ồn từ NMXM phát ra lớn đã ảnh hưởng đến khu dân cư cạnh đó. “Nhà máy này tui nghe di dời lâu rồi mà không hiểu vì răng đến chừ vẫn còn hoạt động. Ngày mô cũng nghe tiếng ồn cùng khói bụi của xe ra vào nhà máy chạy ngang qua đây. Mỗi lần nghe nổ mìn rầm rầm, bọn trẻ con trong xóm rất sợ. Cây cối dân trồng cũng bạc màu, hư hết...”- một người dân (xin giấu tên) sống gần nhà máy bày tỏ. Còn bà H.T.N, sống gần nhà máy cho biết: “Cách đây chừng 9 năm, nghe tin tỉnh có chủ trương di dời nhà máy, gia đình tôi rất phấn khởi. Nhưng đến nay nhà máy vẫn chưa được di dời, gia đình tôi vẫn hàng ngày phải sống trong sự ngột ngạt bởi khói bụi và tiếng ồn”- bà N. bức xúc. Cũng theo người dân địa phương, họ đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương và cơ quan chức năng với mong muốn nhà máy sớm đóng cửa nhưng bao nhiêu năm trôi qua vẫn chưa có kết quả.

Xe chở đá nghiền ra vào NMXM gây bụi mù mịt, ô nhiễm môi trường.

Theo UBND P. Thủy Biều, tại nhiều lần tiếp xúc cử tri từ cấp tỉnh đến trung ương, người dân trong phường đã nhiều lần có ý kiến, yêu cầu NMXM Long Thọ sớm di dời để người dân thoát khỏi cảnh sống chung với ô nhiễm. Theo bà Trần Thị Hoài Trâm- Chánh văn phòng UBND tỉnh TT- Huế, thực hiện chủ trương của UBND tỉnh, Cty cổ phần Long Thọ đã có Công văn ngày 25-5-2010 xin thuê đất di dời NMXM Long Thọ tại P. Thủy Biều, TP Huế. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã có chủ trương cho phép Cty này nghiên cứu tìm kiếm địa điểm để thực hiện việc di dời nhà máy đến tại các khu công nghiệp La Sơn, Hương Trà và cụm công nghiệp Thủy Phương. “Qua quá trình tìm kiếm và nghiên cứu, CTCP Long Thọ đã cho ngừng hoạt động của lò nung (nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường) vào năm 2012, đồng thời đã chuyển các hợp phần của NMXM Long Thọ bao gồm các xưởng sản xuất gạch không nung, gạch Terazzo vào các năm 2013 - 2014 về cụm công nghiệp Thủy Phương. Đến năm 2016, Cty được UBND tỉnh phê duyệt Quyết định chủ trương đầu tư dự án (DA) Trạm nghiền xi-măng tại cụm công nghiệp Thủy Phương để phục vụ việc di dời nhà máy, với tiến độ thực hiện khởi công quý III-2018 và hoàn thành đưa vào hoạt động quý II-2019... Tuy nhiên, chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa là hết quý II-2019 nhưng hiện, việc xây dựng nhà máy vẫn còn ngổn ngang.

Cũng theo bà Trần Thị Hoài Trâm, việc di dời NMXM chậm tiến độ do gặp vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại địa điểm mới là cụm công nghiệp Thủy Phương. Đến nay, Cty đã tiến hành thỏa thuận, bồi thường và hỗ trợ cho các hộ gia đình cá nhân bị ảnh hưởng tại khu vực thực hiện DA từ năm 2016. Đến ngày 31-10-2018, Cty mới hoàn thành và được bàn giao mặt bằng sạch để thực hiện DA. Hiện nay, Cty đang hoàn chỉnh các thủ tục để nộp ở Sở TN&MT làm thủ tục thuê đất để triển khai DA. Dự kiến đến quý II-2020, Cty sẽ hoàn thành việc di dời trạm nghiền clinker- hạng mục cuối cùng của NMXM Long Thọ...

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng có liên quan tỉnh TT-Huế cần sớm đẩy nhanh tiến độ di dời NMXM Long Thọ, tránh ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống người dân.

H.LAN