Nhiều người dân ở 2 xã Hồng Trung và Hồng Vân (H. A Lưới, TT-Huế) phản ánh, dòng suối A Lin đang bị doanh nghiệp “bức tử” để lấy khoáng sản nhằm phục vụ công trình xây dựng thủy điện cạnh đó.

Một lượng lớn cát sỏi được tập kết cạnh suối A Lin chưa kịp chở ra ngoài.

TAN HOANG SUỐI A LIN

Suối A Lin bắt nguồn từ chân dãy Trường Sơn, chảy qua địa bàn các xã Hồng Trung, Hồng Vân, Hồng Bắc (H. A Lưới) trước khi đổ vào sông A Sáp. Theo người dân địa phương, gần đây có một doanh nghiệp đưa máy móc vào để khai thác cát sỏi trái phép. Những ngày giữa tháng 6, có mặt tại khu vực này, chúng tôi chứng kiến cả đoạn suối dài hơn 2km bị cày xới nham nhở, tan hoang. Điều đáng nói, trên con suối này còn được người dân lập nên cả tuyến đường mòn rộng lớn nhằm phục vụ xe tải vận chuyển khoáng sản từ khu vực này ra bên ngoài. Trên con suối vẫn còn in hằn những dấu lốp xe ô-tô, vết xích máy múc vừa vận chuyển khoáng sản ra bên ngoài. Dọc hai bên bờ suối vẫn còn nguyên những dấu vết của việc khai thác cát, sỏi bằng máy móc để lại; bờ suối bị những chiếc máy múc “cào nát” không thương tiếc. “Suối A Lin trước đây khi nào cũng trong xanh nhưng từ ngày con người và xe cộ kéo vào đây khai thác cát sỏi nhiều nên nhiều đoạn suối đã bị vùi lấp, nước đục ngầu”, ông Hồ Văn B - một người dân sống gần suối A Lin chia sẻ.

Ông Hồ Văn Tuấn (trú thôn Lê Triêng 2, xã Hồng Trung, H. A Lưới) cho biết, việc khai thác cát ở đoạn suối này đã diễn ra từ nhiều tháng nay. Doanh nghiệp đã đưa máy xúc, ô-tô vào làm đường đi múc cát rồi chở ra đổ khu vực đập A Lin 3. Cũng theo ông Tuấn việc doanh nghiệp khai thác đã múc luôn hàng rào nương rẫy của gia đình ông nơi đoạn suối này. “Họ nói đã xin phép cơ quan chức năng rồi. Hàng rào nương rẫy để chặn trâu bò của gia đình cũng bị họ ủi để mở đường khai thác cát. Con đường đi rẫy của bà con cũng bị đào xới tan hoang, giờ đây mỗi lần người dân đi lại rất khó khăn và nguy hiểm”- ông Tuấn cho hay.

Nhiều đoạn suối A Lin tan hoang do khai thác cát sỏi bừa bãi.

Đường mòn được lập sát con suối để phục vụ vận chuyển cát sỏi.

KHU VỰC BỊ “BĂM NÁT” NẰM NGOÀI ĐIỂM CẤP PHÉP

Theo ghi nhận, tại con suối A Lin khoảng hơn 2km từ khu vực đập A Lin 3 qua các thôn Lê Triêng 1 và thôn Đụt - Lê Triêng 2 (xã Hồng Trung) bị cày xới nghiêm trọng, việc khai thác cát bằng máy móc để lại hiện trường nham nhở với nhiều hố sâu, đống đá sạn khiến cho dòng chảy của dòng suối bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nước suối luôn trong tình trạng bị cạn kiệt, vàng đục. Theo khẳng định của ông Hồ Văn Tuấn và nhiều người dân địa phương thì những người tổ chức khai thác cát ở đoạn suối A Lin phía dưới chân đập dâng, tràn xả lũ thuộc cụm đầu mối A Lin 3- Thủy điện A Lin B1 có liên quan đến chủ đầu tư dự án thủy điện A Lin B1. Trao đổi với P.V, ông Lê Văn Chanh- Chủ tịch UBND xã và ông Hồ Văn Khuých- Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Trung đều khẳng định, đoạn suối nói trên, các cơ quan có thẩm quyền chưa hề cấp phép cho bất kỳ đơn vị nào được khai thác khoáng sản; theo sự quản lý của địa phương cũng không có đơn vị nào được cấp phép. Ông Chanh cho biết thêm, cách đây khoảng 1 tháng, sau khi có thông tin phản ánh của người dân, ông cùng một số thuộc cấp đã vào hiện trường kiểm tra. Sau đó, ông đã yêu cầu (bằng miệng) những người khai thác cát không được tiếp tục thực hiện việc khai thác?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhà máy thủy điện A Lin B1 chặn suối A Lin được xây dựng tại 2 xã Hồng Vân, Hồng Trung (H. A Lưới) và xã Phong Xuân (Phong Điền, TT-Huế). Suối A Lin do CTCP Thủy điện Trường Phú (viết tắt là Cty Trường Phú) làm chủ đầu tư trong đó có gói thầu đập dâng, đập tràn cụm đầu mối A Lin 3 đã được khởi công vào cuối năm 2015. Nhằm khai thác tận thu cát, sỏi lòng hồ dự án thủy điện A Lin B1, Cty Trường Phú đã có tờ trình và được UBND tỉnh TT-Huế  cấp phép khai thác tận thu cát, sỏi lòng hồ dự án thủy điện A Lin B1 làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực suối A Lin thuộc 2 xã Hồng Vân và Hồng Trung. Mục đích để phục vụ thi công hạng mục đập dâng A Lin 3 vào năm 2016, thời hạn cấp phép 11 tháng. Ngày 20-10-2018, UBND tỉnh TT - Huế có văn bản về việc gia hạn thời hạn khai thác cát, sỏi cho Cty Trường Phú.

Chủ tịch UBND xã Hồng Trung Lê Văn Chanh cho biết, theo công văn gia hạn của UBND tỉnh TT-Huế và căn cứ các mốc tọa độ thì vị trí mỏ cát Cty Trường Phú được cấp thuộc 2 thôn Tà Ay của xã Hồng Trung và thôn A5 xã Hồng Vân. Còn vị trí khai thác cát tại suối A Lin mà phóng viên phản ánh nói trên cách vị trí được cấp giấy phép gần 10 km. Theo ông Trần Phước Hùng- Phó Trưởng phòng Phòng Tài nguyên và Môi trường H.A Lưới, chưa có một đơn vị nào được cấp phép khai thác khoáng sản tại đoạn suối như đã nêu. Tuy nhiên, để khẳng định, thủ phạm “phá nát” đoạn suối có đúng là chủ thầu, đơn vị thi công dự án cụm đầu mối A Lin 3 hoặc đơn vị này có thuê một đơn vị khác khai thác để lấy cát, sỏi phục xây dựng công trình hay không thì cần phải điều tra, làm rõ.

H.LAN