CHIẾN THẮNG “ĐIỆN BIÊN PHỦ TRÊN KHÔNG” - SỰ KẾT HỢP TÀI TÌNH
GIỮA CÁCH MẠNG VÀ KHOA HỌC

(Cadn.com.vn) - Những ngày cuối tháng 12  này, cả nước lại sống  trong khí thế hào hùng của chiến công vang dội: Đánh thắng “pháo đài bay” B-52 của đế quốc Mỹ cách đây 35 năm. Những câu chuyện chiến đấu, những hình ảnh cảm động của các thế hệ lập nên một “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972 lịch sử như những bản anh hùng ca ngân lên và hoa nở trên Đài chiến thắng...

Đầu năm 1972, trước thắng lợi to lớn của quân và dân ta trên chiến trường miền Nam, đặc biệt là Quảng Trị, Tây Nguyên, miền Đông Nam Bộ đã làm cho chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” có nguy cơ bị phá sản. Để cứu vãn tình thế, các thế lực hiếu chiến Mỹ đã vội vã thực hiện chủ trương “Mỹ hóa trở lại”. Nixon và Lầu Năm Góc đã bí mật khẩn trương chuẩn bị một kế hoạch tập kích bằng đường không chiến lược quy mô lớn bằng máy bay B-52 vào Hà Nội, Hải Phòng và một số địa phương khác. Kế hoạch Linebacker II (còn gọi là “Cứu bóng trước khung thành”) được phê chuẩn và từ 19 giờ 40 phút ngày 18-12-1972, đợt B-52 đầu tiên ném bom đánh phá thủ đô Hà Nội.

Ngay từ năm 1962, Bác Hồ đã gặp đồng chí Phùng Thế Tài, lúc đó vừa nhận Tư lệnh Bộ đội Phòng không – Không quân, Bác đã hỏi: “Chú có biết gì về máy bay B-52 chưa? và Bác nói tiếp: “Có biết lúc nầy cũng chưa làm gì được nhưng phải chuẩn bị từ bây giờ để sẵn sàng đối phó với nó...”. Ngày 18-6-1965, lần đầu tiên trong lịch sử chiến tranh, đế quốc Mỹ sử dụng máy bay chiến lược B-52 ném bom rải thảm khu vực Bến Cát (Tây bắc Sài Gòn). Ngày 12-4-1967, trong buổi làm việc với đồng chí Phùng Thế Tài, Tư lệnh Phòng không – Không quân, Bác đã tiên đoán: “Sớm muộn gì rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh Hà Nội... Phải dự kiến trước tình huống nầy càng sớm càng tốt, để có thời gian mà suy nghĩ, chuẩn bị... Ở Việt Nam, Mỹ sẽ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội...”. Năm 1966, Quân chủng Phòng không - Không quân đã tổ chức các đơn vị tên lửa bí mật cơ động vào khu IV, có mặt ở tuyến lửa Vĩnh Linh (Quảng Trị) tìm đánh máy bay B-52 Mỹ, đúc rút kinh nghiệm từ thực tế để phổ biến cho các đơn vị tên lửa...

Xác máy bay F.111 (chiếc máy bay thứ 4.000 của giặc Mỹ bị bắn rơi ở Vĩnh Phú). Ảnh: Tư Liệu

Trong số rất nhiều cán bộ, chiến sĩ Binh chủng Tên lửa phòng không vào khu IV có đại tá Nguyễn Xuân Minh, nguyên là sĩ quan điều khiển tên lửa. Năm 1967, ông cùng đơn vị H38 hành quân vào tuyến lửa Vĩnh Linh để nghiên cứu, tìm cách đánh máy bay B-52. Những tư liệu nghiên cứu về cách đánh máy bay B-52 và kinh nghiệm từ thực tế đã được ông cùng các cán bộ nghiên cứu của quân chủng, kết hợp kết quả nghiên cứu nhiễu từ các cơ quan Bộ Quốc phòng, Viện Kỹ thuật Quân sự để biên soạn thành tài liệu huấn luyện cho Bộ đội Tên lửa phòng không. Đêm 18-12, chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” bắt đầu.

Để đối phó với tên lửa phòng không của ta, không quân Mỹ đã ra sức cải tiến kỹ thuật, cách đánh, tăng cường khí tài gây nhiễu trên máy bay B-52 nhằm “bịt mắt” lực lượng ra-đa. Địch đã gây cho ta những khó khăn nhất định, nhiều đơn vị tên lửa đã phóng hàng chục quả đạn nhưng vẫn trượt mục tiêu. Địch không thể ngờ rằng, các hệ thống vũ khí, khí tài hiện đại, huênh hoang với “pháo đài bay” bất khả xâm phạm của chúng lại bị cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam nhanh chóng tìm ra những điểm yếu, những “vùng mù” của chúng để khai thác, giáng trả những đòn chí mạng.

Chiến dịch ném bom tàn bạo do chính Nixon phát động đã phải trả giá con số tổn thất: 34 máy bay chiến lược B-52 bị bắn rơi cùng với 47 máy bay chiến thuật bị hạ. Đi đôi với tổn thất về máy bay, không quân Mỹ còn phải chịu tổn thất về người lái. Chỉ hơn 10 ngày, không quân Hoa Kỳ đã mất đứt gần 100 phi công. Số bị bắt là 43 tên, trong đó có 33 tên thuộc các kíp B-52 và khoảng 250 tên chết theo máy bay không kịp nhảy dù.

Tuy đã 35 năm trôi qua (12-1972 – 12-2007), nhưng chiến thắng lịch sử “Điện Biên Phủ trên không”, đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược quy mô lớn của không quân Mỹ, mãi mãi vẫn là biểu tượng của trí tuệ và ý chí Việt Nam. Chiến thắng đó đã làm sụp đổ hoàn toàn thần tượng vô địch (thời điểm đó) của “Không lực Hoa Kỳ”; làm thất bại chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” và âm mưu đưa “miền Bắc Việt Nam trở về thời kỳ đồ đá” của Tổng thống Mỹ R.Nixon.

Chiến công oanh liệt đó góp phần minh chứng đường lối chính trị, đường lối quân sự đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự chỉ đạo tài tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Bộ Tổng Tư lệnh Tối cao và sự dũng cảm quên mình, chiến đấu hy sinh của toàn quân, toàn dân; là sự kết hợp hài hòa  giữa cách mạng và khoa học, giữa dám đánh và biết đánh.

Hữu Quân