(Cadn.com.vn) - Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 34, sáng 20-1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về các vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Tại phiên làm việc, UBTVQH tập trung cho ý kiến về 3 nội dung lớn của dự thảo Luật: Về phạm vi điều chỉnh; mô hình tổ chức chính quyền địa phương; phân cấp, phân quyền giữa cơ quan Nhà nước ở trung ương với địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Nguyễn Kim Khoa phát biểu ý kiến tại buổi thảo luận về Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Bổ sung quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt

Dự thảo Luật do Chính phủ trình không đưa vào phạm vi điều chỉnh quy định về chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt mà để Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt quy định. Qua thảo luận tại kỳ họp thứ 8, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, theo quy định của Hiến pháp thì đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt cũng là một loại đơn vị hành chính của nước CHXHCN Việt Nam nên trong Luật tổ chức chính quyền địa phương cần quy định một số nội dung có tính nguyên tắc về vấn đề này.

Qua thảo luận, nhiều ý kiến trong UBTVQH thống nhất với đề nghị của Thường trực Ủy ban Pháp luật là cơ quan thẩm tra dự thảo luật bổ sung vào dự thảo Luật một chương quy định về đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Nguyễn Kim Khoa đề nghị dự thảo Luật cần bổ sung các quy định về trình tự, thủ tục thành lập thật chặt chẽ để không xảy ra tình trạng thành lập đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt tràn lan. Ủy ban Pháp luật đề xuất Chương quy định về đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt sẽ xác định tính chất của đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, trình tự, thủ tục xem xét, quyết định việc thành lập, giải thể các đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt và quy định có tính nguyên tắc về tổ chức chính quyền địa phương tại các đơn vị này...

Những nội dung cụ thể về cơ chế quản lý, chính sách ưu đãi, đặc thù áp dụng đối với từng đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt sẽ do Quốc hội quyết định khi thành lập các đơn vị đó.

Mô hình cũ bộc lộ khiếm khuyết

Mô hình tổ chức chính quyền địa phương là vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội K’sor Phước và một số đại biểu khác tán thành với phương án 1 của dự thảo Luật. Theo đó quy định ở địa bàn nông thôn, tổ chức cấp chính quyền (có HĐND và UBND) tại 3 cấp đơn vị hành chính là tỉnh, huyện, xã; ở địa bàn đô thị chỉ tổ chức cấp chính quyền (có HĐND và UBND) tại thành phố trực thuộc trung ương, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, quận và đơn vị hành chính tương đương; còn tại các phường (thuộc quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và đơn vị hành chính tương đương) sẽ chỉ tổ chức cơ quan hành chính để thực hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương tại phường.

Đại biểu K’sor Phước thẳng thắn cho rằng mô hình tổ chức cũ đã bộc lộ khiếm khuyết, cần thiết phải sửa đổi; nếu vẫn như mô hình cũ thì sẽ tiếp tục trì trệ. Cho rằng đây là thời điểm cần chuyển biến mô hình tổ chức chính quyền địa phương, thể hiện quyền lực thuộc về nhân dân, đại biểu đề nghị cần có cái nhìn mới, cách tiếp cận mới, trong đó cần xem xét người ra quyết định cụ thể nào đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới ai.

Thường trực Ủy ban Pháp luật và cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị lựa chọn phương án trên và lập luận việc tổ chức chính quyền địa phương theo phương án 1 thể hiện sự phân biệt giữa mô hình tổ chức chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính nông thôn với đơn vị hành chính đô thị theo như yêu cầu đã nêu trong Hiến pháp năm 2013.

Tuy nhiên luồng quan điểm thứ 2 không tán thành với phương án này. Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ quan điểm “ở đâu có chính quyền, ở đó phải có HĐND”. Quan điểm này nhận được sự đồng tình của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện và nhiều ý kiến khác. Phương án 2 tiếp tục quy định cấp chính quyền địa phương (có HĐND và UBND) được tổ chức ở tất cả các đơn vị hành chính, kể cả nông thôn và đô thị. Việc tổ chức chính quyền địa phương theo phương án 2 thể hiện sự thống nhất giữa việc phân chia đơn vị hành chính với việc thiết lập tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính đó. Tuy nhiên, nếu chấp nhận phương án này thì cần điều chỉnh lại quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo theo quy định tại Điều 111 của Hiến pháp mới.

Nhiều ủy viên UBTVQH đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung làm rõ những ưu điểm và nhược điểm cụ thể của từng phương án, qua đó thấy được mặt mạnh của từng phương án để lựa chọn.

Về phân cấp, phân quyền

Qua thảo luận nhiều ý kiến đề nghị làm rõ hơn các khái niệm phân cấp, phân quyền và nguyên tắc phân định thẩm quyền giữa cơ quan Nhà nước ở trung ương với địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương. Qua đó bảo đảm tính thống nhất của quyền lực Nhà nước, phù hợp với quy định của Hiến pháp.

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai đề nghị cần tính toán đến nhiệm vụ, quyền hạn phân cấp, phân quyền khác nhau giữa đô thị và nông thôn; phải nghiên cứu toàn bộ hiệu lực của HĐND từ cấp tỉnh đến các cấp cơ sở, để tiếp tục làm rõ thẩm quyền, hiệu lực và trong trách nhiệm phân công phối hợp kiểm soát quyền lực như thế nào. Đại biểu cho rằng “phân cấp, phân quyền là ý tưởng tốt, nhưng nếu cơ quan được phân cấp, phân quyền không đủ điều kiện để thực hiện sự phân cấp, phân quyền đó, trình độ chưa đáp ứng được thì chưa phải là tiến bộ”.

Buổi chiều, UBTVQH cho ý kiến về các vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và dự án Luật An toàn, vệ sinh lao động. Theo Chương trình làm việc, dự kiến sáng nay (21-1), UBTVQH cho ý kiến về việc chuẩn bị Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (IPU-132) tại Hà Nội vào tháng 3-2015; việc điều chỉnh địa bàn kiêm nhiệm của Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam.

Thu Thủy – TTXVN

Cần quy định cụ thể hơn về cơ cấu tổ chức của Chính phủ (Cadn.com.vn) - Chiều 20-1, UBTVQH cho ý kiến về các vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Thảo luận về cơ cấu tổ chức của Chính phủ, một số ý kiến UBTVQH tán thành với quy định như trong dự thảo Luật và đề nghị không ghi rõ số lượng, tên gọi của các bộ, cơ quan ngang bộ trong dự thảo Luật. Tuy nhiên, một số ý kiến khác đề nghị cần xác định cụ thể số lượng và tên gọi của các bộ, cơ quan ngang bộ ngay trong Luật; thành lập Bộ bình đẳng giới hoặc Bộ phụ nữ, gia đình và trẻ em... Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) cần quy định cụ thể hơn về cơ cấu tổ chức của Chính phủ. Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ, qua thảo luận, một số ý kiến đề nghị cần quy định rõ trong dự thảo về địa vị pháp lý của Thủ tướng Chính phủ trong bộ máy Nhà nước. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị quy định cụ thể hơn trong dự thảo trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ; quy định mỗi quý một lần, Thủ tướng Chính phủ báo cáo trước nhân dân thông qua phương tiện thông tin đại chúng, phương tiện nào thì do Chính phủ quyết định. Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước đề nghị dự án Luật cần làm rõ hơn nữa vai trò của Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng Chính phủ trong thực thi nhiệm vụ của mình. Liên quan đến số lượng Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thường trực Ủy ban pháp luật đề nghị xác định số lượng tối đa theo nguyên tắc đối với các bộ đặc thù như Bộ Quốc phòng, Bộ CA là 6; các bộ, cơ quan ngang bộ khác là 4; đối với số lượng cấp phó của đơn vị thuộc bộ, cơ quan ngang bộ tối đa là 3. Vấn đề này, theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cấp bộ không quá 5 Thứ trưởng, tổng cục không quá 3 phó, cục không quá 2 phó, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh không quá 2 phó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh không quá 4 phó, cấp huyện 2 hoặc 3.