Nhà báo Nguyễn Minh Hải vừa cho ra mắt bạn đọc tác phẩm mới nhất của anh, tạp văn Cùng con lớn lên từng ngày (do NXB Tổng hợp TPHCM ấn hành tháng 6-2020). Trong Lời tựa, anh viết: "Từ trải nghiệm của bản thân, tôi thấy rằng, chúng ta có đi đông đi tây, có làm việc trên rừng dưới biển, có sống sang cả hay giản đơn thì điều gắn bó và nơi gắn bó với ta nhiều nhất chính là gia đình, trong đó có những đứa con yêu thương của mình!". Yêu thương con cái, luôn bồi đắp tình cảm gia đình có lẽ sợi dây xuyên suốt trong 3 phần của tập sách trong 68 bài viết với gần 300 trang in: Trò chuyện với con gái, Gia đình tôi, Những câu chuyện dạy con.

Bìa sách Cùng con lớn lên từng ngày.

Trong bài viết đầu tiên, Làm cha là điều tuyệt vời nhất..., người đọc cảm nhận được tình cảm ấm áp của một người cha dành cho các con yêu của mình qua từng câu chuyện nhỏ, từ chuyện con gái anh nũng nịu đòi bồng, hay các con tranh nhau "thơm" ba, về cái "đau" của người cha khi thấy con mình ngã... cho đến chuyện về cái hồ cá, về kỷ niệm ngày con bắt đầu đeo kính, về hai "phụ tá nhí", cả với các con gái nuôi của tác giả. Có những chi tiết làm người đọc cảm động về sự chăm chút, tỉ mỉ, sâu sắc của một người cha khi nhìn, nghĩ và làm cho các con của mình.

Từ tình cảm dành cho các con, tác giả cũng không quên thể hiện tình cảm dành cho gia đình với những câu chuyện cảm động về những người thân yêu hay những ký ức khó quên về một thời khó khăn của gia đình. Ở đó, người đọc không có cảm giác tác giả "ôn nghèo kể khổ" mà là đang mượn hoàn cảnh trước của gia đình để thể hiện sự khao khát vươn lên, trong học tập, trong lao động. Ở phần thứ hai này, Nguyễn Minh Hải dành đến 10 bài viết để kể chuyện và bày tỏ tình cảm của mình với song thân, như là một cách tự nhủ về "món nợ ân tình của tôi đối với các bậc sinh thành mà suốt đời tôi không thể nào trả được" như anh thể hiện trong một bài viết.

Tác giả cũng dành phần nhiều chia sẻ về các kinh nghiệm dạy con mà anh cho là "trong quá trình "làm cha", có nhiều điều đã được tôi ghi chép lại, như các chiêm nghiệm, cũng có một số thành các kinh nghiệm dạy con, chủ yếu để chính mình đọc lại". Anh tự đúc kết việc dạy con của mình có mấy điểm nổi bật: Luôn biến các câu chuyện của mình, của gia đình mình để thành các bài học cho con suy nghĩ, chia sẻ, học theo; luôn quan tâm lắng nghe, theo dõi sự lớn lên từng ngày của con để ứng xử cho phù hợp; luôn chú ý học ở con để nắm bắt tâm sinh lý lứa tuổi để có thể làm bạn được với con và cũng có thể dạy con tốt; luôn chú trọng việc làm gương cho con, để sự hiện diện của người cha trong cuộc sống thường ngày đã là một cách giáo dục; luôn ghi nhận, tiếp nhận các cách dạy con hay của người khác, nhất là các chuyên gia, để vận dụng cho bản thân...

Trong bài "đinh" Cùng con lớn lên từng ngày, Nguyễn Minh Hải cho rằng, được trải nghiệm làm cha mẹ có lẽ là điều tuyệt vời nhất trong cuộc đời mỗi người. Làm cha mẹ là một bước trưởng thành thực sự, trở thành "người lớn", cơ bản vượt qua cái tuổi bồng bột, bởi khi làm cha mẹ thì thêm nhiều trách nhiệm, thêm gánh nặng ắt hẳn phải tự điều chỉnh bản thân để sống tốt với vai trò mới.

Làm cha mẹ thì bắt đầu hiểu được nỗi nhọc nhằn, vất vả để nuôi lớn một đứa con, từ đó biết yêu thương, hiếu đễ với những người sinh ra mình hơn. Làm cha mẹ tự nhiên sinh ra những xúc cảm mới lạ, những cảm giác yêu thương chưa từng có, cũng sự quấn quýt, quý mến, nhớ nhung, khao khát... nhưng hoàn toàn khác với các tình cảm khác. Làm cha mẹ nhìn con lớn lên mỗi ngày thì tự mình cũng lớn lên thêm, trưởng thành thêm, già dặn thêm, trong lời nói, cách nghĩ, cách làm, trong sinh hoạt, trong làm việc... Vì vậy, anh đúc kết: "Con lớn một chút thì cha mẹ cũng phải lớn một chút, hiểu theo nghĩa là trưởng thành về mặt làm cha mẹ". Có thể đây là điều mà các bậc làm cha mẹ cần quan tâm, chú ý.

Dù chỉ nêu kinh nghiệm của bản thân về việc dạy con, nhưng Nguyễn Minh Hải cũng gợi ra những bài học mà người đang làm cha mẹ, sẽ làm cha mẹ nên nghiền ngẫm. Ở mỗi vấn đề, tác giả gần như luôn "kể chuyện" rồi nêu ra giải pháp mà mình cho là hợp lý chứ không tỏ ra khuyên bảo độc giả nên làm thế nào, nên về cơ bản là nhẹ nhàng, ý nhị. Xét về nhiều mặt, cuốn sách là một món quà có ý nghĩa cho các gia đình, cho các bậc cha mẹ trong dịp Ngày Gia đình Việt Nam!

MINH TÂM