Ngày 20-11, tại TP Hội An (Quảng Nam), Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), Bộ Y tế phối hợp với Liên minh PCTHTL Đông Nam Á cùng Tổ chức Y tế Thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương tổ chức hội nghị các nước khu vực ASEAN về Xây dựng thành phố không thuốc lá (SCAN) lần thứ 6.

Hội nghị có sự tham dự của 100 đại biểu quốc tế đại diện cho các TP du lịch không khói thuốc lá của các nước gồm: Thái Lan, Lào, Campuchia, Trung quốc, Indonesia, Myanmar,  Malaysia, Philippines và Mông Cổ. 50 đại biểu đại diện một số Bộ, ngành và các tỉnh, TP của Việt Nam cùng đại diện Tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương và Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam (WHO), Liên minh PCTHTL Đông Nam Á (SEATCA), Tổ chức Hỗ trợ thực thi chính sách PCTHTL...

Theo GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng thường trực Bộ Y tế, Ủy viên Hội đồng Quản lý Quỹ PCTHTL, hội nghị lần thứ 6 được tổ chức tại Việt Nam với mục tiêu nhằm công nhận và quảng bá cho các địa điểm, TP du lịch và các di sản văn hóa du lịch không khói thuốc lá. Tại Việt Nam, công tác xây dựng TP du lịch không khói thuốc đã được Bộ Y tế và Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá triển khai từ năm 2009 tại Hội An và mở rộng thêm một số tỉnh, TP khác như: Hạ Long, Huế, Nha Trang, Hải Phòng... Tại các TP này, quy định cấm hút thuốc lá được triển khai trước hết trong các nhà hàng, khách sạn, các điểm di tích lịch sử, văn hóa, các cơ quan công sở, trường học, bệnh viện.

“Với những gánh nặng về bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra, công tác PCTHTL đang trở thành vấn đề y tế công cộng được ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Các giải pháp hiệu quả mà các quốc gia đang nỗ lực triển khai có thể kể đến như: thực hiện môi trường 100%  không khói thuốc; In cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm diện tích lớn trên bao bì sản phẩm thuốc lá; Tăng thuế thuốc lá; Thực thi cấm toàn diện quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá... Trong đó, công tác xây dựng TP không khói thuốc đang trở thành xu thế được nhiều nước thực hiện”, ông Tiến cho hay.

Bên cạnh việc đẩy mạnh xây dựng mô hình TP du lịch không khói thuốc tại một số tỉnh, TP du lịch thì tại các tỉnh, TP khác với sự hỗ trợ của Quỹ PCTHTL, hoạt động xây dựng môi trường không khói thuốc đã và đang được triển khai rộng khắp. Hàng trăm ngàn biển báo, pa-nô cấm hút thuốc được treo, dán tại các địa điểm du lịch, các cơ quan công sở, bệnh viện, trường học nhắc nhở người dân và du khách tuân thủ quy định cấm hút thuốc. Trên vé vào cửa và các bản thông tin hướng dẫn tại nhiều địa điểm di tích, khu du lịch cũng ghi rõ quy định cấm hút thuốc lá. Tại các TP du lịch, hoạt động truyền thông quảng bá TP không khói thuốc còn được lồng ghép qua các sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch như: Đại hội thể thao bãi biển không khói thuốc tại Đà Nẵng, Lễ hội Đền Đô không khói thuốc tại Bắc Ninh, Giao lưu văn hóa Việt Nam - Nhật Bản không khói thuốc tại Hội An, Lễ hội Hoa Anh Đào không khói thuốc tại Hạ Long... với sự tham gia của hàng chục ngàn người. Các hình thức truyền thông cũng phong phú, đa dạng, hướng đến nhiều đối tượng đích đã được triển khai rộng khắp.

Báo cáo về “Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành” cho thấy, việc thực thi Luật PCTHTL bước đầu đã có hiệu quả, cụ thể: Tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm 2,1% (từ 47,4% xuống 45,3%), Tỷ lệ nữ giới hút thuốc giảm 0,3% (từ 1,4% xuống 1,1%), Tỷ lệ hút thuốc lá điếu của nam giới khu vực thành thị giảm rõ rệt 6,5% (từ 45,2% xuống 38,7%). Bên cạnh, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động giảm đáng kể qua các năm tại hầu hết các địa điểm công cộng. “Tất cả những con số đó đã phần nào minh chứng cho hiệu quả công tác nỗ lực PCTHTL của các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị. Đây là những chỉ số bền vững cho công tác PCTHTL tại Việt Nam và mô hình TP du lịch không khói thuốc, góp phần đem lại cuộc sống văn minh, trong sạch và lành mạnh hơn không chỉ cho người dân địa phương mà còn với những khách du lịch đến tham quan tại các tỉnh, TP này”, Thạc sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục quản lý Bộ Y tế, nhìn nhận.

Trong khi đó, theo Thạc sĩ Phan Thị Hải – Phó Giám đốc Quỹ PCTHTL, Bộ Y tế, trong thời gian tới, Quỹ PCTHTL tiếp tục hỗ trợ các tỉnh, TP đẩy mạnh xây dựng môi trường không khói thuốc, thực thi quy định cấm hút thuốc tại các nơi công cộng chú trọng tới các khu vực trong nhà hàng, quán bar, quán cà-phê, các địa điểm du lịch; tăng cường truyền thông nâng cao ý thức tuân thủ các quy định của pháp luật về địa điểm cấm hút thuốc lá; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định cấm hút thuốc lá. Theo bà Hải, Bộ Y tế biết ơn, trân trọng và sẽ nghiên cứu triển khai, học hỏi các sáng kiến đến từ Chiến dịch không khói thuốc trong khách sạn của Malaysia; từ Sáng kiến TP Không khói thuốc, chiến dịch Bãi biển không khói thuốc tại Thái Lan và sáng kiến về cách tiếp cận từ dưới lên cho các tỉnh thành không khói thuốc của Philippines...

“Với quyết tâm, nỗ lực của từng cá nhân, tổ chức và với cam kết chính trị mạnh mẽ của các quốc gia trong khu vực, sự đồng hành, hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm giữa các nước, hy vọng rằng mục tiêu xây dựng môi trường du lịch xanh, sạch, đẹp sẽ sớm đạt được trong thời gian tới. Tất cả mọi người hãy cùng chung tay nói không với thuốc lá để góp phần thực hiện thành công mục tiêu thiên niên kỷ vì một cộng đồng khỏe mạnh và phát triển”, bà Hải nhấn mạnh.

PHI NÔNG