Bộ Công an tiếp tục khởi tố ông Lê Quang Hòa- Phó Tổng Cty phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vì đã tổ chức nghiệm thu công trình xây dựng dự án đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi không đúng quy định. Động thái này khiến người dân Quảng Ngãi càng ghi nhận công lao của lão nông Phạm Tấn Lực đã cùng một số bà con tổ chức đi giám sát tại gói thầu A3 và viết tâm thư gửi Thủ tướng.

Lão nông Phạm Tấn Lực bên đống đất đầy cây cỏ mà lão bắt nhà thầu phải đẩy ra khỏi mặt đường.

KHI NGƯỜI DÂN LO NỢ CÔNG

Tôi gặp lão nông Phạm Tấn Lực lần đầu tiên vào tháng 5-2016, ông lặp đi lặp lại câu nói “Toàn tiền vay nước ngoài, là xương máu của dân, nếu làm gian dối đường cao tốc thì nợ công chồng chất, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói rồi mà sao họ không nghe”. Câu nói đó đã làm cho tôi hiểu rằng, lão nông dân này “xía vô” lĩnh vực đầy gai góc đều xuất phát từ ý thức của một người dân.

Ông Lực viết thư gửi cho Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, gửi cho các ngành chức năng của tỉnh Quảng Ngãi. Những lá đơn  đầu tiên gửi đi, lão chỉ viết nhẹ nhàng, mong muốn quan tâm, giám sát, không để nhà thầu thi công gian dối đoạn cao tốc chạy qua H. Bình Sơn. Cái lý mà lão nông học lớp 6 này cứ lặp đi lặp lại với giọng nói hơi có chút cà lăm “nợ công chồng chất là con cháu  mình lãnh chứ ai đâu”. 

Trong các bài báo đầu tiên đăng tải, nội dung phản ảnh về chất lượng đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi thì trong giới xây dựng, làm cầu đường ở tỉnh Quảng Ngãi đều nhấn mạnh rằng, không cần ra công trường xem xét, giám sát; ngồi ở nhà cũng có thể đoán ra, gói thầu A3, đoạn đường qua khu vực Quảng Ngãi đầy rẫy hạng mục làm dối. Lập luận mà những người trong ngành giao thông đưa ra, đó là toàn bộ các mỏ đất ở H. Bình Sơn góp lại cũng không thể cung cấp đủ cho việc đôn lên nền đường, vậy nhưng các nhà thầu phụ chỉ quẩn quanh khu vực gần đó như gà bươi ổ để đào, xúc, đắp, thì chắc chắn là chỉ xúc đất không đạt chuẩn. Vấn đề này cũng được lão nông Phạm Tấn Lực lặp đi lặp lại trong các đơn thư gửi đi, lão còn dẫn tôi ra hiện trường chỉ vào đống đất đầy mùn, cây cỏ (ảnh) và nói, “tôi chửi quá nên họ gạt ra một bên, nhưng tối thì lại đẩy vô láng mặt đường cho mà coi”.

Tôi đã từng bắt gặp cảnh, lão nông Phạm Tấn Lực chỉ chỏ tại công trường nói về việc đất màu đen, lẫn cây cỏ nhưng tại sao lại láng lên mặt đường. Ý kiến của lão nông cũng có tác dụng. Lão điện cho ai đó mà lão bảo là tổng giám đốc, phó tổng giám đốc VEC và nghe đầu dây bên kia là tiếng “dạ, thưa, tiếp thu tinh thần của bác, sẽ chấn chỉnh anh em”.

Những lá đơn được các nông dân nhờ dịch sang tiếng Trung Quốc, tiếng Anh để gởi lời khuyến cáo đến đơn vị chủ quản.

KỸ SƯ CŨNG NHỜ… NÔNG DÂN

Trong những ngày tuyến đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi thi công, các lão nông, trong đó có ông Lực đã liên tục nhắn tin, “nhắc nhở” lãnh đạo của VEC chỉ đạo cấp dưới làm đúng chất lượng. Những tin nhắn đó phóng viên đã chụp lưu lại. Cụ thể, tin nhắn mà ông Lực gởi cho ông Tâm đã nói rõ “các ông không xử lý thằng bảo kê thì người dân sẽ gởi đơn cho Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ”. Một kỹ sư đã nhắn tin trả lời và đề nghị các lão nông “nếu các ông ấy không xử lý thì bác cứ gởi lên Bộ Giao thông vận tải để đôn đốc các ông ấy phải làm”.

Chúng tôi lục lại tất cả các tin nhắn mà các kỹ sư đã nhắn cho lão nông và phát hiện còn lưu giữ 1 tin nhắn của kỹ sư giám sát tuyến đường cao tốc và nói rõ việc các đơn vị giám sát này đã bị vô hiệu hóa. Khi Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải đến kiểm tra hiện trường thi công tuyến đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi, các kỹ sư trên công trường đã nhắn tin, thông báo cho các lão nông để có thể gặp gỡ, đưa ý kiến, vì nếu các kỹ sư lên tiếng tố cáo đơn  vị thi công gian dối thì có thể sẽ bị sa thải, vợ con ở nhà mất nồi cơm.

Những lá đơn đầu tiên mà người dân gửi cho các cơ quan chức năng ở Quảng Ngãi cho tới Trung ương, có tổng cộng 13 chữ ký. Toàn bộ nội dung đơn này, bà con không phản ảnh nội dung gì có lợi về cho gia đình, xóm làng, mà chỉ nhắc đến việc chung cho đất nước, đó là tố cáo nhà thầu Giang Tô của Trung Quốc thi công gian dối, mặt cống 103 + 540 mới làm xong đã nứt, nhưng không khắc phục tận gốc, chỉ trám sơ bằng xi-măng, nhà thầu Giang Tô thông qua 2 phiên dịch là ông Ân và Kiểm để mua chuộc giám sát của VEC và CDM... Những lá đơn này được gửi đi từ cuối năm 2016 và 2017 nhưng không được hồi âm.

Điều trớ trêu nhất là đơn của người dân gửi đi thì lại được phản hồi ngược bằng bài báo của một số tờ báo kinh tế, đăng đàn phỏng vấn ông Nguyễn Mạnh Hùng- Phó Tổng VEC. Ông Hùng khẳng định, công trình này có tư vấn giám sát độc lập của Mỹ là CDM Smith, là hãng tư vấn có uy tín nhất thế giới. Tuy nhiên, ngay sau khi tờ báo này đăng tải thì các lão nông lại chụp ảnh gửi luôn các đống đất đầy cây cỏ được san lấp lên mặt đường. Và việc này đã có tác dụng, vì sau đó các bài báo mang tính “bào chữa” cho VEC không còn thấy xuất hiện.

LÊ VĂN CHƯƠNG