Mới đây, chúng tôi có dịp đến thăm Đội Huấn luyện, sử dụng Động vật nghiệp vụ (thuộc Phòng Cảnh sát Cơ động, CATP Đà Nẵng)... Cùng với các chiến sĩ CA, những chú chó tinh khôn, đáng yêu mà cũng rất uy dũng đang ngày đêm đổ mồ hôi trên thao trường, sẵn sàng góp phần cùng các đơn vị nghiệp vụ CATP làm tốt công tác phòng ngừa và đấu tranh với tội phạm...

Đội QLSDĐV nghiệp vụ phòng CSCĐ, CATP Đà Nẵng chuẩn bị cho buổi huấn luyện chó nghiệp vụ.

Trung tá Lê Thanh Vinh-Đội phó Đội Huấn luyện, sử dụng Động vật nghiệp vụ (HLSDĐV) cho biết, Đội thành lập theo quyết định của CATP Đà Nẵng vào tháng 10-2007, mang tên Đội Quản lý sử dụng chó nghiệp vụ. Ngày ấy anh Vinh mới mang hàm thượng úy, là một trong 13 CBCS được cử đi học tập huấn luyện chó nghiệp vụ tại Trung tâm Huấn luyện (TTHL) chó nghiệp vụ (C32) Bộ CA. Đầu tháng 1-2009, Đội tiếp nhận hơn 10 chú chó nghiệp vụ đã được đào tạo cơ bản tại C32 về TTHL CATP tại Non Nước (P. Hòa Hải, Q. Ngũ Hành Sơn). Tại đây, những chú chó tiếp tục được huấn luyện, rèn luyện để thích nghi môi trường khí hậu mới, luyện nghiệp vụ nâng cao bằng những bài tập sát với các tình huống thực tế. Đội chó nghiệp vụ được chia làm 3 tổ: tổ bảo vệ, tổ hình sự và tổ ma túy, chất nổ...

Thấm thoắt đã tròn 10 năm, những chú "cảnh khuyển" năm xưa, nay đã "nghỉ hưu", kế tiếp là những đàn em cũng không kém phần dũng mãnh, tinh khôn...

Hôm ấy, trên bãi tập tại trung tâm huấn luyện Hòa Châu, hơn 10 chiến sĩ của đội đang huấn luyện những chú chó nghiệp vụ. Trung tá Vinh cho biết, lứa chó nghiệp vụ đợt này, chủ yếu là chuyên khoa mục thuốc nổ và bảo vệ, hầu hết thuộc dòng Béc Giê của Đức và Bỉ, to cao, nặng từ 40 đến 50kg.  Giờ giải lao dưới bóng cây râm mát, vừa vuốt ve chú chó Bop gần 3 tuổi của mình, Thiếu úy Lưu Văn Tân cho biết, đây là chú chó nghiệp vụ chuyên khoa mục thuốc nổ, là một trong 4 chú chó của đội chuyên nhiệm vụ lùng sục và phát hiện các chất, vật liệu nổ. Cách đây 3 năm, Bop được "tuyển" từ Trung tâm Huấn luyện và sử dụng Động vật  Bộ Tư lệnh CSCĐ về, giao cho Thiếu úy Tân trực tiếp chăm sóc, huấn luyện. Nói về công tác huấn luyện, Tân cho biết, lúc đầu chó chưa biết gì nên phải cho nó ngửi thuốc nổ kèm thức ăn bắt đầu từ dễ đến khó. Sau đó cho chó tiếp xúc với các loại thuốc nổ, bớt thức ăn lại dần dần. Khi chó đã quen với thuốc nổ thì cho tập trên nhiều hiện trường, địa hình, tình huống khác nhau. Với chó nghiệp vụ chuyên về thuốc nổ, điều quan trọng là phải luyện cho nó luôn điềm tĩnh, kiên trì, giúp nó luôn thận trọng không dẫm đạp, cào bới tại hiện trường khi làm nhiệm vụ, để phòng thuốc nổ sẽ gây nổ khi bị tác động.

Huấn luyện chó nghiệp vụ vượt chướng ngại vật.

Huấn luyện chú chó Pull chuyên khoa mục bảo vệ, Thiếu úy Phùng Nguyên Mạnh giải thích, chó bảo vệ làm luôn nhiệm vụ tấn công, trấn áp, khám xét, dẫn giải... đối tượng phạm tội. Đây là những chú chó có thần kinh "thép", rất hung dữ, đòi hỏi yêu cầu rất cao trong công tác huấn luyện. Làm sao chó phải tuân lệnh tuyệt đối người chăm sóc, chỉ nghe theo lệnh người huấn luyện khi làm nhiệm vụ. Trong 15 động tác huấn luyện cơ bản, động tác "ngửi" khi truy tìm dấu vết là rất quan trọng. Ví dụ, khi chó được đưa đến hiện trường một vụ án, cán bộ điều tra tìm được những vật chứng liên quan đến đối tượng phạm tội, sẽ cho chó ngửi, từ đó xác định nguồn hơi để truy tìm dấu vết đối tượng. Như vậy khác với chó nghiệp vụ thuốc nổ, chó bảo vệ vừa phải đảm bảo tính thận trọng, tinh khôn nhưng đồng thời cũng rất dũng mãnh để truy lùng, trấn áp khi phát hiện dấu vết đối tượng phạm tội... 

Hết giờ giải lao, Trung tá Vinh hô lớn: "Toàn đội tập hợp!". Thế là hơn 10 chiến sĩ huấn luyện đứng thành một hàng ngang, những chú chó cũng giằng xích vọt lên đứng nghiêm bên trái, đầu cùng ngoảnh về một hướng. Cứ thế, các động tác nghiêm, nghỉ, nằm, bò liên tục được thực hiện từ đầu sân đến cuối sân. Các chú "cảnh khuyển" còn được huấn luyện nghe điều khiển từ xa để thực hiện các động tác như chạy về bên cạnh người huấn luyện khi được gọi, hiệu lệnh sủa, động tác cắp đồ vật, ngửi, bò tiếp cận mục tiêu, tấn công đối tượng, cầm chân khống chế đối tượng...

Song song với công tác huấn luyện chó, CBCS làm công tác huấn luyện cũng phải tinh thông nghiệp vụ, nắm vững pháp luật. Đối với công tác bảo vệ, người huấn luyện phải nhanh chóng phát hiện ra đối tượng đang gây rối trật tự, đối tượng đang dùng hung khí để chuẩn bị hoặc đã gây án, trấn áp, khống chế những đối tượng đang tụ tập gây mất ANTT... Đối với công tác hình sự, người huấn luyện phải xác định đâu là dấu vết hiện trường vụ án, đâu là nơi có thể có tang chứng, vật chứng của vụ án, đâu là nơi đối tượng gây án có thể ẩn nấp...Đối với công tác điều tra các vụ án ma túy, chất nổ, người huấn luyện phải xác định đâu có thể là nơi đối tượng cất giấu tang vật, đâu là đối tượng khả nghi sử dụng ma túy, chất nổ..., để từ đó ra hiệu lệnh cho những chú chó nghiệp vụ thực hiện công tác đảm bảo hiệu quả cao nhất, an toàn và chính xác nhất...

Huấn luyện chó nghiệp vụ trấn áp, truy bắt đối tượng phạm tội.

Trung tá Lê Thanh Vinh cho biết, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo CATP, Phòng CSCĐ, thời gian qua, Đội QLSDĐV nghiệp vụ thường xuyên xây dựng chương trình, kế hoạch công tác bám sát chức năng nhiệm vụ và yêu cầu thực tế tại địa phương, tổ chức huấn luyện chó nghiệp vụ thành thục các chuyên khoa, khoa mục sử dụng. Tập luyện những tình huống giả định nhằm phát huy tính năng, hiệu quả chó nghiệp vụ tham gia công tác đấu tranh phòng chống tội phạm. Trong năm 2017, đơn vị đã sử dụng chó nghiệp vụ thực hiện nhiệm vụ công tác tham gia góp phần bảo vệ thành công, an toàn Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Đà Nẵng.

Trong năm 2018, đã có hơn 600 lượt CBCS và 95 lượt chó nghiệp vụ tham gia công tác, phối hợp với BĐBP thành phố đảm bảo an toàn cho tàu sân bay USS của Mỹ đến thăm và làm việc tại Đà Nẵng. Tham gia TTKS lễ hội pháo hoa quốc tế, bảo vệ các trận bóng đá, phối hợp với CA các địa phương TTKS trên các tuyến địa bàn thành phố góp phần ổn định tình hình ANCT-TTATXH trên địa bàn.  Trong quý 1 năm 2019, đơn vị triển khai thực hiện nghiêm quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng, phòng chữa bệnh cho chó nghiệp vụ. CBCS đơn vị luôn nêu cao tinh thần tự giác, ý thức trách nhiệm, hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác. Toàn đơn vị đang ra sức hoàn thành tốt đợt huấn luyện, chuẩn bị cho Hội thi chó nghiệp vụ CAND lần thứ 4, cụm 2 TP Hồ Chí Minh, lập thành tích chào mừng kỷ niệm  45 năm ngày truyền thống lực lượng CSCĐ 15-4-1974 - 15-4-2019 và 60 năm ngày thành lập lực lượng Huấn luyện sử dụng chó nghiệp vụ trong lực lượng CAND tháng 12-2019.

Hồng Thanh-Lê Hùng