Có người lính mùa xuân ấy ra đi...

Thứ sáu, 30/12/2016 10:32

(Cadn.com.vn) - Xin được dùng một đoạn ca từ của ca khúc "Màu hoa đỏ" của nhạc sĩ Thuận Yến để mở đầu cho một câu chuyện "cổ tích" về một người lính ra đi từ xứ Nghệ, hoạt động và hy sinh trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước tại Bình Định, để rồi tên ông trở thành tên một con đường ở TP Quy Nhơn-đường Trần Độc...

Liệt sỹ Trần Độc- tên thật là Trần Xêu.

Vào cuối thế kỷ XX, tại làng Tiền, xã Diễn Thịnh, thuộc Phủ Diễn (nay là Diễn Châu) xứ Nghệ, gia đình họ Trần sinh ra bốn anh em trai, vốn là cơ sở nuôi giấu cán bộ cách mạng. Phát huy truyền thống gia đình, cả bốn anh em gồm Trần Ty (1908), Trần Ánh (1911), Trần Xêu (1914) và Trần Út (1918) đều sớm giác ngộ cách mạng, tự nguyện dấn thân tham gia phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931), lúc đó người em út mới tuổi thiếu niên. Trong quá trình hoạt động cách mạng, hai người lần lượt hy sinh trong nhà tù thực dân. Người anh cả Trần Ty do bị nghi tham gia "hội kín", năm 1928 bị địch bắt giam và tra khảo dã man hòng khai thác tin tức về cách mạng, nhưng ông nhất mực không khai báo. Sau vì không đủ chứng cứ địch phải thả ông ra. Đầu năm 1942, khi đang là bí thư phủ ủy Diễn Châu, ông Trần Ty lại bị mật thám Pháp bắt khi đang thâm nhập chỉ đạo hoạt động ở cơ sở. Lần này, ông bị địch tra tấn bằng nhiều cực hình dã man nên đã hy sinh tại nhà lao Vinh vào tháng 5-1942. Người anh thứ hai Trần Ánh-một trong những đảng viên đầu tiên của xã Diễn Thịnh bị địch bắt tra tấn đến mù cả hai mắt (ông mất năm 1993), người em thứ ba là ông Trần Xêu cũng bị địch bắt vào năm 1942. Đến năm 1945, sau khi đươc trả tự do, ông được tổ chức phân công cùng các đồng chí đảng viên trung kiên khác vào hoạt động bí mật tại Quy Nhơn với bí danh Trần Độc.

Lần lượt bám trụ, xây dựng phong trào cách mạng ở các địa bàn với cương vị phó bí thư chi bộ, tỉnh ủy viên, bí thư thị ủy Quy Nhơn..., tháng 11-1955 ông Trần Độc bị địch bắt. Trong nhà tù của Mỹ-Diệm, người đảng viên trung kiên xứ Nghệ vẫn giữ vững khí tiết người cán bộ cách mạng, kiên quyết không khuất phục đầu hàng kẻ thù. Biết không thể lay chuyển được ông, tháng 2-1957, kẻ thù đã hèn hạ bí mật thủ tiêu ông cùng những đảng viên khác trong trại tù... Ghi nhận phẩm cách kiên trung của người chiến sĩ cách mạng, sau chiến tranh, đảng viên Trần Xêu được Nhà nước truy tặng Huân chương Độc lập và tên ông cũng được đặt cho một con đường trung tâm thành phố Quy Nhơn- đường Trần Độc.

Tác giả trước nhà số 2 đường Trần Độc (7-2005).

Được biết, bí danh Trần Độc là một trong chuỗi bí danh Việt - Nam - Độc - Lập được tổ chức cách mạng đặt cho nhóm 4 đảng viên cốt cán được đưa vào hoạt động bí mật ở địa bàn Trung Trung Bộ. Rất tiếc, trải qua những biến cố khắc nghiệt của cuộc tranh đấu khốc liệt thời gian nan nhất của cách mạng, đến nay vẫn chưa thể tìm ra được dấu vết 3 trong 4 người mang các bí danh Việt - Nam - Lập. Để rồi manh nha như một câu chuyện cổ tích rằng... ngày xửa ngày xưa... tại làng Tiền, xã Diễn Thịnh, thuộc phủ Diễn Châu, Nghệ An, từng có một chi bộ Đảng cộng sản Việt Nam mang bí danh chi bộ "Tình Thân Ái", nơi đó có 4 đảng viên anh em họ Trần được gắn chuỗi bí danh Việt Nam Độc Lập thành tên như một lời thề dấn thân vào con đường hoạt động cách mạng với mục tiêu chiến đấu cho khát vọng Việt Nam Độc Lập. Và một trong bốn chàng trai họ Trần... mùa xuân ấy ra đi, đã mãi mãi thành tên một con đường!

Lê Bá Dương