Ảnh: DOÃN QUANG

Cơm nhà, món Việt, những thứ tưởng như thân thuộc hằng ngày, hóa ra cũng từng xa xôi lắm lắm.

Những bức ảnh về chủ đề này có một mô típ quen thuộc: Gia đình ba bốn thế hệ quây quần bên mâm cơm với những món ăn truyền thống. Đẹp và nhân văn tuyệt vời! Nhưng nó giống như khung cảnh của một thời xa xưa nào đó. Giống một ước mơ hơn là điều hiện hữu trong cuộc sống vội vã. Một cuộc biến động bất khả kháng xảy ra. Những tụ tập tan nhanh. Những hẹn hò gác lại.

Cuối cùng là cuộc chạy trốn ở mọi cự ly: Người ở nước ngoài chạy về trong nước; người mưu sinh nơi phố chạy về bản quán; người thành thị rời đường phố trở về nhà; người ở phố rút vào trú ẩn trong mỗi ngôi nhà. Ngôi nhà trở thành nơi chốn trở về đúng nghĩa, ngôi nhà gần sát nghĩa với hai chữ “gia đình” nhất. Rồi tất cả, túm tụm lại bên những mâm cơm gia đình.

Cơm nhà, món Việt bỗng trở lại với cuộc sống thường ngày, mỗi ngày, mỗi bữa. Người ta nhận ra mùi hương mộc mạc nao lòng của những hạt cơm nóng. Cũng nhận ra vị mặn mòi của nước chấm Việt Nam. Và rau cỏ. Và gia vị. Và bàn tay khéo léo của những người nội trợ thầm lặng, đảm đang… Chợt nhận ra, cơm nhà, món Việt hóa ra không chỉ là sinh hoạt, món ăn, mà chính là một phần thèm muốn, một phần bản ngã người Việt Nam. 

NGUYỄN LÊ