Đặc biệt từ cuối tháng 5 đến nay, mặt hàng quặng nhôm bô xít do doanh nghiệp nước bạn Lào quá cảnh Việt Nam tăng đột biến; với hơn 1.100 phương tiện vận tải chuyển hơn 33.000 tấn quặng… Tuy nhiên, thiết bị, con người, cơ sở hạ tầng giao thông lên cửa khẩu chưa được đầu tư tương xứng khiến việc thông thương gặp nhiều khó khăn.

Ông Nguyễn Hoàng - Chi cục trưởng Hải quan Cửa khẩu Nam Giang cho biết, những năm qua, tình hình KT-XH trong và ngoài nước gặp nhiều khó khăn, thách thức đã ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp. Hoạt động xuất khẩu tại đơn vị chưa sôi động, mặt hàng đơn giản; địa bàn cửa khẩu chưa phát triển; hoạt động buôn bán dịch vụ thương mại, vận chuyển hàng hóa còn ít… Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm, lưu lượng hàng hóa thông quan qua cửa khẩu tăng cao.

Đến hết ngày 30-6, Cửa khẩu Nam Giang đã thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu cho 566 tờ khai hải quan, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2022, kim ngạch đạt hơn 48,4 triệu USD, tăng 125% so với cùng kỳ; thông quan cho 6.575 lượt phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, tăng 120,7% so với cùng kỳ, đạt hơn 51% chỉ tiêu giao; phát hiện, xử lý 5 vụ vi phạm hành chính với số tiền phạt hơn 35 triệu đồng. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là vật tư, thiết bị để thi công, phục vụ sửa chữa công trình thủy điện ở Lào, bia lon. Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu sắn lát khô, gỗ xẻ các loại, điện năng…

Đặc biệt từ cuối tháng 5 đến nay, mặt hàng quặng nhôm bô xít do doanh nghiệp nước bạn Lào quá cảnh Việt Nam để xuất đi Trung Quốc tăng đột biến. Mặt hàng này từ Lào qua Cửa khẩu Nam Giang theo QL14D ra Cảng Chân Mây (Huế) rồi tập kết đưa qua Trung Quốc. Theo đó, Cửa khẩu Nam Giang đã giải quyết thủ tục hải quan quá cảnh cho 80 tờ khai, với hơn 1.100 phương tiện vận tải chuyển hơn 33.000 tấn quặng bô xít quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam.

Đối với công tác điều tra chống buôn lậu và xử lý vi phạm, ông Nguyễn Hoàng cho hay, từ khi được nâng cấp lên cửa khẩu quốc tế, Cửa khẩu Nam Giang tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro trong hoạt động kiểm soát hải quan. Đặc biệt đối với hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, vàng lậu… Theo đó, đơn vị đã triển khai các kế hoạch, các biện pháp nghiệp vụ nhằm kiểm soát, làm tốt công tác thu thập, phân tích thông tin đối tượng, phương tiện có nghi ngờ liên quan đến hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các loại hàng cấm qua địa bàn hoạt động hải quan.

Tuy phụ trách công tác hải quan ở cửa khẩu quốc tế, nhưng hiện nay cán bộ công chức Hải quan Cửa khẩu Nam Giang chỉ có 7 người; phải thực hiện thủ tục hải quan liên tục từ 7 giờ đến 19 giờ hàng ngày theo quy định. "Do đó, cán bộ công chức phải thường xuyên làm việc ngoài giờ, thêm giờ. Cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về hải quan vẫn chưa đảm bảo, như chưa được trang bị cân ô-tô điện tử, máy soi hành lý, trạm kiểm soát liên hợp chưa được trang bị máy phát điện dự phòng, chưa có khu vực tập kết phương tiện vận tải, QL14D chưa được đầu tư, nâng cấp mở rộng khiến việc thông thương gặp nhiều khó khăn…"- ông Nguyễn Hoàng chia sẻ.

Cũng liên quan đến việc đầu tư nâng cấp, mở rộng QL14D lên Cửa khẩu Nam Giang, ngày 24-7 vừa qua, ông Lê Trí Thanh - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã có Công văn số 4822/UBND-KTN gửi Bộ GT-VT. Theo UBND tỉnh Quảng Nam, hiện nay lưu lượng hàng hóa thông quan qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang ngày càng tăng (trong 6 tháng đầu năm 2023 xuất khẩu tăng 37,25%, nhập khẩu tăng 79%, quá cảnh tăng 40% so với cùng kỳ năm 2022). Do đó, việc đầu tư mở rộng, nâng cấp QL14D là rất cần thiết và cấp bách. UBND tỉnh Quảng Nam kính đề nghị Bộ GT-VT đề xuất Chính phủ bố trí nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2020-2025 và 2026-2030 để mở rộng, nâng cấp QL14D nhằm giải quyết nhu cầu phát triển KT-XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương.

"UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị đầu tư theo 2 giai đoạn: Giai đoạn I từ nay đến năm 2025 sẽ đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730,3 tỷ đồng; Giai đoạn II (2026-2030) đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch được duyệt và tiêu chuẩn hiện hành, đảm bảo xe container vận tải đi lại thuận lợi, an toàn; với tổng mức đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng. Kính đề nghị Bộ GT-VT xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có chủ trương"- nội dung công văn đề nghị.

TRẦN TÂN